User Tools


Differences

This shows you the differences between two versions of the page.

Link to this comparison view

Next revision
Previous revision
wiki:wujastyk:susrutasamhita:05-su.ka:05-ka-vulgate-edition [2021/07/07 12:27] – external edit 127.0.0.1wiki:wujastyk:susrutasamhita:05-su.ka:05-ka-vulgate-edition [2025/04/17 20:48] (current) – external edit 127.0.0.1
Line 1: Line 1:
 <TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0"> <TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
-    <teiHeader xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">+    <teiHeader>
         <fileDesc>         <fileDesc>
             <titleStmt>             <titleStmt>
-                <title>[Ācārya 1931 &amp; 1938 ed Kalpasthāna]</title>+                <title>Printed edition: Ācārya 1938Kalpasthāna]</title>
             </titleStmt>             </titleStmt>
  
Line 13: Line 13:
                     <p>Copyright (C) Tsutomu Yamashita and Yasutaka Muroya and SARIT. </p>                     <p>Copyright (C) Tsutomu Yamashita and Yasutaka Muroya and SARIT. </p>
                     <p>                     <p>
-                        <ref target="http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/" type="licence" +                        <ref target="http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/" 
-                            >Distributed by <ref target="http://sarit.indology.info" type="url" +                            type="licence">Distributed by <ref 
-                                >SARIT</ref> under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 +                                target="http://sarit.indology.info" type="url">SARIT</ref> 
-                            Unported License. </ref>+                            under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 Unported 
 +                            License. </ref>
                     </p>                     </p>
                     <p>Under this licence, you are free<list>                     <p>Under this licence, you are free<list>
-                            <item>to Share — to copy, distribute and transmit the work</item>+                            <item>to Share — to copy, distribute and transmit the 
 +                                work</item>
                             <item>to Remix — to adapt the work </item>                             <item>to Remix — to adapt the work </item>
                         </list></p>                         </list></p>
Line 25: Line 27:
                     <p>                     <p>
                         <list>                         <list>
-                            <item>Attribution — You must attribute the work in the manner specified +                            <item>Attribution — You must attribute the work in the manner 
-                                by the author or licensor (but not in any way that suggests that +                                specified by the author or licensor (but not in any way 
-                                they endorse you or your use of the work).</item> +                                that suggests that they endorse you or your use of the 
-                            <item>Share Alike — If you alter, transform, or build upon this work, +                                work).</item> 
-                                you may distribute the resulting work only under the same or similar +                            <item>Share Alike — If you alter, transform, or build upon 
-                                license to this one.</item>+                                this work, you may distribute the resulting work only 
 +                                under the same or similar license to this one.</item>
                         </list>                         </list>
                     </p>                     </p>
-                    <p>More information and fuller details of this license are given on the Creative +                    <p>More information and fuller details of this license are given on 
-                        Commons website.</p> +                        the Creative Commons website.</p> 
-                    <p>SARIT assumes no responsibility for unauthorised use that infringes the +                    <p>SARIT assumes no responsibility for unauthorised use that infringes 
-                        rights of any copyright owners, known or unknown.</p>+                        the rights of any copyright owners, known or unknown.</p>
                 </availability>                 </availability>
                 <date>2013-2016</date>                 <date>2013-2016</date>
             </publicationStmt>             </publicationStmt>
             <notesStmt>             <notesStmt>
-                <note type="footnote">Suśrutasaṃhitā (without commentaries) transcribed by Tsutomu +                <note type="footnote">Suśrutasaṃhitā (without commentaries) transcribed by 
-                    Yamashita and Yasutaka Muroya on the basis of Y. T. Ācārya's 1931 and 1938 +                    Tsutomu Yamashita and Yasutaka Muroya on the basis of Y. T. Ācārya 's 
-                    Bombay editions</note>+                    1931 and 1938 Bombay editions</note>
             </notesStmt>             </notesStmt>
  
Line 50: Line 53:
             <sourceDesc>             <sourceDesc>
                 <bibl>                 <bibl>
-                    <title>The Suśrutasaṃhitā of Suśruta, with the Nibandhsangraha Commentary of Śrī +                    <title>The Suśrutasaṃhitā of Suśruta, with the Nibandhsangraha 
-                        Ḍalhaṇācārya.</title>+                        Commentary of Śrī Ḍalhaṇācārya.</title>
                     <editor>Yādavaśarman Trivikramātmaja Ācārya</editor>                     <editor>Yādavaśarman Trivikramātmaja Ācārya</editor>
                     <publisher>Pāndurang Jāvaji</publisher>                     <publisher>Pāndurang Jāvaji</publisher>
Line 57: Line 60:
                     <date>1931</date>                     <date>1931</date>
                     <edition>Revised second edition</edition>                     <edition>Revised second edition</edition>
-                    <note type="footnote">The sūtrasthāna (Su.1) and śārīrasthāna (Su.3) of this +                    <note type="footnote">The sūtrasthāna (Su.1) and śārīrasthāna (Su.3) 
-                        SARIT edition are mainly based on this edition.</note> +                        of this SARIT edition are mainly based on this 1931 
-                    <note type="footnote">This SARIT edition omits the commentarial material from +                        edition.</note> 
-                        this edition.</note>+                    <note type="footnote">This SARIT edition omits the commentarial 
 +                        material from this edition.</note>
                 </bibl>                 </bibl>
                 <bibl>                 <bibl>
-                    <title>Suśrutasamhitā of Suśruta with the Nibandhasaṅgraha Commentary of Śrī +                    <title>Suśrutasamhitā of Suśruta with the Nibandhasaṅgraha Commentary 
-                        Ḍalhanāchārya and the Nyāyacandrikā Pañjikā of Śrī Gayadāsāchārya on +                        of Śrī Ḍalhanāchārya and the Nyāyacandrikā Pañjikā of Śrī 
-                        Nidānasthāna, edited from the begining to the 9th ādhyāya of Cikitsāsthāna +                        Gayadāsāchārya on Nidānasthāna, edited from the begining to the 
-                        by Vaidya Jādavji Trikamji Āchārya and the rest by Nārāyaṇ Rām +                        9th ādhyāya of Cikitsāsthāna by Vaidya Jādavji Trikamji Āchārya 
-                        Āchārya</title>+                        and the rest by Nārāyaṇ Rām Āchārya</title>
                     <!-- <editor role="sections:1.1-4.9">Yādavaśarman Trivikramātmaja Ācāryā</editor>                     <!-- <editor role="sections:1.1-4.9">Yādavaśarman Trivikramātmaja Ācāryā</editor>
                     <editor role="sections:4.10-6.66">Nārāyaṇ Rām Āchārya</editor>-->                     <editor role="sections:4.10-6.66">Nārāyaṇ Rām Āchārya</editor>-->
Line 73: Line 77:
                     <pubPlace>Bombay</pubPlace>                     <pubPlace>Bombay</pubPlace>
                     <date>1938</date>                     <date>1938</date>
-                    <edition>Reprint edition Varanasi|Delhi: Chaukhambha Orientalia, 1992.</edition> +                    <edition>Reprint edition Varanasi |Delhi: Chaukhambha Orientalia, 
-                    <note>The nidānasthāna (Su.2), cikitsāsthāna (Su.4) , kalpasthāna (Su.5) and +                        1992.</edition> 
-                        uttaratantra (Su.6) are based on this edition</note>+                    <note>The nidānasthāna (Su.2), cikitsāsthāna (Su.4) , kalpasthāna 
 +                        (Su.5) and uttaratantra (Su.6) are based on this 1938 
 +                        edition</note>
                     <note>This SARIT edition omits the commentarial material from this                     <note>This SARIT edition omits the commentarial material from this
                         edition.</note>                         edition.</note>
Line 83: Line 89:
                         <idno type="siglum">A</idno>                         <idno type="siglum">A</idno>
                     </msIdentifier>                     </msIdentifier>
 +                    <!-- <msContents>
 +                        <msItem>
 +                            <filiation corresp="#V">V</filiation>
 +                        </msItem>
 +                    </msContents>-->
                 </msDesc>                 </msDesc>
             </sourceDesc>             </sourceDesc>
Line 89: Line 100:
         <revisionDesc>         <revisionDesc>
             <change when="2020-04-18" who="Dominik Wujastyk">File set up.</change>             <change when="2020-04-18" who="Dominik Wujastyk">File set up.</change>
-            <change when="2021-05-20" who="Dominik Wujastyk">Tidied up the file header.</change>+            <change when="2021-05-20" who="Dominik Wujastyk">Tidied up the file 
 +                header.</change>
         </revisionDesc>         </revisionDesc>
     </teiHeader>     </teiHeader>
Line 97: Line 109:
             <div n="5" type="sthāna">             <div n="5" type="sthāna">
                 <head>kalpasthānam</head>                 <head>kalpasthānam</head>
 +                <div n="1" type="adhyāya">
  
-                <div n="1" type="adhyāyaḥ">+                    <head>prathamo 'dhyāyaḥ |</head>
  
-                    <head>prathamo'dhyāyaḥ|</head>+                    <l xml:id="SS.5.1.1"athāto 'nnapānarakṣākalpaṃ vyākhyāsyāmaḥ || </l> 
 +                    <l xml:id="SS.5.1.2"> yathovāca bhagavān dhanvantariḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.1"><label>ka.1.1</label> athāto'nnapānarakṣakalpaṃ +                    <l xml:id="SS.5.1.3"> dhanvantariḥ kāśipatis tapodharmabhṛtāṃ varaḥ |
-                        vyākhyāsyāmaḥ|| </l> +
-                    <l xml:id="SS.5.1.2"><label>ka.1.2</label> yathovāca bhagavān dhanvantariḥ|| </l> +
- +
-                    <l xml:id="SS.5.1.3"><label>ka.1.3</label> dhanvantariḥ +
-                        kāśipatis tapodharmabhṛtāṃ varaḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         suśrutaprabhṛtīñ chiṣyāñ chaśāsāhataśāsanaḥ|| </l>+                         suśrutaprabhṛtīñ chiṣyāñ chaśāsāhata<pc> </pc>śāsanaḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.4"><label>ka.1.4</label> ripavo vikramākrāntā ye ca sve +                    <l xml:id="SS.5.1.4"> ripavo vikramākrāntā ye ca sve kṛtyatāṃ gatāḥ |
-                        kṛtyatāṃ gatāḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         sisṛkṣavaḥ krodhaviṣaṃ vivaraṃ prāpya tādṛśam|| </l>+                         sisṛkṣavaḥ krodhaviṣaṃ vivaraṃ prāpya tādṛśam || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.5"><label>ka.1.5</label> viṣair nihanyur nipuṇaṃ nṛpatiṃ +                    <l xml:id="SS.5.1.5ab"> viṣair nihanyur nipuṇaṃ nṛpatiṃ duṣṭacetasaḥ 
-                        duṣṭacetasaḥ| +                        |</l>
-                        <caesura/> +
-                         striyo vā vividhān yogān kadācit subhagecchayā|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.6"><label>ka.1.6</label> viṣakanyopayogād vā kṣaṇāj jahyā+                    <l xml:id="SS.5.1.5cd"> striyo vā vividhān yogān kadācit subhagecchayā 
-                        asūnaraḥ| +                        || </l>
-                        <caesura/> +
-                         tasmād vaidyena satataṃ viṣādrakṣyo narādhipaḥ|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.7"><label>ka.1.7</label> yasmācca ceto'nityatvam aśvavat +                    <l xml:id="SS.5.1.6ab"> viṣakanyopayogād vā kṣaṇāj jahyād asūn naraḥ 
-                        prathitaṃ nṛṇām| +                        |</l>
-                        <caesura/> +
-                         na viśvasyāt tato rājā kadācid api kasya cit|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.8"><label>ka.1.8</label> kulīnaṃ dhārmikaṃ snigdhaṃ subhṛtaṃ +                    <l xml:id="SS.5.1.6cd"> tasmād vaidyena satataṃ viṣād rakṣyo 
-                        saṃtatotthitam| +                        narādhipaḥ || </l>
-                        <caesura/> +
-                         alubdham aśaṭhaṃ bhaktaṃ kṛtajñaṃ priyadarśanam|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.9"><label>ka.1.9</label> +                    <l xml:id="SS.5.1.7"> yasmāc ca ceto 'nityatvam aśvavat prathitaṃ 
-                        krodhapāruṣyamātsaryamāyālasyavivarjitam|+                        nṛṇā|
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         jitendriyaṃ kṣamāvantaṃ śuciṃ śīladayānvitam|| </l>+                         na viśvasyāt tato rājā kadācid api kasya cit || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.10"><label>ka.1.10</label> medhāvinamasaśrāntamanurakta<ref +                    <l xml:id="SS.5.1.8ab"> kulīnaṃ dhārmikaṃ snigdhaṃ subhṛtaṃ 
-                            rend="superscript footnote marker">1</ref> hitaiṣiṇam| +                        satatotthitam |</l>
-                        <caesura/> +
-                         paṭuṃ pragalbhaṃ nipuṇaṃ dakṣamālasyavarjitam<ref rend="superscript +
-                            footnote                             marker" +
-                            >1</ref>|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.11"><label>ka.1.11</label> pūrvoktaiś ca guṇair yuktaṃ nityaṃ +                    <l xml:id="SS.5.1.8cd"> alubdham aśaṭhaṃ bhaktaṃ kṛtajñaṃ 
-                        sannihitāgadam| +                        priyadarśanam || </l>
-                        <caesura/> +
-                         mahānase prayuñjīta vaidyaṃ tadvidyapūjitam|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.12"><label>ka.1.12</label> praśastadigdeśakṛtaṃ śucibhāṇḍaṃ +                    <l xml:id="SS.5.1.9"> krodhapāruṣyamātsaryamāyālasyavivarjitam |
-                        mahacchuci|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         sajālakaṃ gavākṣāḍhyam āptavarganiṣevitam|| </l>+                         jitendriyaṃ kṣamāvantaṃ śuciṃ śīladayānvitam || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.13"><label>ka.1.13</label> vikakṣasṛṣṭasasṛṣṭaṃ savitāna +                    <l xml:id="SS.5.1.10"> medhāvinamasaśrāntamanuraktaṃ hitaiṣiṇam |
-                        kṛtārcanam|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         parīkṣitastrīpuruṣaṃ bhavec cāpi mahānasam|| </l>+                         paṭuṃ pragalbhaṃ nipuṇaṃ dakṣamālasyavarjitam || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.14"><label>ka.1.14</label> tatrādhyakṣaṃ niyuñjīta prāyo +                    <l xml:id="SS.5.1.11ab"> pūrvoktaiś ca guṇair yuktaṃ nityaṃ 
-                        vaidyaguṇānvitam| +                        sannihitāgadam |</l>
-                        <caesura/> +
-                         śucayo dakṣiṇā dakṣā vinītāḥ priyadarśanāḥ|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.15"><label>ka.1.15</label> saṃvibhaktāḥ sumanaso +                    <l xml:id="SS.5.1.11cd"> mahānase prayuñjīta vaidyaṃ tadvidyapūjitam 
-                        nīcakeśanakhāḥ sthirāḥ| +                        || </l>
-                        <caesura/> +
-                         snātā dṛḍhaṃ saṃyaminaḥ kṛtoṣṇīṣāḥ susaṃyatāḥ|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.16"><label>ka.1.16</label> tasya cājñāvidheyāḥ syurvividhāḥ +                    <l xml:id="SS.5.1.12ab"> praśastadigdeśakṛtaṃ śucibhāṇaṃ mahacchuci 
-                        parikarmiṇaḥ| +                        |</l>
-                        <caesura/> +
-                         āhārasthitayaś cāpi bhavanti prāṇino yataḥ|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.17"><label>ka.1.17</label> tasmān mahānase vaidyaḥ +                    <l xml:id="SS.5.1.12cd"> sajālakaṃ gavākṣāḍhyam āptavarganiṣevitam || </l>
-                        pramādarahito bhavet| +
-                        <caesura/> +
-                         māhānasikavohāraḥ saupaudanikapaupikā|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.18"><label>ka.1.18</label> bhaveyur vaidyavaśagā ye cāpy +                    <l xml:id="SS.5.1.13ab"> vikakṣasṛṣṭasaṃsṛṣṭaṃ savitānaṃ kṛtārcanam 
-                        anye'tra kecana| +                        |</l
