This shows you the differences between two versions of the page.
Both sides previous revisionPrevious revision | |||
wiki:wujastyk:susrutasamhita:05-su.ka:05-ka-vulgate-edition [2021/07/08 19:48] – [Edit section SS.5.1.1] dominik | wiki:wujastyk:susrutasamhita:05-su.ka:05-ka-vulgate-edition [2025/04/17 20:48] (current) – external edit 127.0.0.1 | ||
---|---|---|---|
Line 1: | Line 1: | ||
<TEI xmlns=" | <TEI xmlns=" | ||
- | < | + | < |
< | < | ||
< | < | ||
- | < | + | < |
</ | </ | ||
Line 13: | Line 13: | ||
< | < | ||
<p> | <p> | ||
- | <ref target=" | + | <ref target=" |
- | | + | |
- | | + | |
- | | + | |
+ | License. </ | ||
</p> | </p> | ||
< | < | ||
- | < | + | < |
+ | | ||
< | < | ||
</ | </ | ||
Line 25: | Line 27: | ||
<p> | <p> | ||
< | < | ||
- | < | + | < |
- | by the author or licensor (but not in any way that suggests that | + | |
- | | + | |
- | < | + | |
- | | + | < |
- | | + | |
+ | | ||
</ | </ | ||
</p> | </p> | ||
- | < | + | < |
- | Commons website.</ | + | |
- | < | + | < |
- | rights of any copyright owners, known or unknown.</ | + | |
</ | </ | ||
< | < | ||
</ | </ | ||
< | < | ||
- | <note type=" | + | <note type=" |
- | Yamashita and Yasutaka Muroya on the basis of Y. T. Ācārya' | + | |
- | | + | |
</ | </ | ||
Line 50: | Line 53: | ||
< | < | ||
< | < | ||
- | < | + | < |
- | | + | |
< | < | ||
< | < | ||
Line 57: | Line 60: | ||
< | < | ||
< | < | ||
- | <note type=" | + | <note type=" |
- | SARIT edition are mainly based on this edition.</ | + | |
- | <note type=" | + | |
- | this edition.</ | + | <note type=" |
+ | | ||
</ | </ | ||
< | < | ||
- | < | + | < |
- | | + | |
- | | + | |
- | | + | |
- | | + | |
<!-- <editor role=" | <!-- <editor role=" | ||
<editor role=" | <editor role=" | ||
Line 73: | Line 77: | ||
< | < | ||
< | < | ||
- | < | + | < |
- | < | + | |
- | | + | < |
+ | | ||
+ | | ||
< | < | ||
edition.</ | edition.</ | ||
Line 83: | Line 89: | ||
<idno type=" | <idno type=" | ||
</ | </ | ||
+ | <!-- < | ||
+ | < | ||
+ | < | ||
+ | </ | ||
+ | </ | ||
</ | </ | ||
</ | </ | ||
Line 89: | Line 100: | ||
< | < | ||
<change when=" | <change when=" | ||
- | <change when=" | + | <change when=" |
+ | | ||
</ | </ | ||
</ | </ | ||
Line 97: | Line 109: | ||
<div n=" | <div n=" | ||
< | < | ||
+ | <div n=" | ||
- | | + | |
- | <head>prathamo'dhyāyaḥ|</head> | + | <l xml: |
+ | <l xml: | ||
- | | + | <l xml: |
- | < | + | |
- | vyākhyāsyāmaḥ|| | + | |
- | </ | + | |
- | <l xml: | + | |
- | + | ||
- | | + | |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | suśrutaprabhṛtīñ chiṣyāñ chaśāsāhata< |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |</l> |
- | | + | |
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | < | + | || </l> |
- | asūn naraḥ| | + | |
- | | + | |
- | | + | |
- | </l> | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | prathitaṃ nṛṇām| | + | |</l> |
- | | + | |
- | na viśvasyāt tato rājā kadācid api kasya cit|| </l> | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
- | < | + | |
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | jitendriyaṃ kṣamāvantaṃ | + | na viśvasyāt tato rājā kadācid api kasya cit || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | rend=" | + | |
- | | + | |
- | | + | |
- | footnote | + | |
- | > | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
- | < | + | |
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | mahacchuci| | + | |
< | < | ||
- | sajālakaṃ gavākṣāḍhyam | + | jitendriyaṃ kṣamāvantaṃ śuciṃ śīladayānvitam |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | kṛtārcanam| | + | |
< | < | ||
- | parīkṣitastrīpuruṣaṃ bhavec cāpi mahānasam|| </l> | + | paṭuṃ pragalbhaṃ nipuṇaṃ dakṣamālasyavarjitam |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
- | < | + | |
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | nīcakeśanakhāḥ sthirāḥ| | + | || </l> |
- | | + | |
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | parikarmiṇaḥ| | + | |</l> |
- | | + | |
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | pramādarahito bhavet| | + | |
- | < | + | |
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |</l> |
- | | + | <l xml: |
- | iṅgitajño manuṣyāṇāṃ vākceṣṭāmukhavaikṛtaiḥ|| </l> | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | | |
< | < | ||
- | na dadāty uttaraṃ pṛṣṭo vivakṣan moham eti ca|| </l> | + | śucayo dakṣiṇā dakṣā vinītāḥ priyadarśanāḥ || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | cāpi mūḍhavat| | + | |
< | < | ||
- | sphoṭayaty aṅgulīr bhūmim akasmād vilikhed dhaset|| </l> | + | snātā dṛḍhaṃ saṃyaminaḥ kṛtoṣṇīṣāḥ susaṃyatāḥ |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | <ref rend=" | + | āhārasthitayaś cāpi bhavanti prāṇino yataḥ || </l> |
- | nakhaiḥ kiñcic chinatty api|| </l> | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | śiroruhān| | + | |</l> |
- | <caesura/> | + | |
- | | + | <l xml: |
+ | | ||
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | | |
< | < | ||
- | kecid bhayāt pārthivasya tvaritā vā tadājñayā|| </l> | + | iṅgitajño manuṣyāṇāṃ vākceṣṭāmukhavaikṛtaiḥ |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | tasmāt parīkṣaṇaṃ kāryaṃ bhṛtyānām ādṛtair nṛpaiḥ|| </l> | + | na dadāty uttaraṃ pṛṣṭo vivakṣan moham eti ca || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | tathā' | + | |
< | < | ||
- | utsādane kaṣāye ca pariṣeke' | + | sphoṭayaty aṅgulīr bhūmim akasmād vilikhed dhaset |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | pādukāpādapīṭheṣu pṛṣṭheṣu gajavājinām|| </l> | + | kṣāmo vivarṇavaktraś ca nakhaiḥ kiñcic chinatty api || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | nasyadhūmāñjanādiṣu| | + | |
< | < | ||
- | lakṣaṇāni pravakṣyāmi cikitsāmapyanantaram|| </l> | + | niryiyāsurapadvārair vīkṣate ca punaḥ punaḥ |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | bhakṣayanti ye| | + | |
< | < | ||
- | tatraiva te vinaśyanti makṣikāvāyasādayaḥ|| </l> | + | kecid bhayāt pārthivasya tvaritā vā tadājñayā || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | caṭacaṭāyate| | + | |
< | < | ||
- | mayūrakaṇṭhapratimo jāyate cāpi duḥsahaḥ|| </l> | + | tasmāt parīkṣaṇaṃ kāryaṃ bhṛtyānām ādṛtair nṛpaiḥ || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | | |
< | < | ||
- | cakorasyākṣivair āgyaṃ jāyate kṣiprameva tu|| </l> | + | utsādane kaṣāye ca pariṣeke ' |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | jīvajīvakāḥ| | + | |
< | < | ||
- | kokilaḥ svaravaikṛtyaṃ krauñcastu madamṛcchati|| </l> | + | pādukāpādapīṭheṣu pṛṣṭheṣu gajavājinām |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | śukasārike| | + | |
< | < | ||
- | haṃsaḥ kṣveḍati cātyarthaṃ bhṛṅgarājastu kūjati|| </l> | + | lakṣaṇāni pravakṣyāmi cikitsām apy anantaram |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | sannikṛṣṭāṃstataḥ kuryādrājñastān mṛgapakṣiṇaḥ|| </l> | + | tatraiva te vinaśyanti makṣikāvāyasādayaḥ || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | cātmanaḥ sadā| | + | |
< | < | ||
- | upakṣiptasya | + | mayūrakaṇṭhapratimo jāyate |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |</l> |
- | | + | |
- | tatra nasyāñjane kuṣṭhaṃ lāmajjaṃ naladaṃ madhu|| </l> | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | || </l> |
+ | |||
+ | <l xml: | ||
+ | | | ||
< | < | ||
- | hṛdi candanalepastu tathā sukhamavāpnuyāt|| </l> | + | kokilaḥ svaravaikṛtyaṃ krauñcas tu madam ṛcchati |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | karoti ca| | + | |
< | < | ||
- | atra pralepaḥ śyāmendragopāsomotpalāni ca|| </l> | + | haṃsaḥ kṣveḍati cātyarthaṃ bhṛṅgarājas tu kūjati |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | markaṭaḥ |</l> |
+ | |||
+ | <l xml: | ||
+ | mṛgapakṣiṇaḥ || </l> | ||
+ | |||
+ | <l xml: | ||
+ | sadā | </ | ||
+ | <l xml: | ||
+ | || </ | ||
+ | |||
+ | <l xml: | ||
+ | | | ||
< | < | ||
- | aṣṭhīlāvattato jihvā bhavatyarasavedinī|| </l> | + | tatra nasyāñjane kuṣṭhaṃ lāmajjaṃ naladaṃ madhu || </ |
+ | |||
+ | <l xml: | ||
+ | |</ | ||
+ | |||
+ | <l xml: | ||
+ | | ||
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | prasicyate| | + | |
< | < | ||
- | tatra bāṣperitaṃ karma yacca syāddāntakāṣṭhikam|| </l> | + | atra pralepaḥ śyāmendra< |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | indriyāṇāṃ ca vaikṛtyaṃ kuryādāmāśayaṃ gatam|| </l> | + | aṣṭhīlāvat tato jihvā bhavaty arasavedinī |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | madanālābubimbīkośātakīphalaiḥ| | + | |
< | < | ||
- | chardanaṃ dadhyudaśvidbhyāmathavā taṇḍulāmbunā|| </l> | + | tatra bāṣperitaṃ karma yac ca syād dāntakāṣṭhikam |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | | |
< | < | ||
- | āṭopaṃ pāṇḍutāṃ kārśyaṃ kuryāt pakvāśayaṃ gatam|| </l> | + | indriyāṇāṃ |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | nīlinīphalam| | + | |
< | < | ||
- | dadhnā dūṣīviṣāriś ca peyo vā madhusaṃyutaḥ|| </l> | + | chardanaṃ dadhyudaśvidbhyām athavā taṇḍulāmbunā || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | | |
< | < | ||
- | bhavanti vividhā rājyaḥ phenabudbudajanma ca|| </l> | + | āṭopaṃ pāṇḍutāṃ kārśyaṃ kuryāt pakvāśayaṃ gatam || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | yadi vā punaḥ| | + | |
< | < | ||
- | bhavanti yamalāśchidrāstanvyo | + | dadhnā dūṣīviṣāriś ca peyo vā madhusaṃyutaḥ |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | virasāni ca| | + | |
< | < | ||
- | sadyaḥ paryuṣitānīva vigandhāni bhavanti | + | bhavanti vividhā rājyaḥ phenabudbudajanma |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | | |
< | < | ||
- | pakvānyāśu viśīryante pākamāmāni yānti ca|| </l> | + | bhavanti yamalāś chidrās tanvyo vā vikṛtās tathā || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | jihvādantauṣṭhamāṃsānāṃ śvayathuścopajāyate|| </l> | + | sadyaḥ paryuṣitānīva vigandhāni bhavanti ca || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | dhātakīpuṣpapathyājambūphalāsthibhiḥ| | + | ca | |
< | < | ||
- | sakṣaudraiḥ pracchite | + | pakvāny āśu viśīryante pākam āmāni yānti ca || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | saptacchadasya vā| | + | |
< | < | ||
- | śirīṣamāṣakā vā'pi sakṣaudrāḥ pratisāraṇam|| </l> | + | jihvādantauṣṭhamāṃsānāṃ śvayathuś copajāyate || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | dantakāṣṭhavadādiśet| | + | |
< | < | ||
- | picchilo bahulo' | + | sakṣaudraiḥ pracchite śophe kartavyaṃ pratisāraṇam |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | svedanaṃ jvaraḥ| | + | |
< | < | ||
- | daraṇaṃ cāpi māṃsānāmabhyaṅge viṣasaṃyute|| </l> | + | śirīṣamāṣakā vā 'pi sakṣaudrāḥ pratisāraṇam |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | kartavyamanulepanam| | + | |
< | < | ||
- | candanaṃ tagaraṃ kuṣṭhamuśīraṃ veṇupatrikā|| </l> | + | picchilo bahulo ' |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | kapittharasamūtrābhyāṃ pānametacca yujyate|| </l> | + | daraṇaṃ cāpi māṃsānām abhyaṅge viṣasaṃyute |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | cānulepane| | + | |
< | < | ||
- | śayyāvastratanutreṣu jñeyamabhyaṅgalakṣaṇaiḥ|| </l> | + | candanaṃ tagaraṃ kuṣṭham |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | rudhirāgamaḥ| | + | |
< | < | ||
- | granthijanmottamāṅgeṣu viṣajuṣṭe' | + | kapittharasamūtrābhyāṃ pānam etac ca yujyate |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | kṛṣṇamṛttikāḥ| | + | |
< | < | ||
- | ṛṣyapittaghṛtaśyāmāpālindītaṇḍulīyakaiḥ|| </l> | + | śayyāvastratanutreṣu jñeyam abhyaṅgalakṣaṇaiḥ || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | | |
< | < | ||
- | raso mūṣikaparṇyā vā dhūmo vā'gārasaṃbhavaḥ|| </l> | + | granthijanmottamāṅgeṣu viṣajuṣṭe |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | snānamuṣṇīṣameva ca| | + | |
< | < | ||
- | srajaś ca viṣasaṃsṛṣṭāḥ sādhayed avalekhanāt|| </l> | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | yuktamabhyaṅgalakṣaṇaiḥ| | + | |
< | < | ||
- | padminīkaṇṭakaprakhyaiḥ kaṇṭakaiścopacīyate|| </l> | + | raso mūṣikaparṇyā vā dhūmo vā ' |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | payasyā madhukaṃ phañjī bandhujīvaḥ punarnavā|| </l> | + | srajaś ca viṣasaṃsṛṣṭāḥ sādhayed avalekhanāt || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | sphikpāyumeḍhramuṣkeṣu yātuś ca sphoṭasaṃbhavaḥ|| </l> | + | padminīkaṇṭaka< |
- | <l xml: | + | |
- | | + | |
+ | | ||
+ | | ||
< | < | ||
- | śoṇitāgamanaṃ khebhyaḥ śirorukkaphasṃsravaḥ|| </l> | + | payasyā madhukaṃ phañjī bandhujīvaḥ punarnavā |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | vaikṛtam| | + | |
< | < | ||
- | tatra dugdhair gavādīnāṃ sarpiḥ sātiviṣaiḥ śṛtam|| </l> | + | sphikpāyumeḍhramuṣkeṣu yātuś ca sphoṭasaṃbhavaḥ || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | samadayantikam| | + | |
< | < | ||
- | gandhahānirvivarṇatvaṃ puṣpāṇāṃ | + | śoṇitāgamanaṃ khebhyaḥ śiroruk kaphasaṃsravaḥ |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | śophavedane| | + | |
< | < | ||
- | karṇasrāvaś ca tatrāśu kartavyaṃ pratipūraṇam|| </l> | + | gandhahānir vivarṇatvaṃ puṣpāṇāṃ mlānatā bhavet |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | kṣaudrasaṃyutaḥ| | + | |
< | < | ||
- | somavalkarasaścāpi suśīto hita iṣyate|| </l> | + | tatra bāṣperitaṃ karma mukhālepe ca yat smṛtam |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | dṛṣṭivibhramaḥ| | + | |
< | < | ||
- | añjane viṣasaṃsṛṣṭe bhavedāndhyamathāpi | + | karṇasrāvaś ca tatrāśu kartavyaṃ pratipūraṇam |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | ca samāgadham| | + | |
< | < | ||
- | añjanaṃ meṣaśṛṅgasya niryāso varuṇasya ca|| </l> | + | somavalkarasaś cāpi suśīto hita iṣyate |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | gopittasaṃyutaḥ| | + | |
< | < | ||
- | kapitthameṣaśṛṅgyoś ca puṣpaṃ bhallātakasya vā|| </l> | + | añjane viṣasaṃsṛṣṭe bhaved |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | | |
< | < | ||
- | śophaḥ srāvastathā svāpaḥ pādayoḥ sphoṭajanma | + | añjanaṃ meṣaśṛṅgasya niryāso varuṇasya |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
+ | <l xml: | ||
+ | bhallātakasya vā || </ | ||
+ | |||
+ | <l xml: | ||
+ | |</ | ||
+ | |||
+ | <l xml: | ||
+ | sphoṭajanma ca || </ | ||
+ | |||
+ | <l xml: | ||
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | mahāsugandhimagadaṃ yaṃ pravakṣyāmi taṃ bhiṣak|| </l> | + | mahāsugandhim agadaṃ yaṃ pravakṣyāmi taṃ bhiṣak || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | sarpirdadhi | + | sarpir dadhi payaḥ kṣaudraṃ |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <p ana="trailer"> | + | <l xml:id="SS.5.1.colophon"> |
- | | + | |
</ | </ | ||
+ | <div n=" | ||
+ | < | ||
+ | <l xml: | ||
+ | adhyāyaṃ vyākhyāsyāmaḥ ||</ | ||
- | <div n=" | + | |
- | < | + | |
- | | + | |
- | sthāvaraviṣavijñānīyamadhyāyaṃ vyākhyāsyāmaḥ||</ | + | |
- | <l xml:id="SS.5.2.2">< | + | |
- | <l xml: | + | |
- | viṣamucyate|</ | + | |
- | < | + | |
- | <l xml: | + | |
- | kṣīraṃ sāra eva ca| | + | |
- | < | + | |
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | klītakāśvamāraguñjāsugandhagargarakakaraghāṭavidyucchikhāvijayānītyaṣṭau | + | | |
- | mūlaviṣāṇi; | + | |
- | patraviṣāṇi; | + | |
- | kumudvatīveṇukākarambhamahākarambhakarkoṭakareṇukakhadyotakacarmarībhagandhāsarpaghātinandanasārapākānīti | + | |
- | dvādaśa phalaviṣāṇi; | + | |
- | puṣpaviṣāṇi; | + | |
- | sapta tvaksāraniryāsaviṣāṇi; | + | |
- | phenāśma(bhasma)haritālaṃ ca dve dhātuviṣe; | + | |
- | kālakūṭavatsanābhasarṣapapālakakardamakavair | + | |
- | āṭakamustakaśṛṅgīviṣaprapuṇḍarīkamūlakahālāhalamahāviṣakarkaṭakānīti | + | |
- | | + | |
- | <l xml: | + | |
- | prakīrtite | + | |
< | < | ||
- | ṣaṭ caiva sarṣapāṇyāhuḥ śeṣāṇyekaikameva tu|| </l> | + | daśādhiṣṭhānam ādyaṃ tu dvitīyaṃ |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | ca | |
< | < | ||
- | jṛmbhāṅgodveṣṭanaśvāsā jñeyāḥ patraviṣeṇa tu|| </l> | + | niryāso dhātavaś caiva kandaś ca daśamaḥ smṛtaḥ || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | > </ |
- | <caesura/> | + | > </ |
- | bhavet puṣpaviṣaiśchardirādhmānaṃ moha eva ca|| </l> | + | aṣṭau mūlaviṣāṇi;</ |
+ | |||
+ | <l xml: | ||
+ | > </pc>lambā< | ||
+ | > </ | ||
+ | |||
+ | <l xml: | ||
+ | > </ | ||
+ | > </ | ||
+ | > </ | ||
+ | > </ | ||
+ | > </ | ||
+ | |||
+ | <l xml: | ||
+ | > </ | ||
+ | puṣpaviṣāṇi; | ||
+ | |||
+ | <l xml: | ||
+ | > </ | ||
+ | > </ | ||
+ | | ||
+ | |||
+ | <l xml: | ||
+ | | ||
+ | |||
+ | <l xml: | ||
+ | > </ | ||
+ | |||
+ | <l xml: | ||
+ | > </ | ||
+ | > </ | ||
+ | > </pc>śṛṅgīviṣa< | ||
+ | > </ | ||
+ | > </ | ||
+ | sthāvaraviṣāṇi bhavanti | ||
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | bhavanti hi| | + | |
< | < | ||
- | āsyadaurgandhyapāruṣyaśirorukkaphasaṃsravāḥ|| </l> | + | ṣaṭ caiva sarṣapāṇy āhuḥ śeṣāṇy ekaikam eva tu || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | gurujihvatā| | + | |
< | < | ||
- | hṛtpīḍanaṃ dhātuviṣair mūrcchā dāhaś ca tāluni|| </l> | + | jṛmbhāṅgodveṣṭanaśvāsā jñeyāḥ patraviṣeṇa tu || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | nirdiśet| | + | |
< | < | ||
- | kandajāni tu tīkṣṇāni teṣāṃ | + | bhavet puṣpaviṣaiś chardir |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | stambha eva ca| | + | |
< | < | ||
- | grīvāstambho vatsanābhe | + | āsya< |
+ | | ||
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | granthijanma ca| | + | |
< | < | ||
- | grīvādaurbalyavāksaṅgau pālake' | + | hṛtpīḍanaṃ dhātuviṣair mūrcchā dāhaś ca tāluni || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | netrapītatā| | + | |
< | < | ||
- | vair āṭakenāṅgaduḥkhaṃ śirorogaś ca jāyate|| </l> | + | kandajāni tu tīkṣṇāni teṣāṃ vakṣyāmi vistaram |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | mustakena tu| | + | |
< | < | ||
- | śṛṅgīviṣeṇāṅgasādadāhodaravivṛddhayaḥ|| </l> | + | grīvāstambho vatsanābhe pītaviṇmūtranetratā || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | raktatvamakṣṇorvṛddhistathodare| | + | |
< | < | ||
- | vaivarṇyaṃ mūlakaiśchardirhikkāśophapramūḍhatāḥ|| </l> | + | grīvādaurbalyavāksaṅgau pālake ' |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | hālāhalena vai| | + | |
< | < | ||
- | mahāviṣeṇa hṛdaye granthiśūlodgamau bhṛśam|| </l> | + | vairāṭakenāṅgaduḥkhaṃ |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | dantān daśatyapi| | + | |
< | < | ||
- | kandajānyugravīryāṇi pratyuktāni trayodaśa|| </l> | + | śṛṅgīviṣeṇāṅgasāda< |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | | |
< | < | ||
- | rūkṣamuṣṇaṃ tathā tīkṣṇaṃ sūkṣmamāśuvyavāyi ca|| </l> | + | vaivarṇyaṃ mūlakaiś chardir hikkāśophapramūḍhatāḥ || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | tat smṛtam| | + | |
< | < | ||
- | tadraukṣyāt kopayed vāyumauṣṇyāt pittaṃ saśoṇitam|| </l> | + | mahāviṣeṇa hṛdaye granthiśūlodgamau bhṛśam |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | mohayettaikṣṇyānmarmabandhān chinatti ca| | + | api| </l> |
+ | <l xml: | ||
+ | || | ||
< | < | ||
- | śarīrāvayavān saukṣmyāt praviśedvikaroti ca|| </l> | + | sarvāṇi kuśalair jñeyāny etāni daśabhir guṇaiḥ |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | vyavāyi ca || </l> |