-                        <caesura/> +                    <l xml:id="SS.5.1.13cd"> parīkitastrīpuruṣaṃ bhavec cāpi mahānasam || </l>
-                         iṅgitajño manuyāṇāṃ vākceṣṭāmukhavaikṛtaiḥ|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.19"><label>ka.1.19</label> vidyād viasyadātāram ebhir liṅgaiś +                    <l xml:id="SS.5.1.14"> tatrādhyakaṃ niyuñjīta prāyo vaidyaguṇānvitam 
-                        ca buddhimān|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         na dadāty uttaraṃ pṛṣṭo vivakṣan moham eti ca|| </l>+                         śucayo dakṣiṇā dakā vinītāḥ priyadarśanāḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.20"><label>ka.1.20</label> apārthaṃ bahu saṅkīrṇaṃ bhāṣate +                    <l xml:id="SS.5.1.15"> saṃvibhaktāḥ sumanaso nīcakeśanakhāḥ sthirāḥ |
-                        cāpi mūḍhavat|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         sphoṭayaty aṅgulīr bhūmim akasmād vilikhed dhaset|| </l>+                         snātā dṛḍhaṃ saṃyaminaḥ kṛtoṣṇīṣāḥ susaṃyatāḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.21"><label>ka.1.21</label> vepathur jāyate tasya trastaś +                    <l xml:id="SS.5.1.16"> tasya cājñāvidheyāḥ syur vividhāḥ parikarmiṇaḥ 
-                        nyo'nyam īkṣate|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                        <ref rend="superscript footnote marker">1</ref>kṣāmo vivarṇavaktraś ca +                         āhārasthitayaś cāpi bhavanti prāṇino yataḥ || </l>
-                        nakhaiḥ kiñcic chinatty api|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.22"><label>ka.1.22</label> ālabhetāsakṛddīnaḥ kareṇa ca +                    <l xml:id="SS.5.1.17ab"> tasmān mahānase vaidyaḥ pramādarahito bhavet 
-                        śiroruhān| +                        |</l> 
-                        <caesura/> + 
-                         niryiyāsurapadvārair vīkṣate ca punaḥ punaḥ|| </l>+                    <l xml:id="SS.5.1.17cd"māhānasikavoḍhāraḥ saupaudanika<pc 
 +                        </pc>paupikāḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.23"><label>ka.1.23</label> vartate viparītaṃ tu viṣadātā +                    <l xml:id="SS.5.1.18"> bhaveyur vaidyavaśagā ye cāpy anye 'tra kecana 
-                        vicetanaḥ|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         kecid bhayāt pārthivasya tvaritā vā tadājñayā|| </l>+                         iṅgitajño manuṣyāāṃ kceṣṭāmukhavaikṛtaiḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.24"><label>ka.1.24</label> asatām api santo'pi ceāṃ kurvanti +                    <l xml:id="SS.5.1.19"> vidyād viasya dātāram ebhir liṅgaiś ca 
-                        mānavā|+                        buddhimā|
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         tasmāt parīkṣaṇaṃ kāryaṃ bhtyānām ādṛtair nṛpaiḥ|| </l>+                         na dadāty uttaraṃ pṣṭo vivakṣan moham eti ca || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.25"><label>ka.1.25</label> anne pāne dantakāṣṭhe +                    <l xml:id="SS.5.1.20"> apārthaṃ bahusaṅkīrṇaṃ bhāṣate cāpi mūḍhavat |
-                        tathā'bhyaṅge'valekhane|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         utsādane kaṣāye ca pariṣeke'nulepane|| </l>+                         sphoṭayaty aṅgulīr bhūmim akasmād vilikhed dhaset || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.26"><label>ka.1.26</label> srukṣu vastreṣu śayyāsu +                    <l xml:id="SS.5.1.21"> vepathur jāyate tasya trastaś cānyo 'nyam 
-                        kavacābharaṇeu ca|+                        īkate |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         pādukāpādapīṭheu pṛṣṭheṣu gajavājinām|| </l>+                         kṣāmo vivarṇavaktraś ca nakhaiḥ kiñcic chinatty api || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.27"><label>ka.1.27</label> viṣajuṣṭeṣu cānyeṣu +                    <l xml:id="SS.5.1.22"> ālabhetāsakṛddīnaḥ kareṇa ca śiroruhā|
-                        nasyadhūmāñjanādiṣu|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         lakṣaṇāni pravakyāmi cikitsāmapyanantaram|| </l>+                         niryiyāsurapadvārair vīkate ca punaḥ punaḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.28"><label>ka.1.28</label> nṛpabhaktādbaliṃ nyastaṃ saviaṃ +                    <l xml:id="SS.5.1.23"> vartate viparītaṃ tu viadātā vicetanaḥ |
-                        bhakṣayanti ye|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         tatraiva te vinaśyanti makṣikāvāyasādayaḥ|| </l>+                         kecid bhayāt pārthivasya tvaritā vā tadājñayā || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.29"><label>ka.1.29</label> hutabhuk tena cānnena bhṛśa +                    <l xml:id="SS.5.1.24"> asatām api santo 'pi ceṣṭāṃ kurvanti mānavāḥ |
-                        caṭacaṭāyate|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         mayūrakaṭhapratimo jāyate cāpi duḥsahaḥ|| </l>+                         tasmāt parīkṣaaṃ kāryaṃ bhṛtyānāādṛtair nṛpaiḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.30"><label>ka.1.30</label> bhinnārcistīkṇadhūmaś ca +                    <l xml:id="SS.5.1.25"> anne pāne dantakāṣṭhe tathā 'bhyaṅge 'valekhane 
-                        nacirāccopaśāmyati|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         cakorasyākivair āgyaṃ jāyate kiprameva tu|| </l>+                         utsādane kaṣāye ca parieke 'nulepane || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.31"><label>ka.1.31</label> dṛṭvā'nnaṃ viasaṃsṛṣṭaṃ mriyante +                    <l xml:id="SS.5.1.26"> sraku vastreṣu śayyāsu kavacābharaṇeu ca |
-                        jīvajīvakāḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         kokilaḥ svaravaiktyaṃ krauñcastu madamṛcchati|| </l>+                         pādukāpādapīṭheṣu pṣṭheṣu gajavājinām || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.32"><label>ka.1.32</label> hṛyenmayūra udvignaḥ krośataḥ +                    <l xml:id="SS.5.1.27"> viajuṣṭeṣu cānyeṣu nasyadhūmāñjanādiṣu |
-                        śukasārike|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         haṃsaḥ kveḍati cātyarthaṃ bhṛṅgarājastu kūjati|| </l>+                         lakaṇāni pravakṣyāmi cikitsām apy anantaram || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.33"><label>ka.1.33</label> pṛṣato visṛjatyaśruṃ viṭhāṃ +                    <l xml:id="SS.5.1.28"> npabhaktād baliṃ nyastaṃ saviaṃ bhakayanti 
-                        muñcati markaṭaḥ|+                        ye |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         sannikṛāṃstataḥ kuryādrājñastān mṛgapakṣiṇaḥ|| </l>+                         tatraiva te vinaśyanti makikāvāyasādayaḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.34"><label>ka.1.34</label> veśmano'tha vibhūṣārthaṃ rakṣārthaṃ +                    <l xml:id="SS.5.1.29"> hutabhuk tena cānnena bhṛśaṃ caṭacaṭāyate |
-                        cātmanaḥ sadā|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         upakṣiptasya nnasya bāṣpeṇordhvaṃ prasarpatā|| </l>+                         mayūrakaṇṭhapratimo jāyate pi duḥsahaḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.35"><label>ka.1.35</label> hṛtpīḍā bhrāntanetratvaṃ +                    <l xml:id="SS.5.1.30ab"> bhinnārcis tīkṣṇadhūmaś ca na cirāc copaśāmyati 
-                        śiroduḥkhaṃ ca jāyate| +                        |</l>
-                        <caesura/> +
-                         tatra nasyāñjane kuṣṭhaṃ lāmajjaṃ naladaṃ madhu|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.36"><label>ka.1.36</labelkuryācchirīarajanīcandanaiś ca +                    <l xml:id="SS.5.1.30cd"> cakorasyākṣivairāgyaṃ jāyate kṣipram eva tu 
-                        pralepanam|+                        || </l> 
 + 
 +                    <l xml:id="SS.5.1.31"dṛṣṭvā 'nnaṃ viasaṃsṛṣṭaṃ mriyante jīvajīvakāḥ 
 +                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         hdi candanalepastu tathā sukhamavāpnuyāt|| </l>+                         kokilaḥ svaravaiktyaṃ krauñcas tu madam ṛcchati || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.37"><label>ka.1.37</label> pāṇiprāptaṃ pāṇidāhaṃ nakhaśātaṃ +                    <l xml:id="SS.5.1.32"> hṛṣyen mayūra udvignaḥ krośataḥ śukasārike |
-                        karoti ca|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         atra pralepaḥ śyāmendragopāsomotpalāni ca|| </l>+                         haṃsaḥ kṣveḍati cātyarthaṃ bhṛṅgarājas tu kūjati || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.38"><label>ka.1.38</labelsa cet pramādānmohādvā +                    <l xml:id="SS.5.1.33ab"> pṛṣato visṛjaty aśruṃ viṣṭhāṃ muñcati 
-                        tadannamupasevate|+                        markaṭaḥ |</l> 
 + 
 +                    <l xml:id="SS.5.1.33cd"> sannikṛṣṭāṃs tataḥ kuryād rājñas tān 
 +                        mṛgapakṣiṇaḥ || </l> 
 + 
 +                    <l xml:id="SS.5.1.34ab"> veśmano 'tha vibhūṣārthaṃ rakṣārthaṃ cātmanaḥ 
 +                        sadā | </l> 
 +                    <l xml:id="SS.5.1.34cd">upakṣiptasya cānnasya bāṣpeṇordhvaṃ prasarpatā 
 +                        || </l> 
 + 
 +                    <l xml:id="SS.5.1.35"> hṛtpīḍā bhrāntanetratvaṃ śiroduḥkhaṃ ca jāyate 
 +                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         aṣṭvattato jihvā bhavatyarasavedinī|| </l>+                         tatra nasyāñjane kuṣṭhaṃ majjaṃ naladaṃ madhu || </l> 
 + 
 +                    <l xml:id="SS.5.1.36ab"> kuryāc chirīṣarajanīcandanaiś ca pralepanam 
 +                        |</l> 
 + 
 +                    <l xml:id="SS.5.1.36cd"> hṛdi candanalepas tu tathā sukham avāpnuyāt 
 +                        || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.39"><label>ka.1.39</label> tudyate dahyate cāpi śleṣmā cāsyā+                    <l xml:id="SS.5.1.37"> pāṇiprāptaṃ pāṇidāhaṃ nakhaśātaṃ karoti ca |
-                        prasicyate|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         tatra bāṣperitaṃ karma yacca syāddāntakāṣṭhikam|| </l>+                         atra pralepaḥ śyāmendra<pc> </pc>gopā<pc> </pc>somotpalāni ca || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.40"><label>ka.1.40</label> mūrcchāṃ chardimatīsāramādhmānaṃ +                    <l xml:id="SS.5.1.38"> sa cet pramādān mohād vā tad annam upasevate |
-                        havepathū|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         indriyāāṃ ca vaikṛtyaṃ kuryādāmāśayaṃ gatam|| </l>+                         aṣṭhīlāvat tato jihvā bhavaty arasavedinī || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.41"><label>ka.1.41</label> tatrāś+                    <l xml:id="SS.5.1.39"> tudyate dahyate cāpi śleṣmā cāsyāt prasicyate |
-                        madanālābubimbīkośātakīphalaiḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         chardanaṃ dadhyudaśvidbhyāmathavā taṇḍulāmbunā|| </l>+                         tatra bāṣperitaṃ karma yac ca syād dāntakāṣṭhikam || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.42"><label>ka.1.42</label> dāhaṃ mūrcchāmatīsāraṃ +                    <l xml:id="SS.5.1.40"> mūrcchāṃ chardim atīsāram ādhmānaṃ dāhavepathū 
-                        tṛṣṇāmindriyavaikṛtam|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         āṭopaṃ pāṇḍutāṃ kārśyaṃ kuryāt pakvāśayaṃ gatam|| </l>+                         indriyāṇāṃ ca vaikṛtyaṃ kuryād āmāśayaṃ gatam || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.43"><label>ka.1.43</label> virecanaṃ sasarpiṣkaṃ tatroktaṃ +                    <l xml:id="SS.5.1.41"> tatrāśu madanālābubimbīkośātakīphalaiḥ |
-                        nīlinīphalam|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         dadhnā dūṣīviṣāriś ca peyo vā madhusaṃyutaḥ|| </l>+                         chardanaṃ dadhyudaśvidbhyām athavā taṇḍulāmbunā || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.44"><label>ka.1.44</label> dravadravyeu sarveṣu +                    <l xml:id="SS.5.1.42"> dāhaṃ mūrcchām atīsāraṃ tṛṇām indriyavaikṛtam 
-                        kṣīramadyodakādiṣu|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         bhavanti vividhā rājyaḥ phenabudbudajanma ca|| </l>+                         āṭopaṃ pāṇḍutāṃ kārśyaṃ kuryāt pakvāśayaṃ gatam || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.45"><label>ka.1.45</label> chāyāścātra na dṛśyante dṛśyante +                    <l xml:id="SS.5.1.43"> virecanaṃ sasarpiṣkaṃ tatroktaṃ nīlinīphalam |
-                        yadi vā punaḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         bhavanti yamalāśchidrāstanvyo vā vikṛtāstathā|| </l>+                         dadhnā dūṣīviṣāriś ca peyo vā madhusaṃyutaḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.46"><label>ka.1.46</label> śākasūpānnamāṃsāni klinnāni +                    <l xml:id="SS.5.1.44"> dravadravyeṣu sarveṣu kṣīramadyodakādiṣu |
-                        virasāni ca|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         sadyaḥ paryuṣitānīva vigandhāni bhavanti ca|| </l>+                         bhavanti vividhā rājyaḥ phenabudbudajanma ca || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.47"><label>ka.1.47</label> gandhavarṇarasair hīnāḥ sarve +                    <l xml:id="SS.5.1.45"> chāyāś cātra na dṛśyante dṛśyante yadi vā punaḥ 
-                        bhakṣyāḥ phalāni ca|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         pakvānyāśu viśīryante pākamāmāni yānti ca|| </l>+                         bhavanti yamalāś chidrās tanvyo vā vikṛtās tathā || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.48"><label>ka.1.48</labelviśīryate kūrcakastu +                    <l xml:id="SS.5.1.46"> śākasūpānna<pc> </pc>māṃsāni klinnāni virasāni 
-                        dantakāṣṭhagate viṣe|+                        ca |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         jihvādantauṭhamāṃsānāṃ śvayathuścopajāyate|| </l>+                         sadyaḥ paryuitānīva vigandhāni bhavanti ca || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.49"><label>ka.1.49</label> athāsya +                    <l xml:id="SS.5.1.47"> gandhavarṇarasair hīnāḥ sarve bhakyāḥ phalāni 
-                        dhātakīpupapathyājambūphalāsthibhiḥ|+                        ca |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         sakṣaudraiḥ pracchite śophe kartavyaṃ pratisāraṇam|| </l>+                         pakvāny āśu viśīryante pākam āmāni yānti ca || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.50"><label>ka.1.50</label> athāvā'ṅkohamūlāni tvacaḥ +                    <l xml:id="SS.5.1.48"> viśīryate kūrcakas tu dantakāhagate viṣe |
-                        saptacchadasya vā|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         śirīṣamāṣakā vā'pi sakṣaudrāḥ pratisāraṇam|| </l>+                         jihvādantauṭhamāṃsānāṃ śvayathuś copajāyate || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.51"><label>ka.1.51</labeljihvānirlekhavalau +                    <l xml:id="SS.5.1.49"> athāsya dhātakīpuṣpa<pc 
-                        dantakāṣṭhavadādiśet|+                        > </pc>pathyājambūphalāsthibhiḥ |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         picchilo bahulo'bhyaṅgo vivarṇo vā viṣānvitaḥ|| </l>+                         sakaudraiḥ pracchite śophe kartavyaṃ pratisāraṇam || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.52"><label>ka.1.52</label> sphoṭajanmarujāsrāvatvakpākaḥ +                    <l xml:id="SS.5.1.50"> athāvāṅkoṭhamūlāni tvacaḥ saptacchadasya vā |
-                        svedanaṃ jvaraḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         daraṇaṃ cāpi māṃsānāmabhyaṅge viasaṃyute|| </l>+                         śirīṣamāṣakā vā 'pi sakaudrāḥ pratisāraṇam || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.53"><label>ka.1.53</label> tatra śītāmbusiktasya +                    <l xml:id="SS.5.1.51"> jihvānirlekhakavalau dantakāṣṭhavad ādiśet |
-                        kartavyamanulepanam|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         candanaṃ tagaraṃ kuṣṭhamuśīraṃ veupatrikā|| </l>+                         picchilo bahulo 'bhyaṅgo vivaro vā viṣānvitaḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.54"><label>ka.1.54</labelsomavallyamṛtā śvetā padmaṃ +                    <l xml:id="SS.5.1.52"> sphoṭa<pc> </pc>janmarujāsrāvatvakpākaḥ 
-                        kālīyakaṃ tvacam|+                        svedanaṃ jvaraḥ |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         kapittharasamūtrābhyāṃ pānametacca yujyate|| </l>+                         daraṇaṃ cāpi māṃsānām abhyaṅge viṣasaṃyute || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.55"><label>ka.1.55</label> utsādane parīṣeke kaṣāye +                    <l xml:id="SS.5.1.53"> tatra śītāmbusiktasya kartavyam anulepanam |
-                        cānulepane|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         śayyāvastratanutreṣu jñeyamabhyaṅgalakṣaaiḥ|| </l>+                         candanaṃ tagaraṃ kuṭham uśīraṃ veupatrikā || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.56"><label>ka.1.56</label> keśaśātaḥ śiroduḥkhaṃ khebhyaś ca +                    <l xml:id="SS.5.1.54"> somavallyamṛtā śvetā padmaṃ kālīyakaṃ tvacam |
-                        rudhirāgamaḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         granthijanmottamāṅgeṣu viṣajuṣṭe'valekhane|| </l>+                         kapittharasamūtrābhyāṃ pānam etac ca yujyate || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.57"><label>ka.1.57</label> pralepo bahuśastatra bhavitāḥ +                    <l xml:id="SS.5.1.55"> utsādane parīeke kaṣāye cānulepane |