+ | |||
+ | <l xml: | ||
+ | | | ||
< | < | ||
- | kṣapayecca vikāśitvāddoṣāndhātūnmalānapi|| </l> | + | tad raukṣyāt kopayed vāyum auṣṇyāt pittaṃ saśoṇitam |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | durharaṃ cāvipākitvāttasmāt kleśayate ciram|| </l> | + | śarīrāvayavān saukṣmyāt praviśed vikaroti ca || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | | |
< | < | ||
- | sadyo vyāpādayettattu jñeyaṃ daśaguṇānvitam|| </l> | + | kṣapayec ca vikāśitvād doṣān dhātūn malān api|| </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | dehādaśeṣaṃ yadanirgataṃ tat| | + | |
< | < | ||
- | jīrṇaṃ viṣaghnauṣadhibhir hataṃ vā dāvāgnivātātapaśoṣitaṃ vā|| </l> | + | durharaṃ cāvipākitvāt tasmāt kleśayate ciram || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | viṣam | |
< | < | ||
- | vīryālpamāvānna nipātayettat kaphāvṛtaṃ varṣagaṇānubandhi|| </l> | + | sadyo vyāpādayet tat tu jñeyaṃ daśaguṇānvitam |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | yad anirgataṃ tat |</l> |
+ | |||
+ | <l xml: | ||
+ | dāvāgnivātātapaśoṣitaṃ vā || </l> | ||
+ | |||
+ | <l xml: | ||
+ | | ||
< | < | ||
- | mūrcchan vaman gadgadavāgviṣaṇṇo bhavecca duṣyodaraliṅgajuṣṭaḥ|| </l> | + | vīryālpam āvānna nipātayet tat kaphāvṛtaṃ varṣagaṇānubandhi |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
+ | | ||
+ | < | ||
+ | | ||
< | < | ||
- | bhavennaro dhvastaśiroruhāṅgo vilūnapakṣastu yathā vihaṅgaḥ|| </l> | + | bhavec ca duṣyodaraliṅgajuṣṭaḥ || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | kopaṃ ca śītāniladurdineṣu yātyāśu pūrvaṃ śṛṇu tatra rūpam|| </l> | + | bhaven naro dhvastaśiroruhāṅgo vilūnapakṣas tu yathā vihaṅgaḥ |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | tataḥ karotyannamadāvipākāvarocakaṃ maṇḍalakoṭhamohān|| </l> | + | kopaṃ ca śītānila< |
+ | rūpam | ||
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | vaivarṇyamūrcchāviṣamajvarān vā kuryāt pravṛddhāṃ prabalāṃ tṛṣāṃ vā|| </l> | + | tataḥ karoty annamadāvipākāv arocakaṃ maṇḍala< |
+ | | ||
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | gādgadyamanyajjanayecca kuṣṭhaṃ tāṃstān vikārāṃś ca bahuprakārān|| </l> | + | vaivarṇyamūrcchāviṣamajvarān vā kuryāt pravṛddhāṃ prabalāṃ tṛṣāṃ |
+ | vā || </l> | ||
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | kṣapayec ca śukram | |
< | < | ||
- | yasmāddūṣayate dhātūn tasmāddūṣīviṣaṃ smṛtam|| </l> | + | gādgadyam anyaj janayec ca kuṣṭhaṃ tāṃs tān vikārāṃś ca |
+ | bahuprakārān | ||
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | prathame nṛṇām| | + | |
< | < | ||
- | śyāvā jihvā bhavetstabdhā mūrcchā śvāsaś ca jāyate|| </l> | + | yasmād dūṣayate dhātūn tasmād dūṣīviṣaṃ smṛtam |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | kaṇṭharujastathā| | + | |
< | < | ||
- | viṣamāmāśayaprāptaṃ kurute hṛdi vedanām|| </l> | + | śyāvā jihvā bhavet stabdhā mūrcchā śvāsaś ca jāyate || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | bhṛśam| | + | |
< | < | ||
- | durvarṇe harite | + | viṣam āmāśaya< |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | kāso' | + | |
< | < | ||
- | caturthe | + | durvarṇe harite śūne |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | ca pañcame| | + | |
< | < | ||
- | sarvadoṣaprakopaś ca pakvādhāne ca vedanā|| </l> | + | caturthe jāyate vege śirasaś cātigauravam |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | | |
< | < | ||
- | skandhapṛṣṭhakaṭībhaṅgaḥ sannirodhaś ca saptame|| </l> | + | sarvadoṣaprakopaś ca pakvādhāne ca vedanā |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | agadaṃ madhusarpirbhyāṃ | + | skandha< |
+ | saptame | ||
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | virecanam| | + | |
< | < | ||
- | tṛtīye' | + | agadaṃ madhusarpirbhyāṃ pāyayeta samāyutam || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | pañcame kṣaudramadhukakvāthayuktaṃ pradāpayet|| </l> | + | tṛtīye 'gadapānaṃ tu hitaṃ nasyaṃ tathāñjanam |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | saptame| | + | |
< | < | ||
- | | + | pañcame kṣaudramadhukakvāthayuktaṃ pradāpayet || |
+ | < | ||
+ | | ||
+ | |||
+ | <l xml: | ||
+ | | ||
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | siddhamajeyamiti | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | syurupadravāḥ| | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <p ana=" | + | <l xml: |
- | | + | |
+ | | ||
</ | </ | ||
- | <div n=" | + | <div n=" |
- | < | + | |
- | <l xml: | + | < |
- | footnote marker"> | + | |
- | vyākhyāsyāmaḥ||</ | + | <l xml: |
- | <l xml: | + | vyākhyāsyāmaḥ ||</ |
- | <l xml: | + | |
- | | + | <l xml: |
+ | |||
+ | <l xml: | ||
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | > </ |
- | rend=" | + | > </pc>śukra< |
- | <l xml: | + | > </ |
- | sarpāḥ, bhaumāstu daṃṣṭrāviṣāḥ, | + | > </ |
- | mārjāraśvavānaramakaramaṇḍūkapākamatsyagodhāśambūkapracalākagṛhagodhikācatuṣpādakīṭāstathā' | + | |
- | daṃṣṭrānakhaviṣāḥ, | + | <l xml: |
- | cipiṭapicciṭakakaṣāyavāsikasarṣapakatoṭakavarcaḥkīṭakauṇḍinyakāḥ | + | sarpāḥ,</ |
- | śakṛnmūtraviṣāḥ, | + | |
- | marker" | + | <l xml: |
- | > | + | |
- | vṛścikaviśvambharavaraṭīrājīvamatsyocciṭiṅgāḥ samudravṛścikāścāla(ra)viṣāḥ, | + | <l xml: |
- | citraśiraḥsarāvakurdiśatadārukārimedakasārikāmukhā | + | > </ |
- | mukhasandaṃśaviśardhitamūtrapurīṣaviṣāḥ, | + | > </ |
- | mukhasandaṃśaviṣāḥ, | + | > </ |
- | | + | daṃṣṭrānakhaviṣāḥ, |
- | | + | |
- | kīṭasarpadehā gatāsavaḥ śavaviṣāḥ; | + | <l xml: |
- | gaṇayitavyāḥ||</ | + | > </ |
- | <l xml: | + | > </ |
- | ripavastṛṇāmbumārgānnadhūmaśvasanān viṣeṇa| | + | śakṛnmūtraviṣāḥ, |
+ | |||
+ | <l xml: | ||
+ | |||
+ | | ||
+ | > </ | ||
+ | > </ | ||
+ | |||
+ | <l xml: | ||
+ | > </ | ||
+ | | ||
+ | |||
+ | <l xml: | ||
+ | > </ | ||
+ | > </ | ||
+ | > </pc>mukhasandaṃśa<pc> </ | ||
+ | > </ | ||
+ | |||
+ | <l xml: | ||
+ | mukhasandaṃśaviṣāḥ, | ||
+ | |||
+ | <l xml: | ||
+ | > </ | ||
+ | | ||
+ | |||
+ | <l xml: | ||
+ | > </ | ||
+ | > </ | ||
+ | > </pc>śatapadī<pc> </pc>śūkavala< | ||
+ | > </pc>śṛṅgibhramarāḥ śūkatuṇḍaviṣāḥ, | ||
+ | |||
+ | <l xml: | ||
+ | |||
+ | <l xml: | ||
+ | gaṇayitavyāḥ ||</ | ||
+ | |||
+ | <l xml: | ||
+ | < | ||
+ | | ||
+ | < | ||
+ | mārgānna< | ||
+ | < | ||
+ | | ||
< | < | ||
- | saṃdūṣayanty ebhir atipraduṣṭān | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | phenānvitaṃ rājibhir āvṛtaṃ ca| | + | |
< | < | ||
- | | + | phenānvitaṃ rājibhir āvṛtaṃ ca | |
+ | < | ||
+ | maṇḍūkamatsyaṃ mriyate vihaṅgā | ||
+ | < | ||
+ | mattāś ca sānūpacarā bhramanti || </l> | ||
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | chardimohajvaradāhaśophān| | + | |
< | < | ||
- | | + | te chardimohajvaradāhaśophān | |
- | > | + | < |
+ | ṛcchanti(gacchanti) teṣām apahṛtya doṣān | ||
+ | < | ||
+ | duṣṭaṃ jalaṃ śodhayituṃ yateta || </l> | ||
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | sapāṭalān siddhakamokṣakau ca| | + | |
< | < | ||
- | | + | sapāṭalān siddhaka< |
+ | < | ||
+ | dagdhvā sarājadrumasomavalkāṃs | ||
+ | < | ||
+ | tad bhasma | ||
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | >1</ref> | + | <caesura/> |
+ | śilātalaṃ tīrtham atheriṇaṃ vā || </l> | ||
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | govājināgoṣṭrakharā narā vā| | + | |
+ | govājināgoṣṭrakharā narā vā | | ||
+ | < | ||
+ | tac chūnatāṃ yāsty atha dahyate ca | ||
< | < | ||
- | tacchūnatāṃ yāstyatha dahyate ca viśīryate romanakhaṃ tathaiva|| </l> | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | piṣṭvā surābhir viniyojya mārgam| | + | |
< | < | ||
- | | + | piṣṭvā surābhir viniyojya mārgam | |
+ | < | ||
+ | siñcet payobhiḥ sumṛdanvitais taṃ | ||
+ | < | ||
+ | viḍaṅgapāṭhākaṭabhījalair vā || </l> | ||
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | mūrcchanti vamanti cānye| | + | |
< | < | ||
- | | + | sīdanti mūrcchanti vamanti cānye | |
+ | < | ||
+ | viḍbhedam ṛcchanty athavā mriyante | ||
+ | < | ||
+ | teṣāṃ cikitsāṃ praṇayed yathoktām || </l> | ||
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | vādyāni citrāṇyapi vādayeta| | + | |
< | < | ||
- | | + | vādyāni citrāṇy api vādayeta | |
+ | < | ||
+ | tāraḥ sutāraḥ sasurendragopaḥ | ||
+ | < | ||
+ | sarvaiś ca tulyaḥ kuruvindabhāgaḥ || </l> | ||
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | vādyapralepo vihitaḥ praśastaḥ| | + | |
< | < | ||
- | | + | vādyapralepo vihitaḥ praśastaḥ | |
- | rend=" | + | < |
+ | vādyasya śabdena hi yānti | ||
+ | < | ||
+ | nāśaṃ viṣāṇi ghorāṇy api yāni santi || </l> | ||
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | khagāḥ śramārtāḥ prapatanti bhūmau| | + | |
< | < | ||
- | | + | khagāḥ śramārtāḥ prapatanti bhūmau | |
+ | < | ||
+ | kāsapratiśyāyaśirorujaś ca | ||
+ | < | ||
+ | bhavanti tīvrā nayanāmayāś ca || </l> | ||
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | < |
+ | hareṇukailādalavakrakuṣṭham | | ||
+ | < | ||
+ | | ||
< | < | ||
- | priyaṅgukāṃ cāpyanale nidhāya | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | akarodasuro | + | akarod asuro vighnaṃ kaiṭabho nāma darpitaḥ || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | tato ' |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | īśvaraḥ | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | toyamantarīkṣānmahīgatam| | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | svabhavādeva taṃ tasya rasaṃ samanuvartate|| </l> | + | svabhāvād eva taṃ tasya rasaṃ samanuvartate || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | nopayati | + | nopayāti |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |</ |
+ | |||
+ | <l xml: | ||
+ | viṣam || </ | ||
+ | |||
+ | <l xml: | ||
< | < | ||
- | svabhāvādeva tiṣṭhettu prahārādaṃśayorviṣam|| </l> | + | laulyād viṣānvitaṃ māṃsaṃ yaḥ khāden mṛtamātrayoḥ |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | digdhaviddhāhidaṣṭayoḥ| | + | |
< | < | ||
- | laulyādviṣānvitaṃ | + | ataś cāpy anayor |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |</l> |
+ | |||
+ | <l xml: | ||
+ | | ||
+ | <l xml: | ||
+ | |||
+ | <l xml: | ||
+ | || </ | ||
+ | |||
+ | <l xml: | ||
+ | | </ | ||
+ | <l xml: | ||
+ | | ||
+ | |||
+ | |||
+ | <l xml: | ||
< | < | ||
- | ataścāpyanayormāṃsamabhakṣyaṃ mṛtamātrayoḥ|| </l> | + | tad dhi sthānaṃ cetanāyāḥ svabhāvād vyāpya tiṣṭhati |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | prahārādaṃśabarjitam| | + | |
< | < | ||
- | savātaṃ gṛhadhūmābhaṃ purīṣaṃ yo'tisāryate|| </l> | + | valmīkasandhyāsu catuṣpatheṣu | |
+ | < | ||
+ | yāmye sapitrye parivarjanīyā | ||
+ | < | ||
+ | | ||
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | sādapīḍitaḥ| | + | |
< | < | ||
- | udvamatyatha phenaṃ ca viṣapītaṃ tamādiśet|| </l> | + | sarvāṇi coṣṇe dviguṇībhavanti | |
+ | < | ||
+ | | ||
+ | < | ||
+ | | ||
+ | |||
+ | <l xml: | ||
+ | <l xml: | ||
+ | <l xml: | ||
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | dahatyapi| | + | |
< | < | ||
- | taddhi sthānaṃ cetanāyāḥ svabhavādvyāpya tiṣṭhiti|| </l> | + | rūkṣeṣu bhīruṣv atha durdineṣu |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | aśvatthadevāyatanaśmaśānavalmīkasandhyāsu catuṣpatheṣu| | + | |
< | < | ||
- | yāmye sapitrye parivarjanīyā ṛkṣe narā marmasu ye ca daṣṭāḥ|| </l> | + | rājyo latābhiś ca na saṃbhavanti |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | coṣṇe dviguṇībhavanti| | + | |
< | < | ||
- | ajīrṇapittātapapīḍiteṣu bālapramehiṣvatha garbhiṇīṣu|| </l> | + | viṣābhibhūtaṃ parivarjayet tam | |
+ | < | ||
+ | | ||
+ | < | ||
+ | | ||
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | bhīruṣvatha durdineṣu| | + | |
< | < | ||
- | śastrakṣate | + | hanvoḥ sthiratvaṃ ca sa varjanīyaḥ | |
+ | < | ||
+ | | ||
+ | < | ||
+ | | ||
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | viṣābhibhūtaṃ parivarjayettam| | + | |
< | < | ||
- | jihvā sitā yasya ca keśaśāto nāsāvabhaṅgaś ca sakaṇṭhabhaṅgaḥ|| </l> | + | taṃ cāpi vaidyaḥ parivarjayet tu |</l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | hanvoḥ sthiratvaṃ ca sa varjanīyaḥ| | + | |
< | < | ||
- | vartirghanā yasya nireti vaktrādraktaṃ sravedūrdhvamadhaś ca yasya|| </l> | + | hīnasvaraṃ vā 'py athavā vivarṇam |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | cāpi vaidyaḥ parivarjayettu| | + | |
< | < | ||
- | unmattamatyarthamupadrutaṃ vā hīnasvaraṃ vā' | + | jahyān naraṃ tatra na karma kuryāt ||</ |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | jahyānnaraṃ tatra na karma kuryāt||</ | + | |
- | + | ||
- | <p ana=" | + | |
- | | + | |
</ | </ | ||
- | <div n=" | + | <div n=" |
- | < | + | |
- | <l xml: | + | < |
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | > </pc>viṣa< |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | <l xml: |
< | < | ||
- | pādayorupasaṃgṛhya suśrutaḥ paripṛcchati|| </l> | + | pādayor upasaṃgṛhya suśrutaḥ paripṛcchati || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | > </ |
< | < | ||
- | ye cāpyajasraṃ garjanti varṣanti ca tapanti ca|| </l> | + | ye cāpy ajasraṃ garjanti varṣanti ca tapanti ca || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | ye tu daṃṣṭrāviṣā bhaumā ye daśanti ca mānuṣān|| </l> | + | ye tu daṃṣṭrāviṣā bhaumā ye daśanti ca mānuṣān || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | aśītistveva | + | aśītis tv eva sarpāṇāṃ bhidyate pañcadhā tu sā || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | <ref rend=" | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | rend=" | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | rend=" | + | |
< | < | ||
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | jñeyamalpaviṣaṃ ca tat|| </l> | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | kasya cit kurute śophaṃ sarpāṅgābhihataṃ tu tat|| </l> | + | kasyacit |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | > | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | footnote marker"> | + | |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
- | śaṅkhakapālo<ref rend=" | + | śaṅkhakapālo, |
- | | + | |
- | | + | |
- | | + | |
- | maṇḍalinastu | + | |
- | | + | <l xml: |
- | | + | |
- | footnote marker"> | + | |
- | | + | |
- | | + | |
- | | + | |
- | | + | |
- | divyako, varṣāhikaḥ, | + | <l xml: |
- | | + | |
- | | + | |
- | | + | |
- | | + | <l xml: |
- | vaiparītyena vā jātaḥ snigdharājiriti| teṣāmādyasya pitṛvadviṣotkarṣo, | + | divyako, varṣāhikaḥ, |
- | dvayormātṛvadityeke | + | |
- | | + | |
- | sapta; teṣāmādyāstrayo | + | <l xml: |
- | | + | |
- | <l xml: | + | |
- | | + | |
- | akrodhā napuṃsakā iti||</ | + | vaiparītyena vā jātaḥ snigdharājir iti | teṣām ādyasya pitṛvad |
- | <l xml: | + | viṣotkarṣo, |
- | | + | |
- | | + | <l xml: |
- | muhūrtamapyupekṣitamāturamatipātayati, na cāvakāśo' | + | |
- | pratyekamapi | + | sapta; teṣām ādyās trayo rājilavat, śeṣā maṇḍalivat, |
- | > | + | <l xml: |
- | | + | |
- | sarvasarpavyañjanāvarodhaḥ||</ | + | <l xml: |
- | <l xml: | + | |
- | | + | akrodhā napuṃsakā iti ||</ |
- | | + | |
- | svarāvasādo ghurghurako jaḍatā śuṣkodgāraḥ kāsaśvāsau hikkā | + | <l xml: |
- | | + | daṣṭalakṣaṇaṃ vakṣyāmaḥ | kiṃ kāraṇaṃ viṣaṃ hi niśita<pc |
- | | + | > </ |
+ | muhūrtam apy upekṣitam āturam atipātayati, na cāvakāśo 'sti | ||
+ | | ||
+ | traividhyaṃ bhavati, tasmāt | ||
+ | āturahitam asaṃmohakaraṃ ca, api cātraiva | ||
+ | sarvasarpavyañjanāvarodhaḥ ||</ | ||
+ | |||
+ | <l xml: | ||
+ | > </ | ||
+ | > </ | ||
+ | > </ | ||
+ | | ||
+ | svarāvasādo ghurghurako jaḍatā śuṣkodgāraḥ kāsaśvāsau hikkā vāyor | ||
+ | | ||
+ | 'varodhas tās tāś ca vātavedanā bhavanti; maṇḍaliviṣeṇa tvagādīnāṃ | ||
pītatvaṃ śītābhilāṣaḥ paridhūpanaṃ dāhastṛṣṇā mado mūrcchā jvaraḥ | pītatvaṃ śītābhilāṣaḥ paridhūpanaṃ dāhastṛṣṇā mado mūrcchā jvaraḥ | ||
- | śoṇitāgamanamūrdhvamadhaś ca māṃsānāmavaśātanaṃ śvayathurdaṃśakothaḥ | + | śoṇitāgamanam ūrdhvam adhaś ca māṃsānām avaśātanaṃ śvayathur |
- | | + | daṃśakothaḥ pītarūpadarśanam āśukopas tās tāś ca pittavedanā |
- | | + | |
- | | + | |
- | ucchvāsanirodhastamaḥpraveśastāstāś ca kaphavedanā bhavanti||</ | + | abhīkṣṇam akṣṇoḥ kaṇḍūḥ kaṇṭhe śvayathur ghurghuraka |
- | <l xml: | + | ucchvāsanirodhas tamaḥ praveśas tās tāś ca kaphavedanā bhavanti |
- | | + | |
- | bhavati, garbhiṇyā pāṇḍumukho dhmātaś ca, sūtikayā kukṣiśūlārtaḥ | + | |
- | | + | <l xml: |
- | | + | |
- | | + | bhavati, garbhiṇyā pāṇḍumukho dhmātaś ca, sūtikayā kukṣiśūlārtaḥ |
- | | + | |
- | | + | |
- | <l xml: | + | |
- | | + | |
- | dūṣayati, | + | |
- | pipīlikāparisarpaṇamiva cāṅge bhavati; dvitīye māṃsaṃ dūṣayati, | + | |
- | | + | <l xml: |
- | | + | bhavanti | tatra darvīkarāṇāṃ prathame vege viṣaṃ śoṇitaṃ |
- | | + | dūṣayati, |
- | | + | pipīlikāparisarpaṇam iva cāṅge bhavati; dvitīye māṃsaṃ dūṣayati, |
- | | + | |
- | | + | |
- | | + | |
- | śukramanupraviśati vyānaṃ cātyarthaṃ kopayati kaphaṃ ca sūkṣmasrotobhyaḥ | + | |
- | | + | |
- | | + | |
- | | + | gātrāṇāṃ |
- | | + | śukram anupraviśati vyānaṃ cātyarthaṃ kopayati kaphaṃ ca |
- | | + | |
- | | + | |
- | ca; caturthe koṣṭhamanupraviśya jvaramāpādayati; | + | ucchvāsanirodhaś ca bhavati | maṇḍalināṃ prathame vege viṣaṃ |
- | | + | |
- | | + | |
- | | + | |
- | | + | |
- | | + | |
- | | + | |
- | śītajvaraṃ ca karoti; ṣaṣṭhasaptamayoḥ pūrvavaditi||</ | + | |
- | <l xml: | + | |
- | sapta kalāḥ saṃparikīrtitāḥ| | + | |
+ | | ||
+ | | ||
+ | | ||
+ | śītajvaraṃ ca karoti; ṣaṣṭhasaptamayoḥ pūrvavad iti ||</ | ||
+ | |||
+ | <l xml: | ||
< | < | ||
- | tāsvekaikāmatikramya | + | dhātvantareṣu yāḥ sapta kalāḥ saṃparikīrtitāḥ | |
+ | < | ||
+ | tāsv ekaikām atikramya | ||
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | > | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | rend=" | + | |
< | < | ||
- | kecidekaṃ vihaṅgeṣu viṣavegamuśanti hi| | + | kecid ekaṃ vihaṅgeṣu viṣavegam uśanti hi | |
< | < | ||
- | | + | |
- | > | + | |
- | <p ana=" | + | <l ana=" |
- | caturtho' | + | sarpa< |
+ | caturtho ' | ||
</ | </ | ||
- | <div n=" | + | <div n=" |
- | < | + | < |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | > </ |
- | <l xml: | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
+ | <l xml: | ||
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | na gacchati viṣaṃ | + | na gacchati viṣaṃ |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | sa daṣṭavyo ' |
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | sa pittabāhulyaviṣāddaṃśo dāhādvisarpate|| </l> | + | sa pittabāhulyaviṣād daṃśo dāhād visarpate |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | sā tu rajjvādibhir baddhā viṣapratikarī matā|| </l> | + | sā tu rajjvādibhir baddhā viṣapratikarī matā || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | <ref rend=" | + | mitāhāreṇa śucinā kuśāstaraṇaśāyinā || </l> |
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | pūjayenmantrasiddhyarthaṃ japahomaiś ca yatnataḥ|| </l> | + | pūjayen mantrasiddhyarthaṃ japahomaiś ca yatnataḥ || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | svaravarṇataḥ| | + | svaravarṇataḥ | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | kṣīrakṣaudraghṛtādibhiḥ| | + | kṣīrakṣaudraghṛtādibhiḥ | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | viṣanāśane| | + | viṣanāśane | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | <ref rend=" | + | pāyayec chodhanaṃ tīkṣṇaṃ yavāgūṃ cāpi kīrtitām || </l> |