-                        kṛṇamṛttikā|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         ṛṣyapittaghṛtaśyāmāpālindītaḍulīyakaiḥ|| </l>+                         śayyāvastratanutreṣu jñeyam abhyaṅgalakṣaaiḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.58"><label>ka.1.58</label> gomayasvaraso vā'pi hito vā +                    <l xml:id="SS.5.1.56"> keśaśātaḥ śiroduḥkhaṃ khebhyaś ca rudhirāgamaḥ 
-                        mālatīrasaḥ|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         raso mūikaparṇyā vā dhūmo vā'gārasaṃbhavaḥ|| </l>+                         granthijanmottamāṅgeu viṣajuṣṭe 'valekhane || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.59"><label>ka.1.59</label> śiro'bhyaṅgaḥ śirastrāaṃ +                    <l xml:id="SS.5.1.57"> pralepo bahuśas tatra bhavitāḥ kṛṣamṛttikāḥ |
-                        snānamuṣṇīṣameva ca|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         srajaś ca viṣasaṃsṛṣāḥ sādhayed avalekhanāt|| </l>+                         ṛṣyapittaghṛta<pc> </pc>śyāmāpālindī<pc> </pc>taṇḍulīyakaiḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.60"><label>ka.1.60</label> mukhālepe mukhaṃ śyāvaṃ +                    <l xml:id="SS.5.1.58"> gomayasvaraso vā 'pi hito vā mālatīrasaḥ |
-                        yuktamabhyaṅgalakṣaṇaiḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         padminīkaṭakaprakhyaiḥ kaṇṭakaiścopacīyate|| </l>+                         raso mūṣikaparyā vā dhūmo vā 'gārasaṃbhavaḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.61"><label>ka.1.61</label> tatra kṣaudraghṛtaṃ pānaṃ pralepaś +                    <l xml:id="SS.5.1.59"> śiro 'bhyaṅgaḥ śirastrāṇaṃ snānam uṣṇīṣam eva 
-                        candanaṃ ghṛtam|+                        ca |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         payasyā madhukaṃ phañjī bandhujīvaḥ punarnavā|| </l>+                         srajaś ca viṣasasṛṣṭāḥ sādhayed avalekhanā|| </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.62"><label>ka.1.62</label> asvāsthyaṃ kuñjarādīnāṃ +                    <l xml:id="SS.5.1.60"> mukhālepe mukhaṃ śyāvaṃ yuktam 
-                        lālāsrāvo'kiraktatā|+                        abhyaṅgalakaṇaiḥ |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         sphikpāyumeḍhramuṣkeṣu yātuś ca sphoasaṃbhavaḥ|| </l>+                         padminīkaṇaka<pc> </pc>prakhyaiḥ kaṇṭakaiś copacīyate || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.63"><label>ka.1.63</label> tatrābhyaṅgavadeveṭā yātvāhanayoḥ +                    <!--                    got to here --> 
-                        kriyā|+ 
 +                    <l xml:id="SS.5.1.61"> tatra kaudraghtaṃ pānaṃ pralepaś candanaṃ 
 +                        ghṛtam |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         śoṇitāgamanaṃ khebhyaḥ śirorukkaphasṃsravaḥ|| </l>+                         payasyā madhukaṃ phañjī bandhujīvaḥ punarnavā || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.64"><label>ka.1.64</label> nasyadhūmagate liṅgamindiryāāṃ ca +                    <l xml:id="SS.5.1.62"> asvāsthyaṃ kuñjarādīnāṃ lālāsrāvo 'kṣiraktatā |
-                        vaikṛtam|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         tatra dugdhair gavādīnāṃ sarpiḥ sātiviṣaiḥ śṛtam|| </l>+                         sphikpāyumeḍhramuṣkeṣu yātuś ca sphoṭasabhavaḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.65"><label>ka.1.65</label> pāne nasye ca saśvetaṃ hitaṃ +                    <l xml:id="SS.5.1.63"> tatrābhyaṅgavad eveṣṭā yātṛvāhanayoḥ kriyā |
-                        samadayantikam|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         gandhahānirvivarṇatvaṃ puṣpāṇāṃ mlānatā bhavet|| </l>+                         śoitāgamanaṃ khebhyaḥ śiroruk kaphasaṃsravaḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.66"><label>ka.1.66</label> jighrataś ca śiroduḥkhaṃ vāripūr+                    <l xml:id="SS.5.1.64"> nasyadhūmagate liṅgamindiryāṇāṃ ca vaikṛtam |
-                        ca locane|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         tatra bāṣperitaṃ karma mukhālepe ca yat smṛtam|| </l>+                         tatra dugdhair gavādīnāṃ sarpiḥ sātiviṣaiḥ śṛtam || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.67"><label>ka.1.67</label> karṇatailagate śrotravaiguṇya +                    <l xml:id="SS.5.1.65"> pāne nasye ca saśvetaṃ hitaṃ samadayantikam |
-                        śophavedane|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         karasrāvaś ca tatrāśu kartavyaṃ pratipūraṇam|| </l>+                         gandhahānir vivaratvaṃ puṣpāāṃ mlānatā bhavet || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.68"><label>ka.1.68</label> svaraso bahuputrāyāḥ saghṛtaḥ +                    <l xml:id="SS.5.1.66"> jighrataś ca śirodukhaṃ vāripūrṇe ca locane |
-                        kṣaudrasayutaḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         somavalkarasaścāpi suśīto hita iyate|| </l>+                         tatra bāṣperitaṃ karma mukhālepe ca yat smṛtam || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.69"><label>ka.1.69</label> aśrūpadeho dāhaś ca vedanā +                    <l xml:id="SS.5.1.67"> karṇatailagate śrotravaiguṇyaṃ śophavedane |
-                        dṛṣṭivibhramaḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         añjane viṣasaṃsṛṣṭe bhavedāndhyamathāpi ca|| </l>+                         karṇasrāvaś ca tatrāśu kartavyaṃ pratipūraṇam || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.70"><label>ka.1.70</label> tatra sadyo ghṛtaṃ peyaṃ tarpaṇaṃ +                    <l xml:id="SS.5.1.68"> svaraso bahuputrāyāḥ saghṛtaḥ kṣaudrasayutaḥ |
-                        ca samāgadham|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         añjanaṃ meṣaśṛṅgasya niryāso varuṇasya ca|| </l>+                         somavalkarasaś cāpi suśīto hita iṣyate || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.71"><label>ka.1.71</label> mukakasyājakarṇasya pheno +                    <l xml:id="SS.5.1.69"> aśrūpadeho dāhaś ca vedanā dṛṭivibhramaḥ |
-                        gopittasaṃyutaḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         kapitthameṅgyoś ca pupaṃ bhallātakasya vā|| </l>+                         añjane viasaṃsṛṣṭe bhaved āndhyam athāpi ca || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.72"><label>ka.1.72</label> ekaikaṃ kārayet puṣpaṃ +                    <l xml:id="SS.5.1.70"> tatra sadyo ghṛtaṃ peyaṃ tarpaṇaṃ ca samāgadham 
-                        bandhūkāṅkoṭayorapi|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         śophaḥ srāvastathā svāpaḥ pādayoḥ sphoṭajanma ca|| </l>+                         añjanaṃ meṣaśṛṅgasya niryāso varuṇasya ca || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.73"><label>ka.1.73</label> bhavanti viṣajuṣṭābhyāṃ +                    <l xml:id="SS.5.1.71ab"> muṣkakasyājakarṇasya pheno gopittasaṃyutaḥ | </l> 
-                        pādukābhyāmasaṃśayam|+ 
 +                    <l xml:id="SS.5.1.71cd"> kapittha<pc> </pc>meṣaśṛṅgyoś ca puṣpaṃ 
 +                        bhallātakasya vā || </l> 
 + 
 +                    <l xml:id="SS.5.1.72ab"> ekaikaṃ kārayet puṣpaṃ bandhūkāṅkoṭayor api 
 +                        |</l> 
 + 
 +                    <l xml:id="SS.5.1.72cd"> śophaḥ srāvas tathā svāpaḥ pādayoḥ 
 +                        sphoṭajanma ca || </l> 
 + 
 +                    <l xml:id="SS.5.1.73"> bhavanti viṣajuṣṭābhyāṃ pādukābhyām asaṃśayam |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         upānatpādapīṭhāni pādukāvat prasādhayet|| </l>+                         upānatpādapīṭhāni pādukāvat prasādhayet || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.74"><label>ka.1.74</label> bhūṣaṇāni hatārcīṃṣi na vibhānti +                    <l xml:id="SS.5.1.74"> bhūṣaṇāni hatārcīṃṣi na vibhānti yathā purā |
-                        yathā purā|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         svāni sthānāni hanyuś ca dāhapākāvadāraṇaiḥ|| </l>+                         svāni sthānāni hanyuś ca dāhapākāvadāraṇaiḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.75"><label>ka.1.75</label> +                    <l xml:id="SS.5.1.75"> pādukābhūṣaṇeṣūktam abhyaṅgavidhim ācaret |
-                        pādukābhūṣaṇeṣūktamabhyaṅgavidhimācaret|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         viṣopasargo bāṣpādirbhūṣaṇānto ya īritaḥ|| </l>+                         viṣopasargo bāṣpādir bhūṣaṇānto ya īritaḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.76"><label>ka.1.76</label> samīkṣyopadravāṃstasya vidadhīta +                    <l xml:id="SS.5.1.76"> samīkṣyopadravāṃs tasya vidadhīta cikitsitam |
-                        cikitsitam|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         mahāsugandhimagadaṃ yaṃ pravakṣyāmi taṃ bhiṣak|| </l>+                         mahāsugandhim agadaṃ yaṃ pravakṣyāmi taṃ bhiṣak || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.77"><label>ka.1.77</label> pānālepananasyeṣu vidadhītāñjaneṣu +                    <l xml:id="SS.5.1.77"> pānālepananasyeṣu vidadhītāñjaneṣu ca |
-                        ca|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         virecanāni tīkṣṇāni kuryāt pracchardanāni ca|| </l>+                         virecanāni tīkṣṇāni kuryāt pracchardanāni ca || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.78"><label>ka.1.78</label> sirāś ca vyadhayet kṣipraṃ prāptaṃ +                    <l xml:id="SS.5.1.78"> sirāś ca vyadhayet kṣipraṃ prāptaṃ visrāvaṇaṃ 
-                        visrāvaṇaṃ yadi|+                        yadi |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         mūsikā'jaruhā vā'pi haste baddhā tu bhūpateḥ|| </l>+                         mūsikā 'jaruhā vā 'pi haste baddhā tu bhūpateḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.79"><label>ka.1.79</label> karoti nirviṣaṃ sarvamanna +                    <l xml:id="SS.5.1.79"> karoti nirviṣaṃ sarvam annaṃ viṣasamāyutam |
-                        viṣasamāyutam|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         hṛdayāvaraṇaṃ nityaṃ kuryācca mitramadhyagaḥ|| </l>+                         hṛdayāvaraṇaṃ nityaṃ kuryāc ca mitramadhyagaḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.80"><label>ka.1.80</label> pibedghtamajeyākhyamamṛtākhyaṃ ca +                    <l xml:id="SS.5.1.80"> pibed ghtam ajeyākhyam amṛtākhyaṃ ca buddhimān 
-                        buddhimān|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         sarpirdadhi payaḥ kṣaudraṃ pibedvā śītalaṃ jalam|| </l>+                         sarpir dadhi payaḥ kṣaudraṃ pibed vā śītalaṃ jalam || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.81"><label>ka.1.81</label> mayūrānnakulān godhāḥ pṛṣatān +                    <l xml:id="SS.5.1.81"> mayūrān nakulān godhāḥ pṛṣatān hariṇān api |
-                        hariṇānapi|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         satataṃ bhakṣayeccāpi rasāṃsteṣāṃ pibedapi|| </l>+                         satataṃ bhakṣayec cāpi rasāṃs teṣāṃ pibed api || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.82"><label>ka.1.82</label> godhānakulamāṃseṣu hariṇasya ca +                    <l xml:id="SS.5.1.82"> godhānakulamāṃseṣu hariṇasya ca buddhimān |
-                        buddhimān|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         dadyāt supiṣṭāṃ pālindīṃ madhukaṃ śarkarāṃ tathā|| </l>+                         dadyāt supiṣṭāṃ pālindīṃ madhukaṃ śarkarāṃ tathā || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.83"><label>ka.1.83</label> śarkarātiviṣe deye māyūre +                    <l xml:id="SS.5.1.83"> śarkarātiviṣe deye māyūre samahauṣadhe |
-                        samahauṣadhe|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         pārṣate cāpi deyāḥ syuḥ pippalyaḥ samahauṣadhāḥ|| </l>+                         pārṣate cāpi deyāḥ syuḥ pippalyaḥ samahauṣadhāḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.84"><label>ka.1.84</label> sakṣaudraḥ saghṛtaś caiva śimbīyūṣo +                    <l xml:id="SS.5.1.84"> sakṣaudraḥ saghṛtaś caiva śimbīyūṣo hitaḥ sadā 
-                        hitaḥ sadā|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         viṣaghnāni ca seveta bhakṣyabhojyāni buddhimān|| </l>+                         viṣaghnāni ca seveta bhakṣyabhojyāni buddhimān || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.1.85"><label>ka.1.85</label> +                    <l xml:id="SS.5.1.85"> pippalīmadhukakṣaudraśarkarekṣurasāmbubhiḥ |
-                        pippalīmadhukakṣaudraśarkarekṣurasāmbubhiḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         chardayed guptahṛdayo bhakṣitaṃ yadi vai viṣam||</l>+                         chardayed guptahṛdayo bhakṣitaṃ yadi vai viṣam ||</l>
  
-                    <p ana="trailer">iti suśrutasaṃhitāyāṃ kalpasthāne'nnapānarakṣākalpo nāma +                    <l xml:id="SS.5.1.colophon">iti suśrutasaṃhitāyāṃ kalpasthāne 
-                        prathamo'dhyāyaḥ|| </p>+                        'nnapānarakṣākalpo nāma prathamo 'dhyāyaḥ || </l>
                 </div>                 </div>
 +                <div n="2" type="adhyāya">
 +                    <head>dvitīyo 'dhyāyaḥ |</head>
  
 +                    <l xml:id="SS.5.2.1"> athātaḥ sthāvara<pc> </pc>viṣavijñānīyam
 +                        adhyāyaṃ vyākhyāsyāmaḥ ||</l>
  
-                <div n="2" type="adhyāyaḥ"> +                    <l xml:id="SS.5.2.2"> yathovāca bhagavān dhanvantariḥ || </l>
-                    <head>dvitīyo'dhyāyaḥ|</head> +
-                    <l xml:id="SS.5.2.1"><label>ka.2.1</label> athātaḥ +
-                        sthāvaraviṣavijñānīyamadhyāyaṃ vyākhyāsyāmaḥ||</l> +
-                    <l xml:id="SS.5.2.2"><label>ka.2.2</label> yathovāca bhagavān dhanvantariḥ|| </l> +
-                    <l xml:id="SS.5.2.3"><label>ka.2.3</label> sthābaraṃ jaṅgamaṃ caiva dvividhaṃ +
-                        viṣamucyate|</l> +
-                    <l>daśādhiṣṭhānamādyaṃ tu dvitīyaṃ ṣoḍaśāśrayam||</l> +
-                    <l xml:id="SS.5.2.4"><label>ka.2.4</label> mūlaṃ patraṃ phalaṃ puṣpaṃ tvak +
-                        kṣīraṃ sāra eva ca| +
-                        <caesura/> +
-                         niryāso dhātavaś caiva kandaś ca daśamaḥ smṛtaḥ|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.2.5"><label>ka.2.5</label> tatra +                    <l xml:id="SS.5.2.3"> sthāvaraṃ jagamaṃ caiva dvividhaṃ viṣam ucyate 
-                        klītakāśvamāraguñjāsugandhagargarakakaraghāṭavidyucchikhāvijayānītyaṣṭau +                        |
-                        mūlaviṣāṇi; viṣapatrikālambāvaradārukarambhamahākarambhāṇi pañca +
-                        patraviṣāṇi; +
-                        kumudvatīveṇukākarambhamahākarambhakarkoṭakareṇukakhadyotakacarmarībhagandhāsarpaghātinandanasārapākānīti +
-                        dvādaśa phalaviṣāṇi; vetrakādambavallījakarasbhamahākarambhāṇi pañca +
-                        puṣpaviṣāṇi; antrapācakakartarīyasaurīyakakaraghāṭakarambhanandananārācakāni +
-                        sapta tvaksāraniryāsaviṣāṇi; kumudaghnīsnuhījālakṣīrīṇi trīṇi kṣīraviṣāṇi; +
-                        phenāśma(bhasma)haritālaṃ ca dve dhātuviṣe; +
-                        kālakūṭavatsanābhasarṣapapālakakardamakavair +
-                        āṭakamustakaśṛviṣaprapuṇḍarīkamūlakahālāhalamahāviṣakarkaṭakānīti +
-                        trayodaśa kandaviṣāṇi; ity evaṃ pañcapañcāśat sthāvaraviṣāṇi bhavanti||</l> +
-                    <l xml:id="SS.5.2.6"><label>ka.2.6</label> catvāri vatsanābhāni mustake dve +
-                        prakīrtite+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         ṣaṭ caiva sarṣapāṇyāhuḥ śeṣāṇyekaikameva tu|| </l>+                         daśādhiṣṭhānam ādyaṃ tu dvitīyaṃ oḍaśāśrayam ||</l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.2.7"><label>ka.2.7</label> udveṣṭanaṃ laviaiḥ pralāpo moha +                    <l xml:id="SS.5.2.4"> mūlaṃ patraṃ phalaṃ pupaṃ tvak kṣīraṃ sāra eva 
-                        eva ca|+                        ca |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         jṛmbhāṅgodveṣṭanaśvāsā jñeyāḥ patraviṣeṇa tu|| </l>+                         niryāso dhātavaś caiva kandaś ca daśamaḥ smṛtaḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.2.8"><label>ka.2.8</labelmukaśophaḥ phalaviṣair dāho'nnadvea +                    <l xml:id="SS.5.2.5a"> tatra klītakāśvamāra<pc</pc>guñjā<pc 
-                        eva ca| +                            > </pc>sugandha<pc> </pc>gargaraka<pc 
-                        <caesura/> +                            > </pc>karaghāṭa<pc> </pc>vidyucchikhā<pc> </pc>vijayānīty 
-                         bhavet pupaviaiśchardirādhmānaṃ moha eva ca|| </l>+                        aṣṭau mūlaviṣāṇi;</l> 
 + 
 +                    <l xml:id="SS.5.2.5b" style="prose"> viṣapatrikā<pc 
 +                            > </pc>lambā<pc> </pc>vara<pc> </pc>dāru<pc 
 +                            > </pc>karambha<pc> </pc>mahākarambhāṇi pañca patraviāṇi; </l> 
 + 
 +                    <l xml:id="SS.5.2.5c" style="prose">kumudvatī<pc 
 +                            > </pc>veṇukā<pc> </pc>karambha<pc 
 +                            > </pc>mahākarambha<pc> </pc>karkoṭaka<pc 
 +                            > </pc>reṇuka<pc> </pc>khadyotaka<pc> </pc>carmarī<pc 
 +                            > </pc>bhagandhā<pc> </pc>sarpaghāti<pc 