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | pūrve maṇḍalināṃ | + | pūrvo maṇḍalināṃ |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | <ref rend=" | + | |
< | < | ||
- | | + | hito ' |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
< | < | ||
- | pāne caturguṇaṃ pathyaṃ vamane' | + | pāne caturguṇaṃ pathyaṃ vamane ' |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | deśaprakṛtisātmyartuviṣavegabalābalam| | + | > </ |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | <ref rend=" | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | tadviṣārtaṃ<ref rend=" | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | virecayecchakṛdvāyusaṅgapittāturaṃ naram|| </l> | + | virecayec chakṛdvāyusaṅgapittāturaṃ naram || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | śiro virecayet kṣipraṃ manyāstambhe ca dāruṇe|| </l> | + | śiro virecayet kṣipraṃ manyāstambhe ca dāruṇe || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | tāsvaprasicyamānāsu mūrdhni śastreṇa śastravit|| </l> | + | tāsv aprasicyamānāsu mūrdhni śastreṇa śastravit || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | rend=" | + | |
< | < | ||
- | vādayeccāgadair liptvā dundubhīṃstasya | + | vādayec cāgadair liptvā dundubhīṃs tasya pārśvayoḥ || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | śodhayet |
- | | + | |
- | niḥśeṣaṃ nirhareccaivaṃ viṣaṃ paramadurjayam|| </l> | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | || </l> |
- | < | + | |
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | teṣu cāpi yathādoṣaṃ pratikarma prayojayet|| </l> | + | kuryād vā sādavaivarṇyajvarakāsaśirorujaḥ |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | | |
< | < | ||
- | athāriṣṭāṃ vimucyāśu<ref rend=" | + | teṣu cāpi yathādoṣaṃ pratikarma prayojayet |
- | pracchayitvā' | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | vegāya kalpate| | + | |
< | < | ||
- | evamauṣadhibhir mantraiḥ kriyāyogaiś ca yatnataḥ|| </l> | + | athāriṣṭāṃ vimucyāśu pracchayitvāṅkitaṃ tayā || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | | |
< | < | ||
- | tadā pavanamudvṛttaṃ snehādyaiḥ samupācaret|| </l> | + | evam auṣadhibhir mantraiḥ kriyāyogaiś ca yatnataḥ || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
- | footnote marker"> | + | |
< | < | ||
- | pittajvraharaiḥ pittaṃ kaṣāyasnehabastibhiḥ|| </l> | + | tadā pavanam udvṛttaṃ snehādyaiḥ samupācaret |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | gaṇena tu| | + | > </ |
< | < | ||
- | śleṣmaghnair agadaiś caiva tiktai rūkṣaiś ca bhojanaiḥ|| </l> | + | pittajvraharaiḥ pittaṃ kaṣāyasnehabastibhiḥ || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | mṛtamambhasi| | + | |
< | < | ||
- | udbaddhaṃ ca mṛtaṃ sadyaścikitsennaṣṭasaṃjñavat|| </l> | + | śleṣmaghnair agadaiś caiva tiktai rūkṣaiś ca bhojanaiḥ |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | tīkṣṇair lepaistadvidhair vā+<ref rend=" | + | |
- | > | + | |
< | < | ||
- | śūne gātre klinnamatyarthapūti jñeyaṃ māṃsaṃ tadviṣāt pūti kaṣṭam|| </l> | + | udbaddhaṃ ca mṛtaṃ sadyaś cikitsen naṣṭasaṃjñavat |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | kṛṣṇībhūtaṃ klinnamatyarthapūti śīrṇaṃ māṃsaṃ | + | śūne gātre klinnam atyarthapūti jñeyaṃ māṃsaṃ |
+ | kaṣṭam | ||
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | pūrvoddiṣṭaṃ lakṣaṇaṃ | + | kṛṣṇībhūtaṃ klinnam atyarthapūti śīrṇaṃ |
+ | kṣatāc ca || </l> | ||
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
- | > | + | |
< | < | ||
- | teṣāṃ yuktyā | + | pūrvoddiṣṭaṃ lakṣaṇaṃ sarvam etaj juṣṭaṃ yasyālaṃ viṣeṇa vraṇāḥ |
+ | syuḥ | ||
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | ca samyak siñcet kṣīriṇāṃ tvakkaṣāyaiḥ| | + | |
- | < | + | |
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | pūrvo mārgaḥ paittike yo viṣe ca| | + | |
- | < | + | |
- | | + | |
- | <l xml: | ||
- | nidadhyānmadhusaṃyutāni| | ||
- | < | ||
- | | ||
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | rend=" | + | teṣāṃ yuktyā pūtimāṃsāny apohya vāryokobhiḥ śoṇitaṃ cāpahṛtya |
- | < | + | |
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | śṛṅge gavāṃ śṛṅgamayena caiva pracchāditaḥ pakṣamupekṣitaś ca|| </l> | + | antarvastraṃ dāpayec ca pradehān |
+ | viṣaghnaiḥ || </l> | ||
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | jetā< | + | |
- | nāmnā| | + | |
< | < | ||
- | prapauṇḍarīkaṃ suradāru mustā kālānusāryā kaṭurohiṇī ca|| </ | + | pūrvo mārgaḥ paittike yo viṣe |
- | + | ||
- | <l xml: | + | |
- | rend=" | + | |
< | < | ||
- | kuṭannaṭailāsitasindhuvārāḥ | + | trivṛdviśalye madhukaṃ haridre |
- | + | ||
- | <l xml: | + | |
- | samāgadhaṃ candanasaindhavaṃ ca| | + | |
< | < | ||
- | sūkṣmāṇi cūrṇāni samāni kṛtvā | + | raktā narendro lavaṇaś ca vargaḥ |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | nihanyād api takṣakasya| | + | |
< | < | ||
- | māṃsīhareṇutriphalāmuraṅgīraktālatāyaṣṭikapadmakāni|| </ | + | śṛṅge nidadhyān madhusaṃyutāni | |
- | + | ||
- | <l xml: | + | |
- | viḍaṅgatālīśasugandhikailātvakkuṣṭhapatrāṇi sacandanāni| | + | |
< | < | ||
- | bhārgī paṭolaṃ kiṇihī sapāṭhā mṛgādanī karkaṭikā puraś ca|| </ | + | eṣo 'gado hanti viṣaṃ prayuktaḥ |
- | + | ||
- | <l xml: | + | |
- | prasūnamāruṣkarajaṃ ca puṣpam| | + | |
< | < | ||
- | sūkṣmāni cūrṇāni samāni śṛṅge nyaset sapittāni samākṣikāṇi<ref | + | pānāñjanābhyañjana< |
- | rend=" | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | rend=" | + | |
< | < | ||
- | yasyāgado'yaṃ sukṛto gṛhe syānnamnarṣabho | + | mahāgado nāma mahāprabhāvaḥ | |
- | + | ||
- | <l xml: | + | |
- | kīṭāstyajanti vīryāṇi viṣāṇi caiva| | + | |
< | < | ||
- | etena bheryaḥ paṭahāś ca digdhā nānadyamānā | + | viḍaṅga<pc> </pc>pāṭhā<pc> </pc>triphalājamodā |
- | + | ||
- | | + | |
- | viṣābhibhūtā hyaviṣā bhavanti| | + | |
< | < | ||
- | lākṣā hareṇurnaladaṃ priyaṅguḥ śigrudvayaṃ yaṣṭikapṛthvikāś ca|| </l> | + | hiṅgūni vakraṃ trikaṭūni caiva || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | rend=" | + | |
- | nidheyaḥ| | + | |
< | < | ||
- | śṛṅge gavāṃ pūrvavadāpidhānastataḥ prayojyo' | + | sacitrakaḥ kṣaudrayuto nidheyaḥ |
- | + | ||
- | <l xml: | + | |
- | jīvayatīha martyān| | + | |
< | < | ||
- | śleṣmātakīkaṭphalamātuluṅgyaḥ śvetā girihvā kiṇihī sitā ca|| </ | + | śṛṅge gavāṃ śṛṅgamayena caiva |
- | + | ||
- | <l xml: | + | |
- | darvīkararājilānām| | + | |
< | < | ||
- | drākṣā sugandhā nagavṛttikā | + | pracchāditaḥ pakṣam upekṣitaś |
- | marker"> | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | kapitthabilvād api dāḍimācca| | + | |
< | < | ||
- | <ref rend=" | + | jetā viṣāṇām ajito hi nāmnā | |
- | sitasindhuvārādaṅkoṭhamūlād api gairikāc ca|| </ | + | |
- | + | ||
- | <l xml: | + | |
- | | + | |
< | < | ||
- | vaṃśatvagārdrā++āmalakaṃ kapitthaṃ kaṭutrikaṃ haimavatī sakuṣṭhā|| </ | + | prapauṇḍarīkaṃ suradāru mustā |
- | + | ||
- | <l xml: | + | |
- | ca gopittayutaṃ nihanti| | + | |
< | < | ||
- | viṣāṇi lūtondurapannagānāṃ kaiṭaṃ ca lepāñjananasyapānaiḥ|| </l> | + | kālānusāryā kaṭurohiṇī |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | vartyañjananābhilepaiḥ| | + | |
< | < | ||
- | kācārmakothān paṭalāṃś ca ghorān puṣpaṃ ca hantyañjananasyayogaiḥ|| | + | punnāga< |
- | + | ||
- | <l xml: | + | |
- | | + | |
< | < | ||
- | salāvaṇaḥ kṣaudrayuto' | + | kuṭannaṭailāsitasindhuvārāḥ |
- | + | ||
- | <l xml: | + | |
- | lavaṇadvayam| | + | |
< | < | ||
- | mālatī nāgapuṣpaṃ ca sarvāṇi madhurāṇi ca|| </l> | + | śaileyakuṣṭhe tagaraṃ priyaṅguḥ |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | śarkarākṣaudrasaṃyutaḥ| | + | |
< | < | ||
- | viṣaṃ hantyagadaḥ sarvaṃ mūṣikāṇāṃ viśeṣataḥ|| </ | + | samāgadhaṃ candanasaindhavaṃ ca | |
- | + | ||
- | <l xml: | + | |
- | <ref rend=" | + | |
- | sindhuvārakaḥ| | + | |
< | < | ||
- | corako varuṇaḥ kuṣṭhaṃ sarpagandhā sasaptalā|| </ | + | sūkṣmāṇi cūrṇāni samāni kṛtvā |
- | + | ||
- | <l xml: | + | |
- | puṣpamāragvadhārkajam| | + | |
< | < | ||
- | śyāmā' | + | śṛṅge nidadhyān madhusaṃyutāni || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | smṛtaḥ| | + | |
< | < | ||
- | ekaśo dvitriśo vā'pi prayoktavyo | + | |
- | + | ||
- | <p ana=" | + | |
- | pañcamo' | + | |
- | </ | + | |
- | <div n=" | + | |
- | < | + | |
- | <l xml: | + | |
- | rend=" | + | |
- | <l xml: | + | |
- | <l xml: | + | |
- | dhavāśvakarṇaśirīṣatiniśapalāśapicumardapāṭalipāribhadrakāmrodumbarakarahāṭakārjunakakubhasarjakapītanaśleṣmātakāṅkoṭhāmalakapragrahakuṭajaśamīkapitthāśmantakārkacirabilvamahāvṛkṣāruṣkarāralumadhukamadhuśigruśākagojīmūrvābhūrjatilvakekṣurakagopaghoṇṭārimedānāṃ | + | |
- | bhasmānyāhṛtya gavāṃ mūtreṇa kṣārakalpena parisrāvya vipacet, dadyāccātra | + | |
- | pippalīmūlataṇḍulīyakavarāṅgacocamañjiṣṭhākarañjikāhastipippalīmaricaviḍaṅgagṛhadhūmānantāsomasaralābāhlīkaguhākośāmraśvetasarṣapavaruṇalavaṇaplakṣaniculakavañjulavakrālavardhamānaputraśreṇīsaptaparṇaṭuṇṭukailavālukanāgadantyativiṣābhayābhadradārukuṣṭhaharidrāvacācūrṇāni | + | |
- | lohānāṃ ca samabhāgāni, | + | |
- | nidadhyāt||</ | + | |
- | <l xml: | + | |
- | toraṇāni ca| | + | |
< | < | ||
- | śravaṇāddarśanāt sparśāt <ref rend=" | + | māṃsīhareṇutriphalāmuraṅgī |
- | > | + | |
- | + | ||
- | <l xml: | + | |
- | ca| | + | |
< | < | ||
- | arśaḥsu | + | raktālatā<pc> </pc>yaṣṭika< |