 +                            > </pc>nandana<pc> </pc>sārapākānīti dvādaśphalaviṣāṇi;</l> 
 + 
 +                    <l xml:id="SS.5.2.5d" style="prose">vetra<pc> </pc>kādamba<pc 
 +                            > </pc>vallīja<pc> </pc>karambha<pc> </pc>mahākarambhāṇi pañca 
 +                        pupaviṣāṇi; </l> 
 + 
 +                    <l xml:id="SS.5.2.5e" style="prose">antrapācaka<pc 
 +                            > </pc>kartarīya<pc> </pc>saurīyaka<pc 
 +                            > </pc>karaghāṭaka<pc> </pc>rambha<pc> </pc>nandananārācakāni 
 +                        sapta tvaksāraniryāsaviṣāṇi;</l> 
 + 
 +                    <l xml:id="SS.5.2.5f" style="prose">kumudaghnī<pc 
 +                        </pc>snuhījālakṣīrīṇi trīṇi kṣīraviṣāṇi;</l
 + 
 +                    <l xml:id="SS.5.2.5g" style="prose">phenāśma<pc 
 +                            > </pc>(bhasma)<pc> </pc>haritālaṃ ca dve dhātuvie;</l> 
 + 
 +                    <l xml:id="SS.5.2.5h" style="prose"> kālakūṭa<pc 
 +                            > </pc>vatsanābha<pc> </pc>sarapa<pc> </pc>pālaka<pc 
 +                            > </pc>kardamaka<pc> </pc>vairāṭaka<pc> </pc>mustaka<pc 
 +                            > </pc>śṛṅgīviṣa<pc> </pc>prapuṇḍarīka<pc 
 +                            > </pc>mūlaka<pc> </pc>hālāhala<pc> </pc>mahāviṣa<pc 
 +                        > </pc>karkaṭakānīti trayodaśa kandaviṣāṇi; ity evaṃ pañcapañcāśat 
 +                        sthāvaraviṣāṇi bhavanti ||</l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.2.9"><label>ka.2.9</label> tvaksāraniryāsaviṣair upayuktair +                    <l xml:id="SS.5.2.6"> catvāri vatsanābhāni mustake dve prakīrtite
-                        bhavanti hi|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         āsyadaurgandhyapāruṣyaśirorukkaphasaṃsravā|| </l>+                         ṣaṭ caiva sarṣapāṇy āhuḥ śeṣāṇy ekaikam eva tu || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.2.10"><label>ka.2.10</label> phenāgamaḥ kīraviair viḍbhedo +                    <l xml:id="SS.5.2.7"> udveṭanaṃ mūlaviaiḥ pralāpo moha eva ca |
-                        gurujihvatā|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         htpīḍanaṃ dhātuviair mūrcchā dāhaś ca tāluni|| </l>+                         jmbhāṅgodveṭanaśvāsā jñeyāḥ patraviṣeṇa tu || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.2.11"><label>ka.2.11</label> prāyeṇkālaghātīni viṣāṇyetāni +                    <l xml:id="SS.5.2.8"> muṣkaśophaḥ phalaviṣair dāho 'nnadveṣeva ca |
-                        nirdiśet|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         kandajāni tu tīkṇāni teṣāṃ vakṣyāmi vistaram|| </l>+                         bhavet pupaviaiś chardir ādhmānaṃ moha eva ca || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.2.12"><label>ka.2.12</label> sparśājñānaṃ kālakūṭe vepathuḥ +                    <l xml:id="SS.5.2.9"> tvaksāraniryāsaviṣair upayuktair bhavanti hi |
-                        stambha eva ca|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         grīvāstambho vatsanābhe pītaviṇmūtranetratā|| </l>+                         āsya<pc> </pc>daurgandhya<pc> </pc>ruṣya<pc> </pc>śirorukkapha<pc> </pc>saṃsravāḥ 
 +                        ||</l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.2.13"><label>ka.2.13</label> sarape vātavaiguṇyamānāho +                    <l xml:id="SS.5.2.10"> phenāgamaḥ kīraviṣair viḍbhedo gurujihvatā |
-                        granthijanma ca|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         grīvādaurbalyavāksaṅgau pālake'numatāviha|| </l>+                         hṛtpīḍanaṃ dhātuviṣair mūrcchā dāhaś ca tāluni || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.2.14"><label>ka.2.14</label> prasekaḥ kardamākhyena viṅbhedo +                    <l xml:id="SS.5.2.11"> prāyeṇa kālaghātīni viṣāṇy etāni nirdiśet |
-                        netrapītatā|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         vair āṭakenāṅgaduḥkhaṃ śirorogaś ca jāyate|| </l>+                         kandajāni tu tīkṣṇāni teṣāṃ vakṣyāmi vistaram || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.2.15"><label>ka.2.15</label> gātrastambho vepathuś ca jāyate +                    <l xml:id="SS.5.2.12"> sparśājñānaṃ kālakūṭe vepathuḥ stambha eva ca |
-                        mustakena tu|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         śṛṅgīviṣeṇāṅgasādadāhodaravivṛddhayaḥ|| </l>+                         grīvāstambho vatsanābhe pītaviṇmūtranetratā || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.2.16"><label>ka.2.16</label> puṇḍarīkeṇa +                    <l xml:id="SS.5.2.13"> sarape vātavaiguyam ānāho granthijanma ca |
-                        raktatvamakṣṇorvṛddhistathodare|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         vaivarṇyaṃ mūlakaiśchardirhikkāśophapramūḍhatā|| </l>+                         grīvādaurbalyavāksaṅgau pālake 'numatāv iha || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.2.17"><label>ka.2.17</labelcireṇocchvasiti śyāvo naro +                    <l xml:id="SS.5.2.14"> prasekaḥ kardamākhyena viṅbhedo netra<pc 
-                        hālāhalena vai|+                        > </pc>pītatā |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         mahāviṣeṇa hṛdaye granthiśūlodgamau bhṛśam|| </l>+                         vairāṭakenāṅgaduḥkhaṃ śirorogaś ca jāyate || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.2.18"><label>ka.2.18</label> karkaṭenotpatatyūrdhvaṃ hasan +                    <l xml:id="SS.5.2.15"> gātrastambho vepathuś ca jāyate mustakena tu |
-                        dantān daśatyapi|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         kandajānyugravīryāi pratyuktāni trayodaśa|| </l>+                         śṛṅgīviṣeṇāṅgasāda<pc> </pc>dāhodaravivṛddhayaḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.2.19"><label>ka.2.19</label> sarvāi kuśalair jñeyānyetāni +                    <l xml:id="SS.5.2.16"> puḍarīkeṇa raktatvam akṣṇor vṛddhis tathodare 
-                        daśabhir guṇaiḥ|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         rūkṣamuṣaṃ tathā tīkṣṇaṃ sūkṣmamāśuvyavāyi ca|| </l>+                         vaivaryaṃ mūlakaiś chardir hikkāśophapramūḍhatāḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.2.20"><label>ka.2.20</label> vikāśi viśadaṃ caiva laghvapāki ca +                    <l xml:id="SS.5.2.17"> cireṇocchvasiti śyāvo naro hālāhalena vai |
-                        tat smṛtam|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         tadraukṣyāt kopayed vāyumauṣṇyāt pittaṃ saśoṇitam|| </l>+                         mahāviea hṛdaye granthiśūlodgamau bhṛśam || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.2.21"><label>ka.2.21</labelmatiṃ ca +                    <l xml:id="SS.5.2.18ab"> karkaṭenotpataty ūrdhvaṃ hasan dantān daśaty 
-                        mohayettaikṣṇyānmarmabandhān chinatti ca|+                        api| </l> 
 +                    <l xml:id="SS.5.2.18cd"kandajāny ugravīryāṇi pratyuktāni trayodaśa 
 +                        ||
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         śarīrāvayavān saukṣmyāt praviśedvikaroti ca|| </l>+                         sarvāṇi kuśalair jñeyāny etāni daśabhir guṇaiḥ | </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.2.22"><label>ka.2.22</label> āśutvādāśu taddhanti vyavāyāt +                    <l xml:id="SS.5.2.19cd"> rūkṣam uṣṇaṃ tathā tīkṣṇaṃ sūkṣmam āśu 
-                        prakṛtiṃ bhajet|+                        vyavāyi ca || </l> 
 + 
 +                    <l xml:id="SS.5.2.20"vikāśi viśadaṃ caiva laghv apāki ca tat smṛtam 
 +                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         kapayecca vikāśitvāddoāndhātūnmalānapi|| </l>+                         tad raukyāt kopayed vāyum auṇyāt pittaṃ saśoṇitam || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.2.23"><label>ka.2.23</label> vaiśadyādatiricyeta duścikitsyaṃ ca +                    <l xml:id="SS.5.2.21"> matiṃ ca mohayet taikṣṇyān marmabandhān 
-                        lāghavāt|+                        chinatti ca |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         durharaṃ cāvipākitvāttasmāt kleśayate ciram|| </l>+                         śarīrāvayavān saukṣmyāt praviśed vikaroti ca || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.2.24"><label>ka.2.24</label> sthāvaraṃ jaṅgamaṃ yacca ktrimaṃ +                    <l xml:id="SS.5.2.22"> āśutvād āśu tad dhanti vyavāyāt praktiṃ bhajet 
-                        cāpi yadviṣam|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         sadyo vyāpādayettattu jñeyaṃ daśaguṇānvitam|| </l>+                         kṣapayec ca vikāśitvād doṣān dhātūn malān api|| </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.2.25"><label>ka.2.25</label> yat sthāvaraṃ jaṅgamakṛtrimaṃ vā +                    <l xml:id="SS.5.2.23"> vaiśadyād atiricyeta duścikitsyaṃ ca lāghavā|
-                        dehādaśeṣaṃ yadanirgataṃ tat|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         jīrṇaṃ viṣaghnauṣadhibhir hataṃ vā dāvāgnivātātapaśoṣitaṃ vā|| </l>+                         durharaṃ cāvipākitvāt tasmāt kleśayate ciram || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.2.26"><label>ka.2.26</label> svabhāvato vā guṇaviprahīnaṃ viṣaṃ +                    <l xml:id="SS.5.2.24"> sthāvaraṃ jaṅgamaṃ yac ca kṛtrimaṃ cāpi yad 
-                        hi dūṣīviṣatāmupaiti|+                        viṣam |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         vīryālpamāvānna nipātayettat kaphāvṛtaṃ varṣagaṇānubandhi|| </l>+                         sadyo vyāpādayet tat tu jñeyaṃ daśaguṇānvitam || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.2.27"><label>ka.2.27</labeltenārdito bhinnapurīṣavarṇo +                    <l xml:id="SS.5.2.25ab"> yat sthāvaraṃ jaṅgamakṛtrimaṃ vā dehād aśeṣaṃ 
-                        vigandhavair asyamukhaḥ pipāsī|+                        yad anirgataṃ tat |</l> 
 + 
 +                    <l xml:id="SS.5.2.25cd"> jīrṇaṃ viṣaghnauṣadhibhir hataṃ vā 
 +                        dāvāgnivātātapaśoṣitaṃ vā || </l> 
 + 
 +                    <l xml:id="SS.5.2.26"> svabhāvato vā guṇaviprahīnaṃ viaṃ hi 
 +                        dūṣīviṣatām upaiti |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         mūrcchan vaman gadgadavāgviaṇo bhavecca duṣyodaraliṅgajuṣṭaḥ|| </l>+                         vīryālpam āvānna nipātayet tat kaphāvṛtaṃ varagaānubandhi || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.2.28"><label>ka.2.28</labelāmāśayasthe kaphavātarogī +                    <l xml:id="SS.5.2.27"> tenārdito bhinna<pc> </pc>purīṣa<pc> </pc>varṇo 
-                        pakvāśayasthe'nilapittarogī|+                        <caesura/> 
 +                         vigandha<pc> </pc>vairasya<pc> </pc>mukhaḥ pipāsī | 
 +                        <caesura/> 
 +                         mūrcchan vaman gadgadavāgviṣaṇṇo
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         bhavennaro dhvastaśiroruhāṅgo vilūnapakastu yathā vihagaḥ|| </l>+                         bhavec ca duyodaraligajuṣṭaḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.2.29"><label>ka.2.29</labelsthitaṃ rasādiṣvathavā yathoktān +                    <l xml:id="SS.5.2.28"> āmāśayasthe kapha<pc> </pc>vātarogī 
-                        karoti dhātuprabhavān vikārān|+                        pakvāśayasthe 'nilapittarogī |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         kopaṃ ca śītāniladurdineu yātyāśu pūrvaṃ śṛṇu tatra rūpam|| </l>+                         bhaven naro dhvastaśiroruhāṅgo vilūnapakas tu yathā vihaṅgaḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.2.30"><label>ka.2.30</label> nidrā gurutvaṃ ca vijṛmbhaṇaṃ ca +                    <l xml:id="SS.5.2.29"> sthitaṃ rasādiṣv athavā yathoktān karoti 
-                        viśleṣaharṣāvathavā'ṅgamardaḥ|+                        dhātuprabhavān vikārā|
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         tataḥ karotyannamadāvipākāvarocakaṃ maḍalakoṭhamohān|| </l>+                         kopaṃ ca śītānila<pc> </pc>durdineṣu yāty āśu pūrvaṃ śṛu tatra 
 +                        rūpam || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.2.31"><label>ka.2.31</label> dhātukayaṃ pādakarāsyaśophaṃ +                    <l xml:id="SS.5.2.30"> nidrāgurutvaṃ ca vijṛmbhaṇaṃ ca viśleṣaharṣāv 
-                        dakodaraṃ chardimathātisāram|+                        athavāṅgamardaḥ |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         vaivarṇyamūrcchāviṣamajvarāvā kuryāt pravṛddhāṃ prabalāṃ tṛṣāṃ vā|| </l>+                         tataḥ karoty annamadāvipākāv arocakaṃ maṇḍala<pc> </pc>koṭhamohā
 +                        || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.2.32"><label>ka.2.32</label> +                    <l xml:id="SS.5.2.31"> dhātukṣayaṃ pādakarāsyaśophaṃ dakodaraṃ chardim 
-                        unmādamanyajjanayettathā'nyadānāhamanyat kṣapayecca śukram|+                        athātisāram |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         gādgadyamanyajjanayecca kuṭhaṃ tāṃstān vikārāṃś ca bahuprakārān|| </l>+                         vaivarṇyamūrcchāviamajvarān vā kuryāt pravṛddhāṃ prabalāṃ tṛṣāṃ 
 +                        vā || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.2.33"><label>ka.2.33</label> dūṣitaṃ deśakālānnadivāsvapnair +                    <l xml:id="SS.5.2.32"> unmādam anyaj janayet tathānyad ānāham anyat 
-                        abhīkṣṇaśaḥ|+                        kṣapayec ca śukram |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         yasmāddūayate dhātūtasmāddūṣīviṣaṃ smṛtam|| </l>+                         gādgadyam anyaj janayec ca kuṭhaṃ tāṃs tāvikārāṃś ca 
 +                        bahuprakārān || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.2.34"><label>ka.2.34</label> sthāvarasyopayuktasya vege tu +                    <l xml:id="SS.5.2.33"> dūṣitaṃ deśakālānnadivāsvapnair abhīkṣaśaḥ |
-                        prathame nṛām|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         śyāvā jihvā bhavetstabdhā mūrcchā śvāsaś ca jāyate|| </l>+                         yasmād dūṣayate dhātūn tasmād dūṣīviṣaṃ smṛtam || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.2.35"><label>ka.2.35</label> dvitīye vepathuḥ sādo dāhaḥ +                    <l xml:id="SS.5.2.34"> sthāvarasyopayuktasya vege tu prathame nṛṇā|
-                        kaṭharujastathā|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         viṣamāmāśayaprāptaṃ kurute hṛdi vedanām|| </l>+                         śyāvā jihvā bhavet stabdhā mūrcchā śvāsaś ca jāyate || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.2.36"><label>ka.2.36</label> tāluśoṣaṃ tṛtīye tu śūlaṃ cāmāśaye +                    <l xml:id="SS.5.2.35"> dvitīye vepathuḥ sādo dāhaḥ kaṇṭharujas tathā |
-                        bhṛśam|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         durvarṇe harite śūne jāyete cāsya locane|| </l>+                         viṣam āmāśaya<pc> </pc>prāptaṃ kurute hṛdi vedanā|| </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.2.37"><label>ka.2.37</label> pakvāmāśayayostodo hikkā +                    <l xml:id="SS.5.2.36"> tāluśoṣaṃ tṛtīye tu śūlaṃ cāmāśaye bhṛśam |
-                        kāso'ntrakūjanam|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         caturthe yate vege śirasaśtigauravam|| </l>+                         durvarṇe harite śūne yete sya locane || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.2.38"><label>ka.2.38</label> kaphapraseko vaivarṇyaṃ parvabhedaś +                    <l xml:id="SS.5.2.37"> pakvāmāśayayos todo hikkā kāso 'ntrakūjanam |
-                        ca pañcame|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         sarvadoṣaprakopaś ca pakvādhāne ca vedanā|| </l>+                         caturthe jāyate vege śirasaś cātigauravam || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.2.39"><label>ka.2.39</label> ṣaṣṭhe prajñāpraāśaś ca bhṛśaṃ +                    <l xml:id="SS.5.2.38"> kaphapraseko vaivaryaṃ parvabhedaś ca pañcame 
-                        cāpyatisāryate|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         skandhapṛṭhakaṭībhaṅgaḥ sannirodhaś ca saptame|| </l>+                         sarvadoaprakopaś ca pakvādhāne ca vedanā || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.2.40"><label>ka.2.40</label> prathame viavege tu vānte +                    <l xml:id="SS.5.2.39"> ṣaṣṭhe prajñāpraṇāśaś ca bhṛśaṃ cāpy atisāryate 
-                        śītāmbusecitam|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         agadaṃ madhusarpirbhyāṃ pāyayeta samāyutam|| </l>+                         skandha<pc> </pc>pṛṣṭha<pc> </pc>kaṭībhaṅgaḥ sannirodhaś ca 
 +                        saptame || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.2.41"><label>ka.2.41</label> dvitīye pūrvavadvāntaṃ pāyayettu +                    <l xml:id="SS.5.2.40"> prathame viṣavege tu vānte śītāmbusecitam |
-                        virecanam|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         tṛtīye'gadapānaṃ tu hitaṃ nasyaṃ tathā'ñjanam|| </l>+                         agadaṃ madhusarpirbhyāṃ pāyayeta samāyutam || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.2.42"><label>ka.2.42</label> caturthe snehasamiśraṃ +                    <l xml:id="SS.5.2.41"> dvitīye pūrvavad vāntaṃ pāyayet tu virecanam |
-                        pāyayetāgadaṃ bhiṣak|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         pañcame kṣaudramadhukakvāthayuktaṃ pradāpayet|| </l>+                         tṛtīye 'gadapānaṃ tu hitaṃ nasyaṃ tathāñjanam || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.2.43"><label>ka.2.43</label> aṣṭhe'tīsāravat siddhiravapīḍaś ca +                    <l xml:id="SS.5.2.42"> caturthe snehasaṃmiśraṃ pāyayet āgadaṃ bhiak |
-                        saptame|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         mūrdhni kākapadaṃ kṛtvā sāsṛgvā piśitaṃ kṣipet|| </l>+                         pañcame kṣaudramadhukakvāthayuktaṃ pradāpayet || 
 +                        <caesura/> 
 +                         ṣaṣṭhe 'tīsāravat siddhir avapīḍaś ca saptame | </l> 
 + 
 +                    <l xml:id="SS.5.2.43CD"> mūrdhni kākapadaṃ kṛtvā sāsṛg vā piśitaṃ 
 +                        kṣipet || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.2.44"><label>ka.2.44</label> vegāntare tvanyatame kṛte karmaṇi +                    <l xml:id="SS.5.2.44"> vegāntare tv anyatame kṛte karmaṇi śītalām |
-                        śītalām|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         yavāgūṃ saghṛtakṣaudrāmimāṃ dadyādviṣāpahām|| </l>+                         yavāgūṃ saghṛtakṣaudrām imāṃ dadyād viṣāpahām || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.2.45"><label>ka.2.45</label> koṣātakyo'gnikaḥ +                    <l xml:id="SS.5.2.45"> koṣātakyo 'gnikaḥ pāṭhāsūryavallyamṛtābhayāḥ |
-                        pāṭhāsūryavallyamṛtābhayāḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         śirīṣaḥ kiṇihī śelurgiryāhvā rajanīdvayam|| </l>+                         śirīṣaḥ kiṇihī śelur giryāhvā rajanīdvayam || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.2.46"><label>ka.2.46</label> punarnave hareṇuś ca trikaṭuḥ +                    <l xml:id="SS.5.2.46"> punarnave hareṇuś ca trikaṭuḥ sārive balā |
-                        sārive balā|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         eṣāṃ yavāgūrniṣkvāthe kṛtā hanti viṣadvayam|| </l>+                         eṣāṃ yavāgūr niṣkvāthe kṛtā hanti viṣadvayam || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.2.47"><label>ka.2.47</label> madhukaṃ tagaraṃ kuṣṭhaṃ bhadradāru +                    <l xml:id="SS.5.2.47"> madhukaṃ tagaraṃ kuṣṭhaṃ bhadradāru hareṇavaḥ |
-                        hareṇavaḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         punnāgailailavālūni nāgapuṣpotpalaṃ sitā|| </l>+                         punnāgailailavālūni nāgapuṣpotpalaṃ sitā || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.2.48"><label>ka.2.48</label> viḍaṅgaṃ candanaṃ patraṃ +                    <l xml:id="SS.5.2.48"> viḍaṅgaṃ candanaṃ patraṃ priyaṅgur dhyāmakaṃ 
-                        priyaṅgurdhyāmakaṃ tathā|+                        tathā |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         haridre dve bṛhatyau ca sārive ca sthirā sahā|| </l>+                         haridre dve bṛhatyau ca sārive ca sthirā sahā || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.2.49"><label>ka.2.49</label> kalkair eṣāṃ ghṛtaṃ +                    <l xml:id="SS.5.2.49"> kalkair eṣāṃ ghṛtaṃ siddham ajeyam iti viśrutam 
-                        siddhamajeyamiti viśrutam|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         viṣāṇi hanti sarvāṇi śīghramevājitaṃ kvacit|| </l>+                         viṣāṇi hanti sarvāṇi śīghram evājitaṃ kvacit || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.2.50"><label>ka.2.50</label> dūṣīviṣārtaṃ susvinnamūrdhvaṃ +                    <l xml:id="SS.5.2.50"> dūṣīviṣārtaṃ susvinnam ūrdhvaṃ cādhaś ca 
-                        cādhaś ca śodhitam|+                        śodhitam |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         pāyayetāgadaṃ nityamimaṃ dūṣiviṣāpaham|| </l>+                         pāyayetāgadaṃ nityam imaṃ dūṣiviṣāpaham || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.2.51"><label>ka.2.51</label> pippalyo dhyāmakaṃ māṃsī śāvaraḥ +                    <l xml:id="SS.5.2.51"> pippalyo dhyāmakaṃ māṃsī śāvaraḥ paripelavam |
-                        paripelavam|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         suvarcikā sasūkṣmailā toyaṃ kanakagairikam|| </l>+                         suvarcikā sasūkṣmailā toyaṃ kanakagairikam || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.2.52"><label>ka.2.52</label> kṣaudrayukto'gado hyeṣa +                    <l xml:id="SS.5.2.52"> kṣaudrayukto 'gado hy eṣa dūṣīviṣam apohati |
-                        dūṣīviṣamapohati|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         nāmnā dūṣīviṣāristu na cānyatrāpi vāryate|| </l>+                         nāmnā dūṣīviṣāris tu na cānyatrāpi vāryate || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.2.53"><label>ka.2.53</label> jvare dāhe ca hikkāyāmānāhe +                    <l xml:id="SS.5.2.53"> jvare dāhe ca hikkāyām ānāhe śukrasaṃkṣaya |
-                        śukrasaṃkṣaya|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         śophe'tisāre mūrcchāyāṃ hṛdroge jaṭhare'pi ca|| </l>+                         śophe 'tisāre mūrcchāyāṃ hṛdroge jaṭhare 'pi ca || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.2.54"><label>ka.2.54</label> unmāde vepathau caiva ye cānye +                    <l xml:id="SS.5.2.54"> unmāde vepathau caiva ye cānye syur upadravāḥ |
-                        syurupadravāḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         yathāsvaṃ teṣu kurvīta viṣaghnair auṣadhaiḥ kriyām|| </l>+                         yathāsvaṃ teṣu kurvīta viṣaghnair auṣadhaiḥ kriyām || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.2.55"><label>ka.2.55</label> sādhyamātmavataḥ sadyo yāpyaṃ +                    <l xml:id="SS.5.2.55"> sādhyam ātmavataḥ sadyo yāpyaṃ 
-                        savatsarotthitam|+                        saṃvatsarotthitam |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         dūṣīviṣamasādhyaṃ tu kṣīṇasyāhitasevinaḥ||</l>+                         dūṣīviṣam asādhyaṃ tu kṣīṇasyāhitasevinaḥ ||</l>
  
-                    <ana="trailer">iti suśrutasaṃhitāyāṃ kalpasthāne sthāvaraviṣavijñānīyo nāma +                    <l xml:id="SS.5.2.end" ana="trailer" style="prose">iti 
-                        dvitīyo'dhyāyaḥ ||2||</p>+                        suśrutasaṃhitāyāṃ kalpasthāne sthāvaraviṣavijñānīyo nāma dvitīyo 
 +                        'dhyāyaḥ || 2 ||</l>
                 </div>                 </div>
-                <div n="3" type="adhyāya"> +                <div n="3" type="adhyāya"> 
-                    <head>tṛtīyo'dhyāyaḥ|</head> + 
-                    <l xml:id="SS.5.3.1"><label>ka.3.1</label> athāto <ref rend="superscript +                    <head>tṛtīyo 'dhyāyaḥ |</head> 
-                            footnote marker">1</ref>jaṅgamaviṣavijñānīyaṃ kalpaṃ + 
-                        vyākhyāsyāmaḥ||</l> +                    <l xml:id="SS.5.3.1"> athāto jaṅgamaviṣavijñānīyaṃ kalpaṃ 
-                    <l xml:id="SS.5.3.2"><label>ka.3.2</label> yathovāca bhagavān dhanvantariḥ||</l> +                        vyākhyāsyāmaḥ ||</l> 
-                    <l xml:id="SS.5.3.3"><label>ka.3.3</label> jaṅgamasya viṣasyoktānyadhiṣṭhānāni + 
-                        ṣoḍaśa|+                    <l xml:id="SS.5.3.2"> yathovāca bhagavān dhanvantariḥ ||</l> 
 + 
 +                    <l xml:id="SS.5.3.3"> jaṅgamasya viṣasyoktāny adhiṣṭhānāni ṣoḍaśa |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         samāsena mayā yāni vistarasteṣu vakṣyate|| </l>+                         samāsena mayā yāni vistaras teṣu vakṣyate || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.3.4"><label>ka.3.4</label> tatra +                    <l xml:id="SS.5.3.4"> tatra dṛṣṭi<pc> </pc>niḥśvāsa<pc 
-                            dṛṣṭiniḥśvāsadaṃṣṭrānakhamūtrapurīṣaśukralālārtavamukhasandaṃśaviśardhitatuṇḍāsthipittaśūkaśavānīti<ref +                            > </pc>daṃṣṭrānakha<pc> </pc>mūtra<pc> </pc>purīṣa<pc 
-                            rend="superscript footnote marker">1</ref>||</l> +                            > </pc>śukra<pc> </pc>lālārtava<pc> </pc>mukha<pc 
-                    <l xml:id="SS.5.3.5"><label>ka.3.5</label> tatra dṛṣṭiniḥśvāsaviṣā divyāḥ +                            > </pc>sandaṃśa<pc> </pc>viśardhita<pc 
-                        sarpāḥ, bhaumāstu daṃṣṭrāviṣāḥ, +                            > </pc>tuṇḍāsthi<pc> </pc>pitta<pc> </pc>śūkaśavānīti ||</l> 
-                        mārjāraśvavānaramakaramaṇḍūkapākamatsyagodhāśambūkapracalākagṛhagodhikācatuṣpādakīṭāstathā'nye + 
-                        daṃṣṭrānakhaviṣāḥ, +                    <l xml:id="SS.5.3.5.1">  tatra dṛṣṭiniḥśvāsaviṣā divyāḥ 
-                        cipiṭapicciakakaṣāyavāsikasarapakatoakavarcaḥkīṭakauṇḍinyakāḥ +                        sarpāḥ,</l> 
-                        śakṛnmūtraviṣāḥ, mūṣikāḥ śukraviṣāḥ, lūtā <ref rend="superscript footnote +                  
-                            marker" +                    <l xml:id="SS.5.3.5.2">  bhaumās tu daṃṣṭrāviṣāḥ,</l> 
-                        >1</ref>lālāmūtrapurīṣamukhasandaṃśanakhaśukrārtavaviṣāḥ, +                     
-                        vṛścikaviśvambharavaraṭīrājīvamatsyocciṭiṅgāḥ samudravṛścikāścāla(ra)viṣāḥ, +                    <l xml:id="SS.5.3.5.3">  mārjāra<pc> </pc>śva<pc> </pc>vānara<pc 
-                        citraśiraḥsarāvakurdiśatadārukārimedakasārikāmukhā +                            > </pc>makara<pc> </pc>maṇḍūka<pc> </pc>pākamatsya<pc 
-                        mukhasandaṃśaviśardhitamūtrapurīṣaviṣāḥ, makṣikākaṇabhajalāyukā +                            > </pc>godhā<pc> </pc>śambūka<pc> </pc>pracalāka<pc 
-                        mukhasandaṃśaviṣāḥ, viṣahatāsthi sarpakaṇṭakavaraṭīmatsyāsthi +                            > </pc>gṛhagodhikā<pc> </pc>catuṣpādakīṭās tathā 'nye 
-                        cetyasthiviṣāṇi, śakulīmatsyaraktarājivarakī(ṭī)matsyāś ca pittaviṣāḥ, +                        daṃṣṭrānakhaviṣāḥ,</l> 
-                        sūkṣmatuṇḍocciṭiṅgavaraṭīśatapadīśūkavalabhikāśṛṅgibhramarāḥ śūkatuṇḍaviṣāḥ, +                     
-                        kīṭasarpadehā gatāsavaḥ śavaviṣāḥ; śeṣāstvanuktā mukhasandaṃśaviṣeṣveva +                    <l xml:id="SS.5.3.5.4">  cipiṭa<pc> </pc>picciaka<pc 
-                        gaṇayitavyāḥ||</l> +                            > </pc>kaṣāyavāsika<pc> </pc>sarapa<pc> </pc>katoa<pc 
-                    <l xml:id="SS.5.3.6"><label>ka.3.6</label> bhavanti cātra rājño'rideśe +                            > </pc>kavarca<pc> </pc>kīṭa<pc> </pc>kauṇḍinyakāḥ 
-                        ripavastṛṇāmbumārgānnadhūmaśvasanān viṣeṇa|+                        śakṛnmūtraviṣāḥ,</l> 
 +                     
 +                    <l xml:id="SS.5.3.5.5">  mūṣikāḥ śukraviṣāḥ,</l
 +                 
 +                    <l xml:id="SS.5.3.5.7">  lūtā lālā<pc> </pc>tra<pc 
 +                            > </pc>purīṣa<pc> </pc>mukha<pc> </pc>sandaṃśa<pc 
 +                            > </pc>nakha<pc> </pc>śukrārtava<pc> </pc>viṣāḥ,</l> 
 +            
 +                    <l xml:id="SS.5.3.5.6">  vṛścika<pc> </pc>viśvambhara<pc 
 +                            > </pc>varaṭīrājīva<pc> </pc>matsyocciṭiṅgāḥ samudravṛścikāś 
 +                        cāla(ra)viṣāḥ,</l> 
 +                     
 +                    <l xml:id="SS.5.3.5.9">  citraśiraḥ<pc> </pc>sarāva<pc 
 +                            > </pc>kurdi<pc> </pc>śata<pc> </pc>dārukāri<pc 
 +                            > </pc>medaka<pc> </pc>sārikāmukhā<pc 
 +                            > </pc>mukhasandaṃśa<pc> </pc>viśardhita<pc 
 +                            > </pc>mūtra<pc> </pc>purīṣaviṣāḥ,</l> 
 +                     
 +                    <l xml:id="SS.5.3.5.8"> makṣikā<pc> </pc>kaṇabha<pc> </pc>jalāyukā 
 +                        mukhasandaṃśaviṣāḥ,</l> 
 +                     
 +                    <l xml:id="SS.5.3.5.10"> viṣahatāsthi sarpa<pc> </pc>kaṇṭaka<pc 
 +                            > </pc>varaṭī<pc> </pc>matsyāsthi<pc> </pc>cety 
 +                        asthiviṣāṇi,</l> 
 +                     
 +                    <l xml:id="SS.5.3.5.11"> śakulī<pc> </pc>matsya<pc 
 +                        > </pc>raktarājivarakī(ṭī)matsyāś ca pittaviṣāḥ, sūkṣma<pc 
 +                            > </pc>tuṇḍocciṭiṅga<pc> </pc>varaṭī<pc 
 +                            > </pc>śatapadī<pc> </pc>śūkavala<pc> </pc>bhikā<pc 
 +                        > </pc>śṛṅgibhramarāḥ śūkatuṇḍaviṣāḥ,</l> 
 +             
 +                    <l xml:id="SS.5.3.5.13"> kīṭasarpadehā gatāsavaḥ śavaviṣāḥ;</l> 
 +                     
 +                    <l xml:id="SS.5.3.5.14"> śeṣās tv anuktā mukhasandaṃśaviṣeṣv eva 
 +                        gaṇayitavyāḥ ||</l> 
 + 
 +                    <l xml:id="SS.5.3.6">bhavanti cātra 
 +                        <caesura/> 
 +                        rājño 'rideśe ripavas tṛṇāmbu 
 +                        <caesura/> 
 +                         mārgānna<pc> </pc>dhūma<pc> </pc>śvasanān viṣeṇa | 
 +                        <caesura/> 
 +                         saṃdūṣayanty ebhir atipraduṣṭān
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         saṃdūṣayanty ebhir atipraduṣṭān vijñāya liṅgair abhiśodhayet tān|| </l>+                         vijñāya liṅgair abhiśodhayet tān || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.3.7"><label>ka.3.7</label> duṣṭaṃ jalaṃ picchilamugragandhi +                    <l xml:id="SS.5.3.7"> duṣṭaṃ jalaṃ picchilam ugragandhi
-                        phenānvitaṃ rājibhir āvṛtaṃ ca|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         maṇḍūkamatsyaṃ mriyate vihaṅgā mattāś ca sānūpacarā bhramanti|| </l>+                         phenānvitaṃ rājibhir āvṛtaṃ ca | 
 +                        <caesura/> 
 +                         maṇḍūkamatsyaṃ mriyate vihaṅgā 
 +                        <caesura/> 
 +                         mattāś ca sānūpacarā bhramanti || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.3.8"><label>ka.3.8</label> majjanti ye cātra narāśvanāgāste +                    <l xml:id="SS.5.3.8"> majjanti ye cātra narāśvanāgās
-                        chardimohajvaradāhaśophān|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         ṛcchanti(gacchanti) teṣāmapahṛtya <ref rend="superscript footnote marker" +                         te chardimohajvaradāhaśophān | 
-                            >1</ref>doṣān duṣṭaṃ jalaṃ śodhayituṃ yateta|| </l>+                        <caesura/> 
 +                         ṛcchanti(gacchanti) teṣām apahṛtya doṣān 
 +                        <caesura/> 
 +                         duṣṭaṃ jalaṃ śodhayituṃ yateta || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.3.9"><label>ka.3.9</label> dhavāśvakarṇāsanapāribhadrān +                    <l xml:id="SS.5.3.9"> dhavāśvakarṇāsanapāribhadrān
-                        sapāṭalān siddhakamokṣakau ca|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         dagdhvā sarājadrumasomavalkāṃstadbhasma śītaṃ vitaret saraḥsu|| </l>+                         sapāṭalān siddhaka<pc> </pc>mokṣakau ca | 
 +                        <caesura/> 
 +                         dagdhvā sarājadrumasomavalkāṃ
 +                        <caesura/> 
 +                         tad bhasma śītaṃ vitaret saraḥsu || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.3.10"><label>ka.3.10</label> bhasmāñjaliṃ cāpi ghaṭe nidhāya +                    <l xml:id="SS.5.3.10"> bhasmāñjaliṃ cāpi ghaṭe nidhāya viśodhayed 
-                        viśodhayed īpsitam evam ambhaḥ|+                        īpsitam evam ambhaḥ |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         kṣitipradeśaṃ viṣadūṣitaṃ tu <ref rend="superscript footnote marker" +                         kṣitipradeśaṃ viṣadūṣitaṃ tu 
-                            >1</ref>śilātalaṃ tīrthamatheriṇaṃ vā|| </l>+                        <caesura/> 
 +                         śilātalaṃ tīrtham atheriṇaṃ vā || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.3.11"><label>ka.3.11</label> spṛśanti gātreṇa tu yena yena +                    <l xml:id="SS.5.3.11"> spṛśanti gātreṇa tu yena yena 
-                        govājināgoṣṭrakharā narā vā|+                        <caesura/> 
 +                         govājināgoṣṭrakharā narā vā | 
 +                        <caesura/> 
 +                         tac chūnatāṃ yāsty atha dahyate ca
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         tacchūnatāṃ yāstyatha dahyate ca viśīryate romanakhaṃ tathaiva|| </l>+                         viśīryate romanakhaṃ tathaiva || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.3.12"><label>ka.3.12</label> tatrāpyanantāṃ saha sarvagandhaiḥ +                    <l xml:id="SS.5.3.12"> tatrāpy anantāṃ saha sarvagandhaiḥ
-                        piṣṭvā surābhir viniyojya mārgam|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         siñcet payobhiḥ sumṛdanvitaistaṃ viḍaṅgapāṭhākaṭabhījalair vā|| </l>+                         piṣṭvā surābhir viniyojya mārgam | 
 +                        <caesura/> 
 +                         siñcet payobhiḥ sumṛdanvitais ta 
 +                        <caesura/> 
 +                         viḍaṅgapāṭhākaṭabhījalair vā || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.3.13"><label>ka.3.13</label> tṛṇeṣu bhakteṣu ca dūṣiteṣu sīdanti +                    <l xml:id="SS.5.3.13"> tṛṇeṣu bhakteṣu ca dūṣiteṣu
-                        mūrcchanti vamanti cānye|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         viḍbhedamṛcchantyathavā mriyante teṣāṃ cikitsāṃ praṇayed yathoktām|| </l>+                         sīdanti mūrcchanti vamanti cānye | 