- | kāsaśūlodareṣu ca|| </l> | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | <ref rend=" | + | bhārgī paṭolaṃ kiṇihī sapāṭhā mṛgādanī karkaṭikā puraś ca || </l> |
- | śvāse ca dāruṇe|| </l> | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | sarvayaivopayujyate| | + | |
< | < | ||
- | eṣa takṣakamukhyānāmapi daryāṅkuśo' | + | sūkṣmāni cūrṇāni samāni śṛṅge nyaset sapittāni samākṣikāṇi |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | tālīśapatramañjiṣṭhākeśarotpalapadmakam|| </l> | + | yasyāgado 'yaṃ sukṛto gṛhe syān nāmnarṣabho nāma nararṣabhasya |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | priyaṅgustagaraṃ kuṣṭhaṃ bṛhatyau cailavālukam|| </l> | + | etena bheryaḥ paṭahāś ca digdhā nānadyamānā viṣam |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | sarpiḥ kalpāṇakaṃ hyetadgrahāpasmāranāśanam|| </l> | + | lākṣā hareṇur naladaṃ priyaṅguḥ śigrudvayaṃ yaṣṭikapṛthvikāś ca |
+ | | ||
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | pāṇḍvāmayagaraśvāsamandāgnijvarakāsanut| | + | sahito nidheyaḥ |
< | < | ||
- | śoṣiṇāmalpaśukrāṇāṃ vandhyānāṃ ca praśasyate|| </l> | + | śṛṅge gavāṃ pūrvavad |
+ | > </ | ||
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | śvete dve kākamācīṃ ca gavāṃ mūtreṇa peṣayet|| </l> | + | śleṣmātakīkaṭphalamātuluṅgyaḥ śvetā girihvā kiṇihī sitā ca || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | amṛtaṃ nāma vikhyātamapi saṃjīvayenmṛtam|| </l> | + | drākṣā sugandhā nagavṛttikā ca śvetā samaṅgā samabhāgayuktā |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
- | < | + | |
- | | + | |
- | > | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | dhyāmakaṃ balām| | + | |
- | | + | |
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | śilāpuṣpaṃ saśaileyaṃ patraṃ kālānusārivām|| </l> | + | viṣāṇi lūtondurapannagānāṃ kaiṭaṃ ca lepāñjananasyapānaiḥ |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | <ref rend=" | + | |
- | | + | |
< | < | ||
- | somarājīmativiṣāṃ pṛthvikāmindravāruṇīm< | + | kācārmakothān paṭalāṃś ca ghorān puṣpaṃ ca hantyañjananasyayogaiḥ |
- | | + | || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | śvete haridre sthauṇeyaṃ lākṣāṃ ca lavaṇāni ca|| </l> | + | salāvaṇaḥ kṣaudrayuto 'tha pīto viśeṣataḥ kīṭaviṣaṃ nihanti |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | | |
< | < | ||
- | campakāśokasumanastilvakaprasavāni ca|| </l> | + | mālatī nāgapuṣpaṃ ca sarvāṇi madhurāṇi |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | tathaiva ca| | + | |
< | < | ||
- | kusumaṃ tṛṇamūlyāś ca surabhīsindhuvārajam< | + | viṣaṃ hantyagadaḥ sarvaṃ mūṣikāṇāṃ viśeṣataḥ |
- | marker"> | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | tiniśasya ca| | + | |
- | < | + | |
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | sūkṣmacūrṇāni<ref rend=" | + | || </l> |
- | | + | |
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | mṛtyordaṃṣṭrāntaraṃ gatam| | + | |
- | < | + | |
- | | + | |
- | punarāharet|| </l> | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | kruddhasyāmitatejasaḥ| | + | |
- | < | + | |
- | viṣaṃ nāgapaterhanyāt prasabhaṃ vāsukerapi|| </l> | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | pañcāśītyaṅgasaṃyutaḥ| | + | |
< | < | ||
- | rājā'gadānāṃ sarveṣāṃ rājño haste bhavet sadā|| </l> | + | ekaśo dvitriśo vā 'pi prayoktavyo viṣāpahaḥ |
- | <l xml: | + | <p xml: |
- | <ref rend="superscript footnote marker">1</ | + | |
- | | + | |
- | <caesura/> | + | </div> |
- | bhrājiṣṇutāṃ ca <ref rend=" | + | <div n=" |
- | | + | |
- | <l xml: | + | <head>ṣaṣṭho 'dhyāyaḥ |</head> |
- | vijānatā| | + | |
- | < | + | |
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | śubhāśubham| | + | ||</ |
- | | + | |
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | śugrusauvīramajīrṇādhyaśanaṃ tathā| | + | |
- | < | + | |
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | > </ |
- | <caesura/> | + | > </ |
- | surātilakulatthāṃś ca varjayed dhi viṣāturaḥ|| </l> | + | > </ |
+ | > </ | ||
+ | > </ | ||
+ | > </ | ||
+ | > </ | ||
+ | > </ | ||
+ | > </pc>gojī< | ||
+ | > </ | ||
+ | āhṛtya gavāṃ mūtreṇa kṣārakalpena parisrāvya vipacet, dadyāc cātra | ||
+ | | ||
+ | > </ | ||
+ | > </ | ||
+ | > </ | ||
+ | > </ | ||
+ | > </ | ||
+ | > </ | ||
+ | > </ | ||
+ | > </ | ||
+ | > </ | ||
+ | > </ | ||
+ | > </ | ||
+ | lohānāṃ ca samabhāgāni, | ||
+ | lohakumbhe nidadhyāt | ||
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | prakṛtisthadhātumannābhikāṅkṣaṃ< | + | |
- | > | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | | + | |
- | | + | <l xml: |
- | ṣaṣṭho' | + | |
- | </ | + | |
- | <div n=" | + | |
- | < | + | |
- | | + | |
- | <l xml: | + | |
- | <l xml: | + | |
- | samāsataḥ| | + | |
< | < | ||
- | nāmalakṣaṇabhaiṣajyair aṣṭādaśa nibodha me<ref rend=" | + | arśaḥsu vātagulmeṣu kāsaśūlodareṣu ca || </l> |
- | marker"> | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | haṃsiraścikviras(haṃsiraścikkiras) tathā| | + | |
< | < | ||
- | chucchundaro' | + | śophe sarvasare cāpi deyaḥ śvāse |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | kapilastathā| | + | |
< | < | ||
- | kokilo' | + | eṣa takṣakamukhyānām api darpāṅkuśo 'gadaḥ || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | tathā| | + | |
< | < | ||
- | mūṣikaś ca kapotābhastathaivāṣṭādaśa smṛtāḥ|| </l> | + | tālīśapatramañjiṣṭhākeśarotpalapadmakam |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | śukraspṛṣṭaiḥ< | + | |
- | vā| | + | |
< | < | ||
- | nakhadantādibhistasmin gātre raktaṃ praduṣyati|| </l> | + | priyaṅgus tagaraṃ kuṣṭhaṃ bṛhatyau cailavālukam |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | maṇḍalāni ca| | + | |
< | < | ||
- | pīḍakopacayaścogro visarpāḥ kiṭibhāni ca|| </l> | + | sarpiḥ kalyāṇakaṃ hy etad grahāpasmāranāśanam |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | rend=" | + | |
< | < | ||
- | daurbalyamaruciḥ | + | śoṣiṇām alpaśukrāṇāṃ vandhyānāṃ ca praśasyate |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | samāsoktametadvyāsamataḥ< | + | |
- | śṛṇu| | + | |
< | < | ||
- | lālāsrāvo lālanena hikkā chardiś | + | śvete dve kākamācīṃ |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | | |
< | < | ||
- | putrakeṇāṅgasādaś ca pāṇḍuvarṇaś ca jāyate|| </l> | + | amṛtaṃ nāma vikhyātam api saṃjīvayen mṛtam |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | granthibhiścāṅgamākhuśāvakasannibhaiḥ| | + | |
< | < | ||
- | śirīṣeṅgudakalkaṃ tu lihyāttatra samākṣikam|| </l> | + | prapauṇḍarīkaṃ naladaṃ saralaṃ devadāru ca || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | <ref rend=" | + | |
- | | + | |
< | < | ||
- | śirīṣaphalakuṣṭhaṃ tu pibet kiṃśukabhasmanā|| </l> | + | kāleyakaṃ padmakaṃ ca madhukaṃ nāgaraṃ jaṭām || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | ca harṣaṇam| | + | |
< | < | ||
- | pibedāragvadhādiṃ tu suvāntastatra | + | toyaṃ sarjarasaṃ māṃsīṃ śatapuṣpāṃ hareṇukām || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | | |
< | < | ||
- | jālinīmadanāṅkoṭhakaṣāyair vāmayettu tam|| </l> | + | śilāpuṣpaṃ saśaileyaṃ patraṃ kālānusārivām || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | dāpayet| | + | |
< | < | ||
- | <ref rend=" | + | |
- | chardirjvaro daurbalyameva ca|| </l> | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | gandhājñānaṃ visūcikā| | + | |
< | < | ||
- | cavyaṃ harītakī | + | śvete haridre sthauṇeyaṃ lākṣāṃ ca lavaṇāni ca || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | viṣāpaham| | + | |
< | < | ||
- | grīvāstambho' | + | campakāśoka< |
+ | ca || </l> | ||
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | nidrā kaṣāyadantena hṛcchoṣaḥ kārśyameva | + | kusumaṃ tṛṇamūlyāś ca surabhīsindhuvārajam |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | sāraphalatvacaḥ| | + | |
< | < | ||
- | kuliṅgena rujaḥ< | + | gugguluṃ kuṅkumaṃ bimbīṃ sarpākṣīṃ gandhanākulīm |
- | ca daṃśamaṇḍale|| </l> | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | | |
< | < | ||
- | <ref rend=" | + | |
- | chardirmūrcchā ca hṛdgrahaḥ|| </l> | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | capalena bhavecchardirmūrcchā ca saha tṛṣṇayā|| </l> | + | anenāgadamukhyena manuṣyaṃ punar āharet || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | <ref rend=" | + | |
- | lihyādbhadrakāṣṭhajaṭānvitām| | + | |
< | < | ||
- | kapilena vraṇe kotho jvaro granthyudgamaḥ satṛṭ|| </l> | + | viṣaṃ nāga< |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | punarnavām| | + | |
< | < | ||
- | granthayaḥ kokilenogrā jvaro dāhaś ca dāruṇaḥ< | + | rājā ' |
- | footnote | + | |
- | > | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | ghṛtaṃ pibet| | + | |
< | < | ||
- | aruṇenānilaḥ kruddho vātajān kurute gadān|| </l> | + | bhrājiṣṇutāṃ ca labhate śatrumadhyagato 'pi san || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | eva ca| | + | |
< | < | ||
- | mahatā kapilenāsṛk <ref rend=" | + | muktvā kīṭaviṣaṃ tad dhi śītenābhipravardhate |
- | catuṣṭayam|| </l> | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | granthimaṇḍalakarṇikāḥ| | + | |
< | < | ||
- | piḍakopacayaścograḥ śophaś ca bhṛśadāruṇaḥ|| </l> | + | śubhaṃ deyaṃ viṣārtebhyo viruddhebhyaś ca vārayet || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | pratyekaśo matāḥ| | + | |
< | < | ||
- | karañjāragvadhavyoṣabṛhatyaṃśumatīsthirāḥ|| </l> | + | varjayec ca samāsena navadhānyādikaṃ gaṇam |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | | |
< | < | ||
- | <ref rend=" | + | surātilakulatthāṃś ca varjayed dhi viṣāturaḥ || </l> |
- | > | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | ślakṣṇapiṣṭāḥ<ref rend=" | + | samasūtrajihvam |
< | < | ||
- | tat sarvamekataḥ kṛtvā śanair mṛdv agninā pacet|| </l> | + | prasannavarṇendriyacittaceṣṭaṃ vaidyo ' |
+ | | ||
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | viṣametadvyapohati| | + | kalpasthāne dundubhisvanīyakalpo nāma ṣaṣṭho ' |
+ | </ | ||
+ | <div n=" | ||
+ | < | ||
+ | <l xml: | ||
+ | <l xml: | ||
+ | <l xml: | ||
< | < | ||
- | kākādanīkākamācyoḥ svaraseṣvathavā kṛtam|| </l> | + | nāmalakṣaṇabhaiṣajyair aṣṭādaśa nibodha me || </ |
- | + | <l xml: | |
- | <l xml: | + | |
- | footnote marker"> | + | |
- | | + | |
< | < | ||
- | sarveṣāṃ ca vidhiḥ kāryo mūṣikāṇāṃ viṣeṣvayam|| </l> | + | chucchundaro ' |
- | + | <l xml: | |
- | <l xml: | + | |
- | pracchitaṃ ca pralepayet| | + | |
< | < | ||
- | śirīṣarajanīkuṣṭhakuṅkumair amṛtāyutaiḥ|| </l> | + | kokilo ' |
- | + | <l xml: | |
- | <l xml: | + | |
- | śukākhyāṅkoṭhayorapi| | + | |
< | < | ||
- | śukākhyākoṣavatyoś ca mūlaṃ madana eva ca|| </l> | + | mūṣikaś ca kapotābhas tathaivāṣṭādaśa smṛtāḥ |
- | + | <l xml: | |
- | <l xml: | + | |
- | | + | |
< | < | ||
- | sarvamūṣikadaṣṭānāmeṣa yogaḥ sukhāvahaḥ|| </l> | + | nakhadantādibhis tasmin gātre raktaṃ praduṣyati || </ |
- | + | <l xml: | |
- | <l xml: | + | |
- | gomūtrapeṣitam| | + | |
< | < | ||
- | pūrvakalpena yojyāḥ<ref rend=" | + | pīḍakopacayaś cogro visarpāḥ kiṭibhāni ca || </ |
- | sarvonduruviṣacchidaḥ|| </l> | + | <l xml: |
- | + | | |
- | <l xml: | + | |
- | | + | |
< | < | ||
- | śirovirecane sāraḥ śirīṣasya phalāni ca|| </l> | + | daurbalyam aruciḥ |
- | + | <l xml: | |
- | <l xml: | + | |
- | gomayasvaraso' | + | |
< | < | ||
- | <ref rend=" | + | lālāsrāvo lālanena hikkā chardiś ca jāyate |
- | lihyānmākṣikasaṃyutau|| </l> | + | <l xml: |
- | + | ||
- | <l xml: | + | |
- | | + | |
< | < | ||
- | prātaḥ sātiviṣaṃ kalkaṃ lihyānmākṣikasaṃyutam|| </l> | + | putrakeṇāṅgasādaś ca pāṇḍu< |
- | + | <l xml: | |
- | <l xml: | + | | |
- | | + | |
< | < | ||
- | āsphotamūlasiddhaṃ vā pañcakāpitthameva vā|| </l> | + | śirīṣeṅgudakalkaṃ tu lihyāt tatra samākṣikam |
- | + | <l xml: | |
- | <l xml: | + | |
- | | + | |
< | < | ||
- | tatrāpyeṣa vidhiḥ kāryo yaś ca dūṣiviṣāpahaḥ|| </l> | + | śirīṣaphalakuṣṭhaṃ tu pibet kiṃśukabhasmanā || </ |
- | + | <l xml: | |
- | <l xml: | + | |
- | karṇikāṃ bhiṣak| | + | |
< | < | ||
- | pāṭayitvā yathādoṣaṃ vraṇavaccāpi śodhayet|| </l> | + | pibed āragvadhādiṃ tu suvāntas tatra mānavaḥ |
- | + | <l xml: | |
- | <l xml: | + | |
- | | + | |
< | < | ||
- | śleṣmapraduṣṭo muṣṇāti saṃjñāṃ saṃjñāvahāśritaḥ|| </l> | + | jālinīmadanāṅkoṭhakaṣāyair vāmayet tu tam || </ |
- | + | <l xml: | |
- | <l xml: | + | |</l> |
- | | + | <l xml: |
+ | eva ca || </l> | ||
+ | <l xml: | ||
+ | | ||
< | < | ||
- | | + | |
- | | + | <l xml:id="SS.5.7.18ab"> |
- | + | |</ | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | saviṣeṇa tu| | + | jvaraḥ || </l> |
+ | <l xml: | ||
< | < | ||
- | suptatā jāyate daṃśe kṛṣṇaṃ cātisravatyasṛk|| </l> | + | nidrā kaṣāyadantena hṛcchoṣaḥ kārśyam eva ca || </ |
- | + | <l xml: | |
- | <l xml: | + | |
- | prāyaśaścopalakṣitaḥ| | + | |
< | < | ||
- | yena cāpi bhaveddaṣṭastasya ceṣṭāṃ rutaṃ naraḥ|| </l> | + | kuliṅgena rujaḥ śopho rājyaś ca daṃśamaṇḍale |
- | + | <l xml: | |
- | <l xml: | + | |
- | vinaśyati| | + | |
< | < | ||
- | daṃṣṭriṇā yena daṣṭaś | + | ajitenāṅgakṛṣṇatvaṃ chardir mūrcchā ca hṛdgrahaḥ |
- | + | <l xml: | |
- | <l xml: | + | lihet | |
- | <ref rend=" | + | |
- | vā++ādarśo' | + | |
< | < | ||
- | trasyatyakasmādyo' | + | capalena bhavec chardir mūrcchā ca saha tṛṣṇayā || </ |
- | > | + | <l xml: |
- | + | bhadrakāṣṭhajaṭānvitām | |
- | <l xml: | + | |
- | rend=" | + | |
< | < | ||
- | adaṣṭo vā jalatrāsī na kathañcana sidhyati|| </l> | + | kapilena vraṇe kotho jvaro granthy udgamaḥ satṛṭ || </ |
- | + | <l xml: | |
- | <l xml: | + | | |
- | | + | |
< | < | ||
- | daṃśaṃ visrāvya tair daṣṭe sarpiṣā paridāhitam|| </l> | + | granthayaḥ kokilenogrā jvaro dāhaś ca dāruṇaḥ |
- | + | <l xml: | |
- | <l xml: | + | |
- | pāyayeta ca| | + | |
< | < | ||
- | arkakṣīrayutaṃ <ref rend=" | + | aruṇenānilaḥ kruddho vātajān kurute gadān || </ |
- | dadyāccāpi viśodhanam|| </l> | + | <l xml: |
- | + | ||
- | <l xml: | + | |
- | dadyāddhattūrakāyutām| | + | |
< | < | ||
- | palalaṃ tilatailaṃ ca rūpikāyāḥ payo guḍaḥ|| </l> | + | mahatā kapilenāsṛk kapotena catuṣṭayam |
- | + | <l xml: | |
- | <l xml: | + | | |
- | | + | |
< | < | ||
- | mūlasya | + | piḍakopacayaś cograḥ śophaś ca bhṛśa<pc> </ |
- | + | <l xml: | |
- | <l xml: | + | | |
- | | + | |
< | < | ||
- | unmattakasya patraistu saṃveṣṭyāpūpakaṃ pacet|| </l> | + | karañjāragvadha< |
- | + | | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | karoti | + | trivṛd<pc> </pc>gojy< |
- | | + | |
- | + | <l xml: | |
- | <l xml: | + | | |
- | | + | |
< | < | ||
- | tataḥ śāntavikārastu snātvā caivāpare' | + | tat sarvam ekataḥ kṛtvā śanair mṛdv agninā pacet || </ |
- | + | <l xml: | |
- | <l xml: | + | |
- | bhojayet| | + | |
< | < | ||
- | dinatraye pañcame vā vidhireṣo' | + | kākādanīkākamācyoḥ svaraseṣv athavā kṛtam |
- | + | <l xml: | |
- | <l xml: | + | ca | |
- | bhiṣajā'vaśyamalarkaviṣanāśanaḥ| | + | |
< | < | ||
- | kupyet svayaṃ viṣaṃ yasya na sa jīvati | + | sarveṣāṃ ca vidhiḥ kāryo |
- | + | <l xml: | |
- | <l xml: | + | |
- | | + | |
< | < | ||
- | <ref rend=" | + | śirīṣarajanīkuṣṭhakuṅkumair amṛtāyutaiḥ || </ |
- | kumbhaiḥ śītāmbupūritaiḥ|| </ | + | |
- | + | <l xml: | |
- | <l xml: | + | api| </l> |
- | catuṣpathe| | + | |
+ | <l xml: | ||
+ | madana eva ca || </l> | ||
+ | <l xml: | ||
< | < | ||
- | baliṃ nivedya tatrāpi piṇyākaṃ palalaṃ dadhi|| </l> | + | sarvamūṣikadaṣṭānām eṣa yogaḥ sukhāvahaḥ |
- | + | <l xml: | |
- | <l xml: | + | |
- | pakvāmakaṃ tathā| | + | |
< | < | ||
- | alakādhipate yakṣa sārameyagaṇādhipa|| </l> | + | pūrvakalpena yojyāḥ syuḥ sarvonduruviṣacchidaḥ |
- | + | <l xml: | |
- | <l xml: | + | |
- | mācirāt| | + | |
< | < | ||
- | dadyāt saṃśodhanaṃ tīkṣṇamevaṃ <ref rend=" | + | śirovirecane sāraḥ śirīṣasya phalāni ca || </ |
- | > | + | <l xml: |
- | + | ||
- | <l xml: | + | |
- | tadviṣam| | + | |
< | < | ||
- | śvādayo' | + | kapitthagomayarasau lihyān mākṣikasaṃyutau || </ |
- | daṃṣṭrāviṣā mayā|| </l> | + | <l xml: |
- | + | ||
- | <l xml: | + | |
- | rutaṃ naraḥ| | + | |
< | < | ||
- | bahuśaḥ pratikurvāṇo na cirānmriyate ca saḥ|| </l> | + | prātaḥ sātiviṣaṃ kalkaṃ lihyān mākṣikasaṃyutam |
- | + | <l xml: | |
- | <l xml: | + | |
- | taddhimardayet| | + | |
< | < | ||
- | siñcettailena koṣṇena te hi vātaprakopakāḥ||</ | + | āsphotamūlasiddhaṃ vā pañcakāpittham eva vā || </ |
- | + | <l xml: | |
- | <p ana=" | + | anirhṛtam |
- | saptamo' | + | |
- | </ | + | |
- | <div n=" | + | |
- | < | + | |
- | <l xml: | + | |
- | vyākhyāsyāmaḥ||</ | + | |
- | <l xml: | + | |
- | <l xml: | + | |
- | śukraviṇmūtraśavapūtyaṇḍasaṃbhavāḥ| | + | |
< | < | ||
- | vāyvagnyambuprakṛtayaḥ kīṭāstu vividhāḥ< | + | tatrāpy eṣa vidhiḥ kāryo yaś ca dūṣīviṣāpahaḥ || </ |
- | marker"> | + | <l xml: |
- | + | bhiṣak | |
- | <l xml: | + | |
- | pariṇāmataḥ| | + | |
< | < | ||
- | kīṭatve' | + | pāṭayitvā yathādoṣaṃ vraṇavac cāpi śodhayet |
- | sarva eva caturvidhāḥ|| </l> | + | <l xml: |
- | + | ||
- | <l xml: | + | |
- | śatakulīrakaḥ| | + | |
< | < | ||
- | ucciṭiṅgo' | + | śleṣma< |
- | + | <l xml: | |
- | <l xml: | + | |
- | sārikāmukhavaidalau| | + | |
< | < | ||
- | śarāvakurdo' | + | atyarthabadhiro 'ndhaś ca so ' |
- | | + | <l xml: |
+ | < | ||
+ | | ||
+ | <l xml: | ||
+ | < | ||
+ | yena cāpi bhaved daṣṭas tasya ceṣṭāṃ rutaṃ naraḥ || </ | ||
+ | <l xml: | ||
+ | < | ||
+ | | ||
+ | <l xml: | ||
+ | < | ||
+ | | ||
+ | <l xml: | ||
+ | kīrtitam |</ | ||
+ | <l xml: | ||
+ | <l xml: | ||
+ | sidhyati |</ | ||
+ | <l xml: | ||
+ | paridāhitam || </ | ||
+ | <l xml: | ||
+ | < | ||
+ | | ||
+ | <l xml: | ||
+ | dhattūrakāyutām |</ | ||
+ | <l xml: | ||
+ | <l xml: | ||
+ | < | ||
+ | | ||
+ | <l xml: | ||
+ | < | ||
+ | | ||
+ | <l xml: | ||
+ | < | ||
+ | | ||
+ | <l xml: | ||
+ | < | ||
+ | | ||
+ | <l xml: | ||
+ | < | ||
+ | | ||
+ | <l xml: | ||
+ | | ||
+ | | ||
+ | <l xml:id="SS.5.7.59"> | ||
+ | < | ||
+ | | ||
+ | <l xml: | ||
+ | catuṣpathe |</l> | ||
+ | <l xml: | ||
+ | | ||
+ | <l xml: | ||
+ | |</ | ||
+ | <l xml: | ||
+ | <l xml: | ||
+ | < | ||
+ | | ||
+ | <l xml: | ||
+ | viṣam |</ | ||
+ | <l xml: | ||
+ | mayā || </ | ||
+ | <l xml: | ||
+ | | | ||
+ | < | ||
+ | | ||
+ | <l xml: | ||
+ | mardayet | | ||
+ | < | ||
+ | | ||
+ | <l xml: | ||
+ | kalpasthāne mūṣikakalpo nāma saptamo ' | ||
+ | </div> | ||
- | | + | <div n=" |
- | kīrtitaḥ| | + | < |
+ | | ||
+ | <l xml: | ||
+ | <l xml: | ||
< | < | ||
- | aṣṭādaśeti | + | vāyvagnyambuprakṛtayaḥ kīṭās tu vividhāḥ smṛtāḥ || </l> |
- | pavanakopanāḥ|| </l> | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | vātanimittajāḥ| | + | |
< | < | ||
- | kauṇḍinyakaḥ kaṇabhako varaṭī patravṛścikaḥ|| </l> | + | kīṭatve 'pi sughorāḥ syuḥ sarva eva caturvidhāḥ || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | bhramarastathā| | + | |
< | < | ||
- | bāhyakī picciṭaḥ kumbhī varcaḥkīṭo'rimedakaḥ|| </l> | + | ucciṭiṅgo |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | śatapādakaḥ| | + | |
< | < | ||
- | pañcālakaḥ pākamatsyaḥ <ref rend=" | + | śarāvakurdo 'bhīrājiḥ paruṣaś citraśīrṣakaḥ |
- | > | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | yaścāpyutkleśakastathā| | + | |
+ | <l xml: | ||
+ | |||
+ | <l xml: | ||
< | < | ||