 +                        <caesura/> 
 +                         viḍbhedam ṛcchanty athavā mriyante 
 +                        <caesura/> 
 +                         teṣāṃ cikitsāṃ praṇayed yathoktām || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.3.14"><label>ka.3.14</label> viṣāpahair vā'pyagadair vilipya +                    <l xml:id="SS.5.3.14"> viṣāpahair vā 'py agadair vilipya
-                        vādyāni citrāṇyapi vādayeta|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         tāraḥ sutāraḥ sasurendragopaḥ sarvaiś ca tulyaḥ kuruvindabhāgaḥ|| </l>+                         vādyāni citrāṇy api vādayeta | 
 +                        <caesura/> 
 +                         tāraḥ sutāraḥ sasurendragopaḥ 
 +                        <caesura/> 
 +                         sarvaiś ca tulyaḥ kuruvindabhāgaḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.3.15"><label>ka.3.15</label> pittena yuktaḥ kapilānvayena +                    <l xml:id="SS.5.3.15"> pittena yuktaḥ kapilānvayena
-                        vādyapralepo vihitaḥ praśastaḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         vādyasya śabdena hi yānti nāśaṃ viṣāṇi ghorāṇyapi yāni <ref +                         vādyapralepo vihitaḥ praśastaḥ | 
-                            rend="superscript footnote marker">1</ref>santi|| </l>+                        <caesura/> 
 +                         vādyasya śabdena hi yānti 
 +                        <caesura/> 
 +                         nāśaṃ viṣāṇi ghorāṇy api yāni santi || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.3.16"><label>ka.3.16</label> dhūme'nile vā viṣasaṃprayukte +                    <l xml:id="SS.5.3.16"> dhūme 'nile vā viṣasaṃprayukte
-                        khagāḥ śramārtāḥ prapatanti bhūmau|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         kāsapratiśyāyaśirorujaś ca bhavanti tīvrā nayanāmayāś ca|| </l>+                         khagāḥ śramārtāḥ prapatanti bhūmau | 
 +                        <caesura/> 
 +                         kāsapratiśyāyaśirorujaś ca 
 +                        <caesura/> 
 +                         bhavanti tīvrā nayanāmayāś ca || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.3.17"><label>ka.3.17</label> +                    <l xml:id="SS.5.3.17"> lākṣāharidrātiviṣābhayābda 
-                        lākṣāharidrātiviṣābhayābdahareṇukailādalavakrakuṣṭham|+                        <caesura/> 
 +                         hareṇukailādalavakrakuṣṭham | 
 +                        <caesura/> 
 +                         priyaṅgukāṃ cāpyanale nidhāya
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         priyaṅgukāṃ cāpyanale nidhāya dhūmānilau cāpi viśodhayeta|| </l>+                         dhūmānilau cāpi viśodhayeta || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.3.18"><label>ka.3.18</label> prajāmimāmātmayonerbrahmaṇaḥ +                    <l xml:id="SS.5.3.18"> prajām imām ātmayoner brahmaṇaḥ sṛjataḥ kila |
-                        sṛjataḥ kila|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         akarodasuro vighnaṃ kaiṭabho nāma darpitaḥ|| </l>+                         akarod asuro vighnaṃ kaiṭabho nāma darpitaḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.3.19"><label>ka.3.19</label> tasya kruddhasya vai +                    <l xml:id="SS.5.3.19"> tasya kruddhasya vai vaktrād brahmaas tejaso 
-                        vaktrādbrahmaastejaso nidheḥ|+                        nidheḥ |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         krodho vigrahavān bhūtvā nipapātātidāruṇaḥ|| </l>+                         krodho vigrahavān bhūtvā nipapātātidāruṇaḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.3.20"><label>ka.3.20</label> sa taṃ dadāha garjantamantakābhaṃ +                    <l xml:id="SS.5.3.20"> sa taṃ dadāha garjantam antakābhaṃ mahābalam |
-                        mahābalam|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         tato'suraṃ ghātayitvā tattejo'vardhatādbhutam|| </l>+                         tato 'suraṃ ghātayitvā tattejo 'vardhatādbhutam || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.3.21"><label>ka.3.21</label> tato viṣādo devānāmabhavatta +                    <l xml:id="SS.5.3.21"> tato viṣādo devānām abhavat taṃ nirīkṣya vai |
-                        nirīkṣya vai|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         viṣādajananatvācca viṣamityabhidhīyate|| </l>+                         viṣādajananatvāc ca viṣam ity abhidhīyate || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.3.22"><label>ka.3.22</label> tataḥ sṛṣṭvā prajāḥ śeṣaṃ tadā taṃ +                    <l xml:id="SS.5.3.22"> tataḥ sṛṣṭvā prajāḥ śeṣaṃ tadā taṃ krodham 
-                        krodhamīśvaraḥ|+                        īśvaraḥ |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         vinyastavān sa bhūtesu sthāvareṣu careṣu ca|| </l>+                         vinyastavān sa bhūtesu sthāvareṣu careṣu ca || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.3.23"><label>ka.3.23</label> yathā'vyaktarasaṃ +                    <l xml:id="SS.5.3.23"> yathā'vyaktarasaṃ toyam antarīkṣān mahīgatam |
-                        toyamantarīkṣānmahīgatam|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         teṣu teṣu pradeśeṣu rasaṃ taṃ taṃ niyacchati|| </l>+                         teṣu teṣu pradeśeṣu rasaṃ taṃ taṃ niyacchati || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.3.24"><label>ka.3.24</label> evameva viṣaṃ yadyaddravya +                    <l xml:id="SS.5.3.24"> evam eva viṣaṃ yad yad dravyaṃ vyāpyāvatiṣṭhate 
-                        vyāpyāvatiṣṭhate|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         svabhavādeva taṃ tasya rasaṃ samanuvartate|| </l>+                         svabhāvād eva taṃ tasya rasaṃ samanuvartate || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.3.25"><label>ka.3.25</label> viṣe yasmādguṇāḥ sarve tīkṣṇāḥ +                    <l xml:id="SS.5.3.25"> viṣe yasmād guṇāḥ sarve tīkṣṇāḥ prāyeṇa santi 
-                        prāyeṇa santi hi|+                        hi |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         viṣaṃ sarvamato jñeyaṃ sarvadoṣaprakopaṇam|| </l>+                         viṣaṃ sarvam ato jñeyaṃ sarvadoṣaprakopaṇam || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.3.26"><label>ka.3.26</label> te tu vṛttiṃ prakupitā jahati svāṃ +                    <l xml:id="SS.5.3.26"> te tu vṛttiṃ prakupitā jahati svāṃ viṣārditāḥ |
-                        viṣārditāḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         nopayati viṣaṃ pākamataḥ prāṇān ruṇaddhi ca|| </l>+                         nopayāti viṣaṃ pākam ataḥ prāṇān ruṇaddhi ca || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.3.27"><label>ka.3.27</label> +                    <l xml:id="SS.5.3.27"> śleṣmaṇā''vṛtamārgatvād ucchvāso 'sya 
-                        śleṣmaṇā++āvṛtamārgatvāducchvāso'sya nirudhyate|+                        nirudhyate |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         visaṃjñaḥ sati jīve'pi tasmāttiṣṭhati mānavaḥ|| </l>+                         visaṃjñaḥ sati jīve 'pi tasmāt tiṣṭhati mānavaḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.3.28"><label>ka.3.28</label> śukravat sarvasarpāṇāṃ viṣaṃ +                    <l xml:id="SS.5.3.28"> śukravat sarvasarpāṇāṃ viṣaṃ sarvaśarīragam |
-                        sarvaśarīragam|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         kruddhānāmeti cāṅgebhyaḥ śukraṃ nirmanthanādiva|| </l>+                         kruddhānām eti cāṅgebhyaḥ śukraṃ nirmanthanād iva || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.3.29"><label>ka.3.29</label> teṣāṃ baḍiśavaddaṃṣṭrāstāsu sajjati +                    <l xml:id="SS.5.3.29"> teṣāṃ baḍiśavad daṃṣṭrās tāsu sajjati cāgatam |
-                        cāgatam|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         anudvṛttā viṣaṃ tasmānna muñcanti ca bhoginaḥ|| </l>+                         anudvṛttā viṣaṃ tasmān na muñcanti ca bhoginaḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.3.30"><label>ka.3.30</label> yasmādatyarthamuṣṇaṃ ca tīkṣṇaṃ ca +                    <l xml:id="SS.5.3.30"> yasmād atyartham uṣṇaṃ ca tīkṣṇaṃ ca paṭhitaṃ 
-                        paṭhitaṃ viṣam|+                        viṣam |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         ataḥ sarvaviṣeṣūktaḥ pariṣekastu śītalaḥ|| </l>+                         ataḥ sarvaviṣeṣūktaḥ pariṣekas tu śītalaḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.3.31"><label>ka.3.31</label> mandaṃ kīṭeṣu nātyuṣṇaṃ +                    <l xml:id="SS.5.3.31"> mandaṃ kīṭeṣu nātyuṣṇaṃ bahuvātakaphaṃ viṣam |
-                        bahuvātakaphaṃ viṣam|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         ataḥ kīṭaviṣe cāpi svedo na pratiṣidhyate|| </l>+                         ataḥ kīṭaviṣe cāpi svedo na pratiṣidhyate || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.3.32"><label>ka.3.32</label> kīṭair daṣṭānugraviṣaiḥ sarpavat +                    <l xml:id="SS.5.3.32ab"> kīṭair daṣṭān ugraviṣaiḥ sarpavat samupācaret 
-                        samupācaret|+                        |</l> 
 + 
 +                    <l xml:id="SS.5.3.32cd"> svabhāvād eva tiṣṭhet tu prahārādaṃśayor 
 +                        viṣam || </l> 
 + 
 +                    <l xml:id="SS.5.3.33"> vyāpya sāvayavaṃ dehaṃ digdhaviddhāhidaṣṭayoḥ |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         svabhāvādeva tiṭhettu prahārādaśayorviṣam|| </l>+                         laulyād viṣānvitaṃ māṃsaṃ yaḥ khāden mṛtamātrayoḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.3.33"><label>ka.3.33</label> vyāpya sāvayavaṃ dehaṃ +                    <l xml:id="SS.5.3.34"> yathāviṣaṃ sa rogeṇa kliśyate mriyate 'pi vā |
-                        digdhaviddhāhidaṣṭayoḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         laulyādviṣānvitaṃ māṃsaṃ yaḥ khādenmṛtamātrayoḥ|| </l>+                         ataś cāpy anayor māṃsam abhakṣyaṃ mṛtamātrayoḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.3.34"><label>ka.3.34</labelyathāviṣaṃ sa rogeṇa kliśyate +                    <l xml:id="SS.5.3.35ab"> muhūrtāt tad upādeyaṃ prahārādaṃśavarjitam 
-                        mriyate'pi vā|+                        |</l> 
 + 
 +                    <l xml:id="SS.5.3.35.1"/> 
 +                    <l xml:id="SS.5.3.35.2"/> 
 +                    <l xml:id="SS.5.3.35.3"/> 
 + 
 +                    <l xml:id="SS.5.3.35cd"> savātaṃ gṛhadhūmābhaṃ purīṣaṃ yo 'tisāryate 
 +                        || </l> 
 + 
 +                    <l xml:id="SS.5.3.36ab">ādhmāto 'tyartham uṣṇāsro vivarṇaḥ sādapīḍitaḥ 
 +                        | </l> 
 +                    <l xml:id="SS.5.3.36cd"> udvamaty atha phenaṃ ca viṣapītaṃ tam ādiśet 
 +                        || </l> 
 + 
 + 
 +                    <l xml:id="SS.5.3.37"> na cāsya hṛdayaṃ vahnir viṣajuṣṭaṃ dahaty api |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         ataścāpyanayormāṃsamabhakṣyaṃ mṛtamātrayoḥ|| </l>+                         tad dhi sthānaṃ cetanāyāḥ svabhāvād vyāpya tiṣṭhati || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.3.35"><label>ka.3.35</label> muhūrtāttadupādeyaṃ +                    <l xml:id="SS.5.3.38"> aśvatthadevāyatanaśmaśāna-
-                        prahārādaṃśabarjitam|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         savātaṃ gṛhadhūmābhaṃ purīṣaṃ yo'tisāryate|| </l>+                         valmīkasandhyāsu catuṣpatheṣu | 
 +                        <caesura/> 
 +                         yāmye sapitrye parivarjanīyā 
 +                        <caesura/> 
 +                         ṛkṣe narā marmasu ye ca daāḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.3.36"><label>ka.3.36</label> ādhmāto'tyarthamuāsro vivarṇaḥ +                    <l xml:id="SS.5.3.39"> darvīkarāāṃ viam āśughāti
-                        sādapīḍitaḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         udvamatyatha phenaṃ ca viapītaṃ tamādiśet|| </l>+                         sarvāṇi coṇe dviguṇībhavanti | 
 +                        <caesura/> 
 +                         ajīrṇapittātapapīḍiteṣu 
 +                        <caesura/> 
 +                         bālapramehiṣv atha garbhiṇīṣu || </l
 + 
 +                    <l xml:id="SS.5.3.39.1"/> 
 +                    <l xml:id="SS.5.3.39.2"/> 
 +                    <l xml:id="SS.5.3.35.1bis"/>
  
-                    <l xml:id="SS.5.3.37"><label>ka.3.37</label> na cāsya hṛdayaṃ vahnirviajuṭaṃ +                    <l xml:id="SS.5.3.40ab"> vṛddhāturakṣīṇabubhukiteu
-                        dahatyapi|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         taddhi sthānaṃ cetanāyāḥ svabhavādvyāpya tiṭhiti|| </l>+                         rūkeṣu bhīruṣv atha durdineṣu |</l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.3.38"><label>ka.3.38</label> +                    <l xml:id="SS.5.3.40cd"> śastrakate yasya na raktam eti
-                        aśvatthadevāyatanaśmaśānavalmīkasandhyāsu catuṣpatheu|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         yāmye sapitrye parivarjanīyā ṛkṣe narā marmasu ye ca daṣṭāḥ|| </l>+                         rājyo latābhiś ca na saṃbhavanti || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.3.39"><label>ka.3.39</label> darvīkarāṇāṃ viṣamāśughāti sarvāṇi +                    <l xml:id="SS.5.3.41"> śītābhir adbhiś ca na romaharo
-                        coṇe dviguṇībhavanti|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         ajīrṇapittātapapīḍiteu bālapramehiṣvatha garbhiīṣu|| </l>+                         viṣābhibhūtaṃ parivarjayet tam | 
 +                        <caesura/> 
 +                         jihvā sitā yasya ca keśaśāto 
 +                        <caesura/> 
 +                         nāsāvabhaṅgaś ca sakaṭhabhaṅgaḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.3.40"><label>ka.3.40</label> vddhāturakīabubhukṣiteṣu rūkṣeṣu +                    <l xml:id="SS.5.3.42"> kṛṣṇaḥ saraktaḥ śvayathuś ca daṃśe
-                        bhīruṣvatha durdineṣu|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         śastrakṣate yasya na raktam eti rājyo latābhiś ca na saṃbhavanti|| </l>+                         hanvoḥ sthiratvaṃ ca sa varjanīyaḥ | 
 +                        <caesura/> 
 +                         vartir ghanā yasya nireti vaktrā
 +                        <caesura/> 
 +                         raktaṃ sraved ūrdhvam adhaś ca yasya || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.3.41"><label>ka.3.41</label> śībhir adbhiś ca na romaharṣo +                    <l xml:id="SS.5.3.43ab"> daṃṣṭrānipāḥ sakalāś ca yasya
-                        viṣābhibhūtaṃ parivarjayettam|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         jihvā sitā yasya ca keśaśāto nāsāvabhaṅgaś ca sakaṇṭhabhaṅga|| </l>+                         taṃ cāpi vaidyaḥ parivarjayet tu |</l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.3.42"><label>ka.3.42</label> kṛṣṇaḥ saraktaḥ śvayathuś ca daṃśe +                    <l xml:id="SS.5.3.43cd"> unmattam atyartham upadrutaṃ 
-                        hanvoḥ sthiratvaṃ ca sa varjanīyaḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         vartirghanā yasya nireti vaktrādraktaṃ sravedūrdhvamadhaś ca yasya|| </l>+                         hīnasvaraṃ vā 'py athavā vivarṇam || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.3.43"><label>ka.3.43</label> daṃṣṭrānipātāḥ sakalāś ca yasya taṃ +                    <l xml:id="SS.5.3.44"> sāriṣṭam atyartham aveginaṃ ca
-                        cāpi vaidyaḥ parivarjayettu|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         unmattamatyarthamupadrutaṃ vā hīnasvaraṃ vā'pyathavā vivarṇam|| </l>+                         jahyān naraṃ tatra na karma kuryā||</l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.3.44"><label>ka.3.44</label> sāriṣṭamatyarthamaveginaṃ ca +                    <l xml:id="SS.5.3.colophon">iti suśrutasaṃhitāyāṃ kalpasthāne 
-                        jahyānnaraṃ tatra na karma kuryāt||</l> +                        jaṅgamaviṣavijñānīyo nāma tṛtīyo 'dhyāyaḥ ||3 ||</l>
- +
-                    <p ana="trailer">iti suśrutasaṃhitāyāṃ kalpasthāne jaṅgamaviṣavijñānīyo nāma +
-                        tṛtīyo'dhyāyaḥ ||3||</p>+
                 </div>                 </div>
-                <div n="4" type="adhyāya"> +                <div n="4" type="adhyāya"> 
-                    <head>caturtho'dhyāyaḥ|</head> + 
-                    <l xml:id="SS.5.4.1"><label>ka.4.1</labelathātaḥ sarpadaṣṭaviṣavijñānīyaṃ <ref +                    <head>caturtho 'dhyāyaḥ |</head> 
-                            rend="superscript footnote marker">1</ref>kalpaṃ vyākhyāsyāmaḥ||</l> + 
-                    <l xml:id="SS.5.4.2"><label>ka.4.2</label> yathovāca bhagavān +                    <l xml:id="SS.5.4.1"> athātaḥ sarpa<pc> </pc>daṣṭa<pc 
-                        dhanvanatariḥ||</l> +                            > </pc>viṣa<pc> </pc>vijñānīyaṃ kalpaṃ vyākhyāsyāmaḥ ||</l> 
-                    <l xml:id="SS.5.4.3"><label>ka.4.3</label> dhanvantariṃ mahāprājñaṃ +                    <l xml:id="SS.5.4.2"> yathovāca bhagavān dhanvanatariḥ ||</l> 
-                        sarvaśāstraviśāradam|+                    <l xml:id="SS.5.4.3"> dhanvantariṃ mahāprājñaṃ sarvaśāstraviśāradam |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         pādayorupasaṃgṛhya suśrutaḥ paripṛcchati|| </l>+                         pādayor upasaṃgṛhya suśrutaḥ paripṛcchati || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.4.4"><label>ka.4.4</label> sarpasaṃkhyāṃ vibhāgaṃ ca +                    <l xml:id="SS.5.4.4"> sarpasaṃkhyāṃ vibhāgaṃ ca daṣṭalakṣaṇam eva ca |