- | ete hyagniprakṛtayaś caturviṃśatir eva ca|| </l> | + | kauṇḍinyakaḥ kaṇabhako varaṭī patravṛścikaḥ |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | pittanimittajāḥ| | + | |
< | < | ||
- | viśvambharaḥ pañcaśuklaḥ <ref rend=" | + | bāhyakī picciṭaḥ kumbhīvarcaḥ kīṭo 'rimedakaḥ || </l> |
- | > | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | kiṭibhastathā| | + | |
< | < | ||
- | sūcīmukhaḥ kṛṣṇagodhā yaś ca kāṣāyavāsikaḥ|| </l> | + | pañcālakaḥ pākamatsyaḥ kṛṣṇatuṇḍo 'tha gardabhī |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | rend=" | + | |
< | < | ||
- | trayodaśaite saumyāḥ syuḥ kīṭāḥ | + | ete hy agniprakṛtayaś caturviṃśatir eva ca || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | | |
< | < | ||
- | tuṅgīnāso vicilakastālako vāhakastathā|| </l> | + | viśvambharaḥ pañcaśuklaḥ pañcakṛṣṇo 'tha kokilaḥ |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | maṇḍalapucchakaḥ| | + | |
< | < | ||
- | tuṇḍanābhaḥ(tuṅganābhaḥ) sarṣapiko valguliḥ śambukastathā|| </l> | + | sūcīmukhaḥ kṛṣṇagodhā yaś ca kāṣāyavāsikaḥ |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | prāṇanāśanāḥ| | + | |
< | < | ||
- | tair bhavantīha daṣṭānāṃ vegajñānāni sarpavat|| </l> | + | trayodaśaite saumyāḥ syuḥ kīṭāḥ śleṣmaprakopaṇāḥ || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | | |
< | < | ||
- | kṣarāgnidagdhavaddaṃśo raktapītasitāruṇaḥ|| </l> | + | tuṅgīnāso vicilakastālako vāhakas tathā || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | samanvitaḥ| | + | |
< | < | ||
- | chardyatīsāratṛṣṇāś ca dāho mūrcchā vijṛmbhikā|| </l> | + | tuṇḍanābhaḥ (tuṅganābhaḥ) sarṣapiko valguliḥ |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | ca dāruṇam| | + | |
< | < | ||
- | piḍakopacayaḥ śopho granthayo maṇḍalāni ca|| </l> | + | tair bhavantīha daṣṭānāṃ vegajñānāni sarpavat |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | kiṭibhāni ca| | + | |
< | < | ||
- | tair bhavantīha daṣṭānāṃ yathāsvaṃ cāpyupadravāḥ|| </l> | + | kṣarāgnidagdhavad daṃśo raktapītasitāruṇaḥ || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | samādiśet| | + | |
< | < | ||
- | dūṣīviṣaprakopācca tathaiva viṣalepanāt|| </l> | + | chardyatīsāratṛṣṇāś ca dāho mūrcchā vijṛmbhikā || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
+ | |||
+ | <l xml: | ||
+ | | ||
+ | |||
+ | <l xml: | ||
+ | </ | ||
+ | |||
+ | <l xml: | ||
+ | tair bhavantīha daṣṭānāṃ yathāsvaṃ cāpy upadravāḥ || </ | ||
+ | |||
+ | <l xml: | ||
+ | | | ||
< | < | ||
- | prasekārocakacchardiśirogauravaśītakāḥ|| </l> | + | dūṣīviṣaprakopāc ca tathaiva viṣalepanāt || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | rend=" | + | |
< | < | ||
- | yogair nānāvidhair eṣāṃ cūrṇāni garamādiśet|| </l> | + | prasekārocakacchardiśirogauravaśītakāḥ || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | <ref rend=" | + | |
- | cāpyanulepanāt| | + | |
< | < | ||
- | | + | yogair nānāvidhair eṣāṃ cūrṇāni garam ādiśet || </ |
+ | |||
+ | <l xml: | ||
+ | </ | ||
+ | |||
+ | <l xml: | ||
+ | ekajātīn atas tūrdhvaṃ kīṭān vakṣyāmi bhedataḥ || </l> | ||
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | <ref rend=" | + | trikaṇṭaḥ kariṇī cāpi hastikakṣo ' |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | <ref rend=" | + | |
- | | + | |
- | iti pañca godherakāḥ<ref rend=" | + | |
- | | + | |
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | <ref rend=" | + | |
- | | + | sarṣapikāvarjaṃ dāhaśophakledā bhavanti, sarṣapikayā hṛdayapiḍā |
- | sarṣapikāvarjaṃ dāhaśophakledā bhavanti, sarṣapikayā hṛdayapiḍā' | + | |
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
- | vedanā dāhaś ca hṛdaye, śvetāgniprabhābhyāmetadeva | + | vedanā dāhaś ca hṛdaye, śvetāgniprabhābhyām etad eva dāho mūrcchā |
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
- | kaṇḍūrbhavati | + | kaṇḍūr bhavati |
- | dāhaśchardirmūrcchā cātimātram|| </l> | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | bhavanti mohaś ca; kaṇḍūmakābhir daṣṭe pītāṅgaś |
- | chardyatīsārajvarādibhir abhihanyate; | + | chardyatīsārajvarādibhir abhihanyate; |
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
- | rend=" | + | |
- | śvayathuragnisparśavaddāhaśophau bhavataḥ|| </l> | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
- | bhavanti, sthālikākāṣāyībhyāmetadeva śyāvapiḍakotpattirupadravāś ca | + | bhavanti, sthālikākāṣāyībhyāmetadeva śyāvapiḍakotpattir upadravāś |
- | jvarādayo bhavanti, kāṣāyī sthālikā ca prāṇahare<ref rend=" | + | |
- | footnote marker"> | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | tvacam |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | cotsannamatisaṃrambhavedanam| | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | rend=" | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | marker"> | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | agado jalapiṣṭo' | + | agado jalapiṣṭo 'yaṃ śatapadviṣanāśanaḥ || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | <ref rend=" | + | |
- | > | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | divā te naiva sidhyanti sūryaraśmibalārditāḥ|| </l> | + | divā te naiva sidhyanti sūryaraśmibalārditāḥ || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | daśa viṃśatirityete saṃkhyayā parikīrtitāḥ|| </l> | + | daśa viṃśatirityete saṃkhyayā parikīrtitāḥ || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | rend=" | + | karkaśo mecakaś ca | |
- | | + | |
< | < | ||
- | <ref rend=" | + | pīto dhūmro romaśaḥ śāḍvalābho raktaḥ śvetenodareṇeti mandāḥ || </l> |
- | | + | |
- | marker"> | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | syurbhūyobhiḥ parvabhiścetarebhyaḥ| | + | |
< | < | ||
- | ebhir daṣṭe vedanā vepathuś ca gātrastambhaḥ kṛṣṇaraktāgamaś ca|| </l> | + | ebhir daṣṭe vedanā vepathuś ca gātrastambhaḥ kṛṣṇaraktāgamaś ca |
+ | | ||
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
+ | | ||
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | jñeyāstriprakāroragāṇām| | + | jñeyās triprakāroragāṇām | |
< | < | ||
- | | + | |
+ | | ||
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | footnote marker"> | + | madhyavīryābhidaṣṭe | |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | > | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | <ref rend=" | + | |
- | | + | |
< | < | ||
- | rakto babhruḥ pūrvavaccaikaparvā yaścāparvā parvaṇī dve ca yasya|| </l> | + | rakto babhruḥ pūrvavaccaikaparvā yaś cāparvā parvaṇī dve ca yasya |
+ | | ||
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | vṛścikāḥ prāṇacaurāḥ | |
< | < | ||
- | | + | |
+ | | ||
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | bhrāntidāhau jvaraś ca | |
< | < | ||
- | | + | |
- | marker"> | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | hitamiṣyate| | + | |
< | < | ||
- | pāne kṣaudrayutaṃ | + | pāne kṣaudrayutaṃ sarpiḥ kṣīraṃ vā bahuśarkaram || </l> |
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | <ref rend=" | + | duścikitsyatamaṃ cāpi bhiṣagbhir mandabuddhibhiḥ || </l> |
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | viṣaghnameva kartavyamavirodhi yadauṣadham|| </l> | + | viṣaghnam eva kartavyam avirodhi yad auṣadham || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | footnote marker"> | + | |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | vyaktajātiḥ pravibhāti vṛkṣaḥ| | + | vyaktajātiḥ pravibhāti vṛkṣaḥ | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | 'hani kopameti | |
< | < | ||
- | | + | ato 'dhike 'hni prakaroti jantorviṣaprakopaprabhavān vikārān || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | tat saptame' | + | tat saptame ' |
+ | | ||
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | ato ' |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | saraktaparyanmavehi dīrṇam| | + | saraktaparyanmavehi dīrṇam | |
< | < | ||
- | | + | |
+ | | ||
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | etāvadetat | + | etāvad etat samudāhṛtaṃ tu vakṣyāmi lūtāprabhavaṃ purāṇam || </l> |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
<l/> | <l/> | ||
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | > | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
- | <caesura/> | + | |
- | | + | |
- | | + | <l xml: |
- | | + | |
+ | |||
+ | <l xml: | ||
+ | | ||
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | prasvedabindavaḥ| | + | prasvedabindavaḥ | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | dvividhāḥsmṛtāḥ| | + | dvividhāḥ smṛtāḥ | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | jvaro dāho' | + | jvaro dāho ' |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | jvaras tathā | |
< | < | ||
- | <ref rend=" | + | coṣakaṇḍūromaharṣā dāhavisphoṭasaṃyutaḥ || </l> |
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | matsyagandhakaḥ| | + | matsyagandhakaḥ | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | dāho mūrcchā' | + | dāho mūrcchā ' |
- | > | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | <ref rend=" | + | tṛṣṇāmūrcchājvaracchardikāsaśvāsasamanvitaḥ || </l> |
- | > | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | dehinaḥ | |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | <ref rend=" | + | ādāhapākāttān sarvāñcikitsedduṣṭavadbhiṣag || </l> |
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <l xml: | + | <l xml: |
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
< | < | ||
- | | + | |
- | <p ana=" | + | <l xml:id="SS.5.8.trailer" style=" |
- | | + | |
- | <p ana="trailer"> | + | <l xml:id="SS.5.8.trailer2" |
- | | + | |
- | </p> | + | |
+ | </l> | ||
</ | </ | ||
</ | </ |