-                        daṣṭalakṣaṇameva ca|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         jñānaṃ ca viṣavegānāṃ bhagavan vaktumarhasi|| </l>+                         jñānaṃ ca viṣavegānāṃ bhagavan vaktum arhasi || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.4.5"><label>ka.4.5</label> tasya tadvacanaṃ śrutvā +                    <l xml:id="SS.5.4.5"> tasya tad vacanaṃ śrutvā prābravīd bhiṣajāṃ 
-                        prābravīdbhiṣajāṃ varaḥ|+                        varaḥ |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         asaṃkhyā <ref rend="superscript footnote marker">1</ref>vāsukiśreṣṭhā +                         asaṃkhyā vāsukiśreṣṭhā vikhyātās takṣakādayaḥ || </l>
-                        vikhyātāstakṣakādayaḥ|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.4.6"><label>ka.4.6</label> mahīdharāś ca nāgendrā +                    <l xml:id="SS.5.4.6"> mahīdharāś ca nāgendrā hutāgni<pc 
-                        hutāgnisamatejasaḥ|+                        > </pc>samatejasaḥ |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         ye cāpyajasraṃ garjanti varṣanti ca tapanti ca|| </l>+                         ye cāpy ajasraṃ garjanti varṣanti ca tapanti ca || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.4.7"><label>ka.4.7</label> sasāgaragiridvīpā yair iyaṃ dhāryate +                    <l xml:id="SS.5.4.7"> sasāgaragiridvīpā yair iyaṃ dhāryate mahī |
-                        mahī|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         kruddhā niḥśvāsadṛṣṭibhyāṃ ye hanyurakhilaṃ jagat|| </l>+                         kruddhā niḥśvāsadṛṣṭibhyāṃ ye hanyur akhilaṃ jagat || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.4.8"><label>ka.4.8</label> namastebhyo'sti no teṣāṃ kāryaṃ +                    <l xml:id="SS.5.4.8"> namas tebhyo 'sti no teṣāṃ kāryaṃ kiñcic 
-                        kiñciccikitsayā|+                        cikitsayā |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         ye tu daṃṣṭrāviṣā bhaumā ye daśanti ca mānuṣān|| </l>+                         ye tu daṃṣṭrāviṣā bhaumā ye daśanti ca mānuṣān || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.4.9"><label>ka.4.9</label> teṣāṃ saṅkhyāṃ pravakṣyāmi +                    <l xml:id="SS.5.4.9"> teṣāṃ saṅkhyāṃ pravakṣyāmi yathāvad anupūrvaśaḥ 
-                        yathāvadanupūrvaśaḥ|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         aśītistveva sarpāṇāṃ bhidyate pañcadhā tu sā|| </l>+                         aśītis tv eva sarpāṇāṃ bhidyate pañcadhā tu sā || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.4.10"><label>ka.4.10</label> darvīkarā maṇḍalino +                    <l xml:id="SS.5.4.10"> darvīkarā maṇḍalino rājimantas tathaiva ca |
-                        jimantastathaiva ca|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         nirviṣā vaikarañjāś ca trividhāste punaḥ smṛtāḥ|| </l>+                         nirviṣā vaikarañjāś ca trividhās te punaḥ smṛtāḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.4.11"><label>ka.4.11</label> darvīkarā maṇḍalino rājimantaś ca +                    <l xml:id="SS.5.4.11"> darvīkarā maṇḍalino rājimantaś ca pannagāḥ |
-                            <ref rend="superscript footnote marker">1</ref>pannagāḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         teṣu darvīkarā jñeyā viṃśatiḥ ṣaṭ ca pannagāḥ|| </l>+                         teṣu darvīkarā jñeyā viṃśatiḥ ṣaṭ ca pannagāḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.4.12"><label>ka.4.12</label> dvāviṃśatirmaṇḍalino +                    <l xml:id="SS.5.4.12"> dvāviṃśatir maṇḍalino rājimantas tathā daśa |
-                        jimantastathā daśa|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         nirviṣā dvādaśa jñeyā vaikarañjāstrayastathā|| </l>+                         nirviṣā dvādaśa jñeyā vaikarañjās trayas tathā || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.4.13"><label>ka.4.13</label> vaikarañjodbhavāḥ sapta citrā<ref +                    <l xml:id="SS.5.4.13"> vaikarañjodbhavāḥ sapta citrā maṇḍalirājilāḥ |
-                            rend="superscript footnote marker">1</ref> maṇḍalirājilāḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         pādābhimṛṣṭā duṣṭā vā kruddhā grāsārthino'pi vā|| </l>+                         pādābhimṛṣṭā duṣṭā vā kruddhā grāsārthino 'pi vā || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.4.14"><label>ka.4.14</label> te daśanti mahākrodhāstrividha<ref +                    <l xml:id="SS.5.4.14"> te daśanti mahākrodhās trividhaṃ bhīmadarśanāḥ 
-                            rend="superscript footnote marker">1</ref> bhīmadarśanāḥ|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         sarpitaṃ raditaṃ cāpi tṛtīyamatha nirviṣam|+                         sarpitaṃ raditaṃ cāpi tṛtīyam atha nirviṣam |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         sarpāṅgābhihataṃ kecidicchanti khalu tadvidaḥ|| </l>+                         sarpāṅgābhihataṃ kecid icchanti khalu tadvidaḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.4.15"><label>ka.4.15</label> padāni yatra dantānāmekaṃ dve vā +                    <l xml:id="SS.5.4.15"> padāni yatra dantānām ekaṃ dve vā bahūni vā |
-                        bahūni vā|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         nimagnānyalparaktāni yānyudvṛtya karoti hi|| </l>+                         nimagnāny alparaktāni yāny udvṛtya karoti hi || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.4.16"><label>ka.4.16</label> cañcumālakayuktāni vaikṛtyakaraṇāni +                    <l xml:id="SS.5.4.16"> cañcumālakayuktāni vaikṛtyakaraṇāni ca |
-                        ca|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         saṅkṣiptāni saśophāni vidyāttat sarpitaṃ bhiṣak|| </l>+                         saṅkṣiptāni saśophāni vidyāt tat sarpitaṃ bhiṣak || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.4.17"><label>ka.4.17</label> rājyaḥ salohitā yatra nīlāḥ pītāḥ +                    <l xml:id="SS.5.4.17"> rājyaḥ salohitā yatra nīlāḥ pītāḥ sitās tathā |
-                        sitāstathā|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         vijñeyaṃ raditaṃ <ref rend="superscript footnote marker">1</ref>tattu +                         vijñeyaṃ raditaṃ tat tu jñeyam alpaviṣaṃ ca tat || </l>
-                        jñeyamalpaviṣaṃ ca tat|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.4.18"><label>ka.4.18</label> aśophamalpaduṣṭāsṛk prakṛtisthasya +                    <l xml:id="SS.5.4.18">opham alpaduṣṭāsṛk prakṛtisthasya dehinaḥ |
-                        dehinaḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         padaṃ padāni vā vidyādaviṣaṃ taccikitsakaḥ|| </l>+                         padaṃ padāni vā vidyād aviṣaṃ tac cikitsakaḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.4.19"><label>ka.4.19</label> sarpaspṛṣṭasya bhīrorhi bhayena +                    <l xml:id="SS.5.4.19"> sarpaspṛṣṭasya bhīror hi bhayena kupito 'nilaḥ 
-                        kupito'nilaḥ|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         kasya cit kurute śophaṃ sarpāṅgābhihataṃ tu tat|| </l>+                         kasyacit kurute śophaṃ sarpāṅgābhihataṃ tu tat || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.4.20"><label>ka.4.20</label> vyādhitodvignadaṣṭāni jñeyāny +                    <l xml:id="SS.5.4.20"> vyādhitodvignadaṣṭāni jñeyāny alpaviṣāṇi tu |
-                        alpaviṣāṇi tu|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         tathā'tivṛddhabālābhidaṣṭamalpaviṣaṃ smṛtam|| </l>+                         tathātivṛddha<pc> </pc>bālābhidaṣṭam alpaviṣaṃ smṛtam || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.4.21"><label>ka.4.21</label+                    <l xml:id="SS.5.4.21"> suparṇadevabrahmarṣi<pc> </pc>yakṣa<pc 
-                        suparṇadevabrahmarṣiyakṣasiddhaniṣevite|+                        > </pc>siddhaniṣevite |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         viṣaghnauṣadhiyukte ca deśe na kramate viṣam|| </l>+                         viṣaghnauṣadhiyukte ca deśe na kramate viṣam || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.4.22"><label>ka.4.22</label> +                    <l xml:id="SS.5.4.22"> rathāṅgalāṅgalacchatrasvastikāṅkuśadhāriṇaḥ |
-                        rathāṅgalāṅgalacchatrasvastikāṅkuśadhāriṇaḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         jñeyā darvīkarāḥ sarpāḥ phaṇinaḥ śīghragāminaḥ|| </l>+                         jñeyā darvīkarāḥ sarpāḥ phaṇinaḥ śīghragāminaḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.4.23"><label>ka.4.23</label> maṇḍalair vividhaiścitrāḥ pṛthavo +                    <l xml:id="SS.5.4.23"> maṇḍalair vividhaiś citrāḥ pṛthavo mandagāminaḥ 
-                        mandagāminaḥ|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         jñeyā maṇḍalinaḥ sarpā <ref rend="superscript footnote marker" +                         jñeyā maṇḍalinaḥ sarpā jvalanārkasamaprabhāḥ || </l>
-                        >1</ref>jvalanārkasamaprabhāḥ|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.4.24"><label>ka.4.24</label> snigdhā +                    <l xml:id="SS.5.4.24"> snigdhā vividhavarṇābhis tiryag ūrdhvaṃ ca 
-                        vividhavarṇābhistiryagūrdhvaṃ ca rājibhiḥ|+                        rājibhiḥ |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         citritā iva ye bhānti rājimantastu te smṛtāḥ|| </l>+                         citritā iva ye bhānti rājimantas tu te smṛtāḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.4.25"><label>ka.4.25</label> muktārūpyaprabhā ye ca kapilā ye ca +                    <l xml:id="SS.5.4.25"> muktārūpyaprabhā ye ca kapilā ye ca pannagāḥ |
-                        pannagāḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         sugandhayaḥ suvarṇābhāste jātyā brāhmaṇāḥ smṛtāḥ|| </l>+                         sugandhayaḥ suvarṇābhās te jātyā brāhmaṇāḥ smṛtāḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.4.26"><label>ka.4.26</label> kṣatriyāḥ snigdhavarṇāstu pannagā +                    <l xml:id="SS.5.4.26"> kṣatriyāḥ snigdhavarṇās tu pannagā bhṛśakopanāḥ 
-                        bhṛśakopanāḥ|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         sūryacandrākṛticchatralakṣma teṣāṃ tathā'mbujam|| </l>+                         sūryacandrākṛticchatralakṣma teṣāṃ tathā 'mbujam || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.4.27"><label>ka.4.27</label> kṛṣṇā <ref rend="superscript +                    <l xml:id="SS.5.4.27"> kṛṣṇā vajranibhā ye ca lohitā varṇatas tathā |
-                            footnote marker">1</ref>vajranibhā ye ca lohitā +
-                        varṇatastathā|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         dhūmrāḥ pārāvatābhāś ca vaiśyāste pannagāḥ smṛtāḥ|| </l>+                         dhūmrāḥ pārāvatābhāś ca vaiśyās te pannagāḥ smṛtāḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.4.28"><label>ka.4.28</label> mahiṣadvīpivarṇābhāstathaiva +                    <l xml:id="SS.5.4.28"> mahiṣadvīpivarṇābhās tathaiva paruṣatvacaḥ |
-                        paruṣatvacaḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         bhinnavarṇāś ca ye kecicchūdrāte parikīrtitāḥ|| </l>+                         bhinnavarṇāś ca ye kecic chūdrā te parikīrtitāḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.4.29"><label>ka.4.29</label> kopayantyanilaṃ jantoḥ phaṇinaḥ +                    <l xml:id="SS.5.4.29"> kopayanty anilaṃ jantoḥ phaṇinaḥ sarva eva tu |
-                        sarva eva tu|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         pittaṃ maṇḍalinaścāpi kaphaṃ cānekarājayaḥ|| </l>+                         pittaṃ maṇḍalinaś cāpi kaphaṃ cānekarājayaḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.4.30"><label>ka.4.30</label> apatyamasavarṇābhyāṃ +                    <l xml:id="SS.5.4.30"> apatyam asavarṇābhyāṃ dvidoṣakaralakṣaṇam |
-                        dvidoṣakaralakṣaṇam|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         jñeyau doṣaiś ca dampatyorviśeṣaścātra vakṣyate|| </l>+                         jñeyau doṣaiś ca dampatyor viśeṣaś cātra vakṣyate || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.4.31"><label>ka.4.31</label> rajanyāḥ paścime yāme sarpāścitrāś +                    <l xml:id="SS.5.4.31"> rajanyāḥ paścime yāme sarpāś citrāś caranti hi 
-                        caranti hi|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         śeṣeṣūktā maṇḍalino divā darvīkarāḥ smṛtāḥ|| </l>+                         śeṣeṣūktā maṇḍalino divā darvīkarāḥ smṛtāḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.4.32"><label>ka.4.32</label> darvīkarāstu taruṇā vṛddhā +                    <l xml:id="SS.5.4.32"> darvīkarās tu taruṇā vṛddhā maṇḍalinas tathā |
-                        maṇḍalinastathā|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         rājimanto vayomadhyā jāyante mṛtyuhetavaḥ|| </l>+                         rājimanto vayomadhyā jāyante mṛtyuhetavaḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.4.33"><label>ka.4.33</label> nakulākulitā bālā vāriviprahatāḥ +                    <l xml:id="SS.5.4.33"> nakulākulitā bālā vāriviprahatāḥ kṛśāḥ |
-                        kṛśāḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         vṛddhāmuktatvaco bhītāḥ sarpāstvalpaviṣāḥ smṛtāḥ|| </l>+                         vṛddhāmuktatvaco bhītāḥ sarpās tv alpaviṣāḥ smṛtāḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.4.34"><label>ka.4.34</label> tatra darvīkarāḥ kṛṣṇasarpo, +                    <l xml:id="SS.5.4.34.add-1">  tatra darvīkarāḥ kṛṣṇasarpo, mahākṛṣṇaḥ, 
-                        mahākṛṣṇaḥ, kṛṣṇodaraḥ śvetakapoto, mahākapoto, balāhako, mahāsarpaḥ, +                        kṛṣṇodaraḥ śvetakapoto, mahākapoto, balāhako, mahāsarpaḥ, 
-                            śaṅkhakapālo<ref rend="superscript footnote marker">1</ref>, lohitākṣo, +                        śaṅkhakapālo, lohitākṣo, gavedhukaḥ, parisarpaḥ, khaṇḍaphaṇaḥ, 
-                        gavedhukaḥ, parisarpaḥ, khaṇḍaphaṇaḥ, kakudaḥ, padmo, mahāpadmo, +                        kakudaḥ, padmo, mahāpadmo, darbhapuṣpo, dadhimukhaḥ, puṇḍarīko, 
-                        darbhapuṣpo, dadhimukhaḥ, puṇḍarīko, bhrūkuṭīmukho, viṣkiraḥ, puṣpābhikīrṇo, +                        bhrūkuṭīmukho, viṣkiraḥ, puṣpābhikīrṇo, girisarpaḥ, ṛjusarpaḥ, 
-                        girisarpaḥ, ṛjusarpaḥ, śvetodaro, mahāśirā, alagarda, aśīviṣa iti (1); +                        śvetodaro, mahāśirā, alagarda, aśīviṣa iti (1); </l> 
-                        maṇḍalinastu ādarśamaṇḍalaḥ, śvetamaṇḍalo, raktamaṇḍalaḥ, citramaṇḍalaḥ, + 
-                        pṛṣato, rodhrapuṣpo, milindako, gonaso, vṛddhagonasaḥ, panaso, mahāpanaso, +                    <l xml:id="SS.5.4.34.add-2"> maṇḍalinas tu ādarśamaṇḍalaḥ, śvetamaṇḍalo, 
-                        veṇupatrakaḥ, śiśuko madanaḥ, pālindiraḥ, piṅgalaḥ<ref rend="superscript +                        raktamaṇḍalaḥ, citramaṇḍalaḥ, pṛṣato, rodhrapuṣpo, milindako, 
-                            footnote marker">1</ref>, tantukaḥ puṣpapāṇḍuḥ, +                        gonaso, vṛddhagonasaḥ, panaso, mahāpanaso, veṇupatrakaḥ, śiśuko 
-                        ṣaḍaṅgo, agniko babhruḥ, kaṣāyaḥ, kaluṣaḥ pārāvato, hastābharaṇaḥ, citrakaḥ, +                        madanaḥ, pālindiraḥ, piṅgalaḥ, tantukaḥ puṣpapāṇḍuḥ, ṣaḍaṅgo, 
-                        eṇīpada iti (2); rājimantastu puṇḍarīko rājicitro, aṅgularājiḥ, bindurājiḥ, +                        agniko babhruḥ, kaṣāyaḥ, kaluṣaḥ pārāvato, hastābharaṇaḥ, 
-                        kardamakaḥ, tṛṇaśoṣakaḥ, sarṣapakaḥ śvetahanuḥ, darbhapuṣpaś cakrako, +                        citrakaḥ, eṇīpada iti (2); </l> 
-                        godhūmakaḥ, kikkisāda iti (3); nirviṣāstu galagolī, śūkapatro, ajagaro, + 
-                        divyako, varṣāhikaḥ, puṣpaśakalī, jyotīrathaḥ, kṣīrikāpuṣpako, ahipatāko, +                    <l xml:id="SS.5.4.34.add-3"> jimantas tu puṇḍarīko rājicitro, 
-                        andhāhiko, gaurāhiko, vṛkṣeśaya iti (4); vaikarañjāstu trayāṇāṃ +                        aṅgularājiḥ, bindurājiḥ, kardamakaḥ, tṛṇaśoṣakaḥ, sarṣapakaḥ 
-                        darvīkarādīnāṃ vyatikarājjātāḥ, tadyathā mākuliḥ, poṭagalaḥ, +                        śvetahanuḥ, darbhapuṣpaś cakrako, godhūmakaḥ, kikkisāda iti (3); </l> 
-                        snigdharājiriti| tatra kṛṣṇasarpeṇa gonasyāṃ vaiparītyena vā jāto mākuliḥ; + 
-                        rājilena gonasyāṃ vaiparītyena vā jātaḥ poṭagalaḥ; kṛṣṇasarpeṇa rājimatyāṃ +                    <l xml:id="SS.5.4.34.add-4"> nirviṣās tu galagolī, śūkapatro, ajagaro, 
-                        vaiparītyena vā jātaḥ snigdharājiriti| teṣāmādyasya pitṛvadviṣotkarṣo, +                        divyako, varṣāhikaḥ, puṣpaśakalī, jyotīrathaḥ, kṣīrikāpuṣpako, 
-                        dvayormātṛvadityeke (5); trayāṇāṃ vaikarañjānāṃ +                        ahipatāko, andhāhiko, gaurāhiko, vṛkṣeśaya iti (4); </l> 
-                        punardivyelakarodhrapuṣpakarājicitrakapoṭagalapuṣpābhikīrṇadarṇadarbhapuṣpavellitakāḥ + 
-                        sapta; teṣāmādyāstrayo rājilavat, śeṣā maṇḍalivat, evameteṣāṃ +                    <l xml:id="SS.5.4.34.add-5"> vaikarañjās tu trayāṇāṃ darvīkarādīnāṃ 
-                        sarpāṇāmaśītirvyākhyātā|| </l> +                        vyatikarāj jātāḥ, tad yathā mākuliḥ, poṭagalaḥ, snigdharājir iti | 
-                    <l xml:id="SS.5.4.35"><label>ka.4.35</label> tatra mahānetrajihvāsyaśirasaḥ +                        tatra kṛṣṇasarpeṇa gonasyāṃ vaiparītyena vā jāto mākuliḥ; rājilena 
-                        pumāṃsaḥ, sūkṣmanetrajihvāsyaśirasaḥ striyaḥ, ubhayalakṣaṇā mandavisā +                        gonasyāṃ vaiparītyena vā jātaḥ poṭagalaḥ; kṛṣṇasarpeṇa rājimatyāṃ 
-                        akrodhā napuṃsakā iti||</l> +                        vaiparītyena vā jātaḥ snigdharājir iti | teṣām ādyasya pitṛvad 
-                    <l xml:id="SS.5.4.36"><label>ka.4.36</label> tatra sarveṣāṃ sarpāṇāṃ sāmānyata +                        viṣotkarṣo, dvayor mātṛvad ity eke (5); </l> 
-                        eva daṣṭalakṣaṇaṃ vakṣyāmaḥ| kiṃ kāraṇaṃ viṣaṃ hi + 
-                        niśitanistriṃśāśanihutavahadeśyamāśukāri +                    <l xml:id="SS.5.4.34.add-6">  trayāṇāṃ vaikarañjānāṃ punar 
-                        muhūrtamapyupekṣitamāturamatipātayati, na cāvakāśo'sti vāksamūhamupasartu +                        divyelakarodhrapuṣpakarājicitrakapoṭagalapuṣpābhikīrṇadarṇadarbhapuṣpavellitakāḥ 
-                        pratyekamapi daṣṭalakṣaṇe'bhihite <ref rend="superscript footnote marker" +                        sapta; teṣām ādyās trayo rājilavat, śeṣā maṇḍalivat, </l> 
-                            >1</ref>sarvatra traividhyaṃ bhavati, tasmāt traividhyameva vakṣyāmaḥ; +                    <l xml:id="SS.5.4.34.5a">evam eteṣāṃ sarpāṇām aśītir vyākhyātā || </l> 
-                        etaddhyāturahitamasaṃmohakaraṃ ca, api cātraiva + 
-                        sarvasarpavyañjanāvarodhaḥ||</l> +                    <l xml:id="SS.5.4.35"> tatra mahānetrajihvāsyaśirasaḥ pumāṃsaḥ, 
-                    <l xml:id="SS.5.4.37"><label>ka.4.37</label> tatra darvīkaraviṣeṇa +                        sūkṣmanetrajihvāsyaśirasaḥ striyaḥ, ubhayalakṣaṇā mandaviṣā 
-                        tvaṅnayananakhadaśanavadanamūtrapurīṣadaṃśakṛṣṇatvaṃ raukṣyaṃ śiraso +                        akrodhā napuṃsakā iti ||</l> 
-                        gauravaṃ sandhivedanā kaṭīpṛṣṭhagrīvādaurbalyaṃ jṛmbhaṇaṃ vepathuḥ + 
-                        svarāvasādo ghurghurako jaḍatā śuṣkodgāraḥ kāsaśvāsau hikkā +                    <l xml:id="SS.5.4.36"> tatra sarveṣāṃ sarpāṇāṃ sāmānyata eva 
-                        vāyorūrdhvagamanaṃ śūlodveṣṭanaṃ tṛṣṇā lālāsrāvaḥ phenāgamanaṃ +                        daṣṭalakṣaṇaṃ vakṣyāmaḥ | kiṃ kāraṇaṃ viṣaṃ hi niśita<pc 
-                        sroto'varodhastāstāś ca vātavedanā bhavanti; maṇḍaliviṣeṇa tvagādīnāṃ+                            > </pc>nistriṃśāśani<pc> </pc>hutavaha<pc> </pc>deśyam āśukāri 
 +                        muhūrtam apy upekṣitam āturam atipātayati, na cāvakāśo 'sti 
 +                        vāksamūham upasartuṃ pratyekam api daṣṭalakṣaṇe 'bhihite sarvatra 
 +                        traividhyaṃ bhavati, tasmāt traividhyam eva vakṣyāmaḥ; etad dhy 
 +                        āturahitam asaṃmohakaraṃ ca, api cātraiva 
 +                        sarvasarpavyañjanāvarodhaḥ ||</l> 
 + 
 +                    <l xml:id="SS.5.4.37"> tatra darvīkaraviṣeṇa tvaṅ<pc 
 +                            > </pc>nayana<pc> </pc>nakha<pc> </pc>daśana<pc 
 +                            > </pc>vadana<pc> </pc>mūtra<pc> </pc>purīṣa<pc 
 +                            > </pc>daṃśa<pc> </pc>kṛṣṇatvaṃ raukṣyaṃ śiraso gauravaṃ 
 +                        sandhivedanā kaṭīpṛṣṭhagrīvādaurbalyaṃ jṛmbhaṇaṃ vepathuḥ 
 +                        svarāvasādo ghurghurako jaḍatā śuṣkodgāraḥ kāsaśvāsau hikkā vāyor 
 +                        ūrdhvagamanaṃ śūlodveṣṭanaṃ tṛṣṇā lālāsrāvaḥ phenāgamanaṃ sroto 
 +                        'varodhas tās tāś ca vātavedanā bhavanti; maṇḍaliviṣeṇa tvagādīnāṃ
                         pītatvaṃ śītābhilāṣaḥ paridhūpanaṃ dāhastṛṣṇā mado mūrcchā jvaraḥ                         pītatvaṃ śītābhilāṣaḥ paridhūpanaṃ dāhastṛṣṇā mado mūrcchā jvaraḥ
-                        śoṇitāgamanamūrdhvamadhaś ca māṃsānāmavaśātanaṃ śvayathurdaṃśakothaḥ +                        śoṇitāgamanam ūrdhvam adhaś ca māṃsānām avaśātanaṃ śvayathur 
-                        pītarūpadarśanamāśukopastāstāś ca pittavedanā bhavanti; rājimadviṣeṇa +                        daṃśakothaḥ pītarūpadarśanam āśukopas tās tāś ca pittavedanā 
-                        śuklatvaṃ tvagādīnāṃ śītajvaro romaharṣaḥ stabdhatvaṃ gātrāṇāmādaṃśaśophaḥ +                        bhavanti; rājimadviṣeṇa śuklatvaṃ tvagādīnāṃ śītajvaro romaharṣaḥ 
-                        sāndrakaphaprasekaśchardirabhīkṣṇamakṣṇoḥ kaṇḍūḥ kaṇṭhe śvayathurghurghuraka +                        stabdhatvaṃ gātrāṇām ādaṃśaśophaḥ sāndrakaphaprasekaś chardir 
-                        ucchvāsanirodhastamaḥpraveśastāstāś ca kaphavedanā bhavanti||</l> +                        abhīkṣṇam akṣṇoḥ kaṇḍūḥ kaṇṭhe śvayathur ghurghuraka 
-                    <l xml:id="SS.5.4.38"><label>ka.4.38</label> puruṣābhidaṣṭa ūrdhvaṃ prekṣate, +                        ucchvāsanirodhas tamaḥ praveśas tās tāś ca kaphavedanā bhavanti 
-                        adhastāt striyā sirāścottiṣṭhanti lalāṭe, napuṃsakābhidaṣṭastiryakprekṣī +                        ||</l> 
-                        bhavati, garbhiṇyā pāṇḍumukho dhmātaś ca, sūtikayā kukṣiśūlārtaḥ sarudhiraṃ + 
-                        mehatyupajihvikā cāsya bhavati, grāsārthinā'nnaṃ kāṅkṣati, vṛddhena +                    <l xml:id="SS.5.4.38"> puruṣābhidaṣṭa ūrdhvaṃ prekṣate, adhastāt 
-                        cirānmandāś ca vegāḥ, bālenāśu mṛdavaś ca, nirviṣeṇāviṣaliṅgaṃ, +                        striyā sirāś cottiṣṭhanti lalāṭe, napuṃsakābhidaṣṭas tiryakprekṣī 
-                        andhāhikenāndhatvamityeke, grasanāt ajagaraḥ śarīraprāṇaharo na visāt| tatra +                        bhavati, garbhiṇyā pāṇḍumukho dhmātaś ca, sūtikayā kukṣiśūlārtaḥ 
-                        sadyaḥprāṇaharāhidaṣṭaḥ patati śāstrāśanihata eva bhūmau, srastāṅgaḥ +                        sarudhiraṃ mehaty upajihvikā cāsya bhavati, grāsārthinā 'nnaṃ 
-                        svapiti||</l> +                        kāṅkṣati, vṛddhena cirān mandāś ca vegāḥ, bālenāśu mṛdavaś ca, 
-                    <l xml:id="SS.5.4.39"><label>ka.4.39</label> tatra sarveṣāṃ sarpāṇāṃ viṣasya +                        nirviṣeṇāviṣaliṅgaṃ, andhāhikenāndhatvam ity eke, grasanāt 
-                        sapta vegā bhavanti| tatra darvīkarāṇāṃ prathame vege viṣaṃ śoṇitaṃ +                        ajagaraḥ śarīraprāṇaharo na visāt | tatra sadyaḥ prāṇaharāhidaṣṭaḥ 
-                        dūṣayati, tat praduṣṭaṃ kṛṣṇatāmupaiti, tena kārṣṇyaṃ +                        patati śāstrāśanihata eva bhūmau, srastāṅgaḥ svapiti ||</l> 
-                        pipīlikāparisarpaṇamiva cāṅge bhavati; dvitīye māṃsaṃ dūṣayati, tenātyarthaṃ + 
-                        kṛṣṇatā śopho granthayaścāṅge bhavanti; tṛtīye medo dūṣayati, tena +                    <l xml:id="SS.5.4.39"> tatra sarveṣāṃ sarpāṇāṃ viṣasya saptavegā 
-                        daṃśakledaḥ śirogauravaṃ<ref rend="superscript footnote marker">1</ref> +                        bhavanti | tatra darvīkarāṇāṃ prathame vege viṣaṃ śoṇitaṃ 
-                        svedaś cakṣurgrahaṇaṃ ca; caturthe koṣṭhamajupraviśya kaphapradhānān doṣān +                        dūṣayati, tatpraduṣṭaṃ kṛṣṇatām upaiti, tena kārṣṇyaṃ 
-                        dūṣayati, tena tandrāprasekasandhiviśleṣā bhavanti; +                        pipīlikāparisarpaṇam iva cāṅge bhavati; dvitīye māṃsaṃ dūṣayati, 
-                        pañcame'sthīnyanupraviśati prāṇamagniṃ ca dūṣayati, tena parvabhedo hikkā +                        tenātyarthaṃ kṛṣṇatā śopho granthayaś cāṅge bhavanti; tṛtīye medo 
-                        dāhaś ca bhavati; ṣaṣṭhe majjānamanupraviśati grahaṇīṃ cātyarthaṃ dūṣayati, +                        dūṣayati, tena daṃśakledaḥ śirogauravaṃ svedaś cakṣurgrahaṇaṃ ca; 
-                        tena gātrāṇāṃ gauravamatīsāro hṛtpīḍā mūrcchā ca bhavati; saptame +                        caturthe koṣṭham anupraviśya kaphapradhānān doṣān dūṣayati, tena 
-                        śukramanupraviśati vyānaṃ cātyarthaṃ kopayati kaphaṃ ca sūkṣmasrotobhyaḥ +                        tandrāprasekasandhiviśleṣā bhavanti; pañcame 'sthīny anupraviśati 
-                        pracyāvayati, tena śleṣmavartiprādurbhāvaḥ kaṭīpṛṣṭhabhaṅgaḥ +                        prāṇam agniṃ ca dūṣayati, tena parvabhedo hikkā dāhaś ca bhavati; 
-                        sarvaceṣṭāvighāto lālāsvedayoratipravttirucchvāsanirodhaś ca bhavati| +                        ṣaṣṭhe majjānam anupraviśati grahaṇīṃ cātyarthaṃ dūṣayati, tena 
-                        maṇḍalināṃ prathame vege viṣaṃ śoṇitaṃ dūṣayati, tat praduṣṭaṃ +                        gātrāṇāṃ gauravam atīsāro hṛtpīḍā mūrcchā ca bhavati; saptame 
-                        pītatāmupaiti, tatra paridāhaḥ pītāvabhāsatā cāṅgānāṃ bhavati; dvitīye +                        śukram anupraviśati vyānaṃ cātyarthaṃ kopayati kaphaṃ ca 
-                        māṃsaṃ dūṣayati, tenātyarthaṃ pītatā paridāho daṃśe śvayathuś ca bhavati; +                        sūkṣmasrotobhyaḥ pracyāvayati, tena śleṣmavartiprādurbhāvaḥ 
-                        tṛtīye medo dūṣayati, tena pūrvavaccakṣurgrahaṇaṃ tṛṣṇā daṃśakledaḥ svedaś +                        kaṭīpṛṣṭhabhaṅgaḥ sarvaceṣṭāvighāto lālāsvedayor atipravttir 
-                        ca; caturthe koṣṭhamanupraviśya jvaramāpādayati; pañcame paridāhaṃ +                        ucchvāsanirodhaś ca bhavati | maṇḍalināṃ prathame vege viṣaṃ 
-                        sarvagātreṣu karoti, ṣaṣṭhasaptamayoḥ pūrvavat| rājimatāṃ prathame vege +                        śoṇitaṃ dūṣayati, tatpraduṣṭaṃ pītatām upaiti, tatra paridāhaḥ 
-                        viṣaṃ śoṇitaṃ dūṣayati tat praduṣṭaṃ pāṇḍutāmupaiti, tena romaharṣaḥ +                        pītāvabhāsatā cāṅgānāṃ bhavati; dvitīye māṃsaṃ dūṣayati, 
-                        śuklāvabhāsaś ca puruṣo bhavati; dvitīye māṃsaṃ dūṣayati, tena +                        tenātyarthaṃ pītatā paridāho daṃśe śvayathuś ca bhavati; tṛtīye 
-                        pāṇḍutā'tyarthaṃ jāḍyaṃ śiraḥśophaś ca bhavati; tṛtīye medo dūṣayati, tena +                        medo dūṣayati, tena pūrvavac cakṣurgrahaṇaṃ tṛṣṇā daṃśakledaḥ 
-                        cakṣurgrahaṇaṃ daṃśakledaḥ svedo ghrāṇākṣisrāvaś ca bhavati; caturthe +                        svedaś ca; caturthe koṣṭham anupraviśya jvaram āpādayati; pañcame 
-                        koṣṭhamanupraviśya manyāstambhaṃ śirogauravaṃ cāpādayati; pañcame vāksaṅgaṃ +                        paridāhaṃ sarvagātreṣu karoti, ṣaṣṭhasaptamayoḥ pūrvavat | 
-                        śītajvaraṃ ca karoti; ṣaṣṭhasaptamayoḥ pūrvavaditi||</l> +                        rājimatāṃ prathame vege viṣaṃ śoṇitaṃ dūṣayati tatpraduṣṭaṃ 
-                    <l xml:id="SS.5.4.40"><label>ka.4.40</label> bhavanti cātra dhātvantareṣu yāḥ +                        pāṇḍutām upaiti, tena romaharṣaḥ śuklāvabhāsaś ca puruṣo bhavati; 
-                        sapta kalāḥ saṃparikīrtitāḥ|+                        dvitīye māṃsaṃ dūṣayati, tena pāṇḍutā 'tyarthaṃ jāḍyaṃ śiraḥśophaś 
 +                        ca bhavati; tṛtīye medo dūṣayati, tena cakṣurgrahaṇaṃ daṃśakledaḥ 
 +                        svedo ghrāṇākṣisrāvaś ca bhavati; caturthe koṣṭham anupraviśya 
 +                        manyāstambhaṃ śirogauravaṃ cāpādayati; pañcame vāksaṅgaṃ 
 +                        śītajvaraṃ ca karoti; ṣaṣṭhasaptamayoḥ pūrvavad iti ||</l> 
 + 
 +                    <l xml:id="SS.5.4.40"> bhavanti cātra
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         tāsvekaikāmatikramya vegaṃ prakurute viṣam|| </l>+                         dhātvantareṣu yāḥ sapta kalāḥ saṃparikīrtitāḥ | 
 +                        <caesura/> 
 +                         sv ekaikām atikramya vegaṃ prakurute viṣam || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.4.41"><label>ka.4.41</label> yenāntareṇa tu kalāṃ kālakalpaṃ +                    <l xml:id="SS.5.4.41"> yenāntareṇa tu kalāṃ kālakalpaṃ bhinatti hi |
-                        bhinatti hi|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         samīraṇenohyamānaṃ tattu vegāntaraṃ smṛtam|| </l>+                         samīraṇenohyamānaṃ tat tu vegāntaraṃ smṛtam || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.4.42"><label>ka.4.42</label> śūnāṅgaḥ prathame vege +                    <l xml:id="SS.5.4.42"> śūnāṅgaḥ prathame vege paśur dhyāyati duḥkhitaḥ 
-                        paśurdhyāyati duḥkhitaḥ|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         lālāsrāvo dvitīye tu kṛṣṇāṅgaḥ<ref rend="superscript footnote marker" +                         lālāsrāvo dvitīye tu kṛṣṇāṅgaḥ pīḍyate hṛdi || </l>
-                            >1</ref> pīḍyate hṛdi|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.4.43"><label>ka.4.43</label> tṛtīye ca śiroduḥkhaṃ kaṇṭhagrīvaṃ +                    <l xml:id="SS.5.4.43"> tṛtīye ca śiroduḥkhaṃ kaṇṭhagrīvaṃ ca bhajyate 
-                        ca bhajyate|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         caturthe vepate mūḍhaḥ khādan dantān jahātyasūn|| </l>+                         caturthe vepate mūḍhaḥ khādan dantān jahāty asūn || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.4.44"><label>ka.4.44</label> kecidvegatrayaṃ prāhurantaṃ caiteṣu +                    <l xml:id="SS.5.4.44"> kecid vegatrayaṃ prāhur antaṃ caiteṣu tadvidaḥ 
-                        tadvidaḥ|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         dhyāyati prathame vege pakṣī muhyatyataḥ param|| </l>+                         dhyāyati prathame vege pakṣī muhyaty ataḥ param || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.4.45"><label>ka.4.45</label> dvitīye vihvalaḥ proktastṛtīye<ref +                    <l xml:id="SS.5.4.45"> dvitīye vihvalaḥ proktas tṛtīye mṛtyum ṛcchati 
-                            rend="superscript footnote marker">1</ref> mṛtyumṛcchati|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         kecidekaṃ vihaṅgeṣu viṣavegamuśanti hi|+                         kecid ekaṃ vihaṅgeṣu viṣavegam uśanti hi |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         mārjāranakulādīnāṃ viṣaṃ <ref rend="superscript footnote marker" +                         mārjāranakulādīnāṃ viṣaṃ nātipravartate ||</l>
-                        >1</ref>nātipravartate||</l>+
  
-                    <ana="trailer">iti suśrutasaṃhitāyāṃ kalpasthāne sarpadaṣṭaviavijñānīyaṃ nāma +                    <ana="trailer" style="prose">iti suśrutasaṃhitāyāṃ kalpasthāne 
-                        caturtho'dhyāyaḥ ||4||</p>+                            sarpa<pc> </pc>daṣṭa<pc> </pc>via<pc> </pc>vijñānīyaṃ nāma 
 +                        caturtho 'dhyāyaḥ ||4 ||</l>
                 </div>                 </div>
-                <div n="5" type="adhyāya"> +                <div n="5" type="adhyāya"> 
-                    <head>pañcamo'dhyāyaḥ|</head> +                    <head>pañcamo 'dhyāyaḥ |</head> 
-                    <l xml:id="SS.5.5.1"><label>ka.5.1</labelathātaḥ sarpadaṣṭaviacikitsita +                    <l xml:id="SS.5.5.1"> athātaḥ sarpa<pc> </pc>daṣṭa<pc 
-                        kalpaṃ vyākhyāsyāmaḥ||</l> +                            > </pc>via<pc> </pc>cikitsitaṃ kalpaṃ vyākhyāsyāmaḥ ||</l> 
-                    <l xml:id="SS.5.5.2"><label>ka.5.2</label> yathovāca bhagavān dhanvantariḥ||</l> + 
-                    <l xml:id="SS.5.5.3"><label>ka.5.3</label> sarvair evāditaḥ sarpaiḥ +                    <l xml:id="SS.5.5.2"> yathovāca bhagavān dhanvantariḥ ||</l> 
-                        śākhādaṣṭasya dehinaḥ|+ 
 +                    <l xml:id="SS.5.5.3"> sarvair evāditaḥ sarpaiḥ śākhādaṣṭasya dehinaḥ |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         daṃśasyopati badhnīyādariṣṭāś caturaṅgule|| </l>+                         daṃśasyopari badhnīyād ariṣṭāś caturaṅgule || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.4"><label>ka.5.4</label> plotacarmāntavalkānāṃ +                    <l xml:id="SS.5.5.4"> plotacarmāntavalkānāṃ mṛdunā 'nyatamena vai |
-                        mṛdunā'nyatamena vai|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         na gacchati viṣaṃ dehamariṣṭābhir nivāritam|| </l>+                         na gacchati viṣaṃ deham ariṣṭābhir nivāritam || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.5"><label>ka.5.5</label> daheddaṃśamathotkṛtya yatra bandho na +                    <l xml:id="SS.5.5.5"> dahed daṃśam athotkṛtya yatra bandho na jāyate |
-                        jāyate|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         ācūṣaṇacchedadāhāḥ sarvatraiva tu pūjitāḥ|| </l>+                         ācūṣaṇacchedadāhāḥ sarvatraiva tu pūjitāḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.6"><label>ka.5.6</label> pratipūrya mukhaṃ vastrair +                    <l xml:id="SS.5.5.6"> pratipūrya mukhaṃ vastrair hitam ācūṣaṇaṃ bhavet 
-                        hitamācūṣaṇaṃ bhavet|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         sa <ref rend="superscript footnote marker">1</ref>daṣṭavyo'thavā sarpo +                         sa daṣṭavyo 'thavā sarpo loṣṭo vā 'pi hi tat kṣaṇam || </l>
-                        loṣṭo vā'pi hi tatkṣaṇam|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.7"><label>ka.5.7</label> atha maṇḍalinā daṣṭaṃ na kathaṃcana +                    <l xml:id="SS.5.5.7"> atha maṇḍalinā daṣṭaṃ na kathaṃ cana dāhayet |
-                        dāhayet|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         sa pittabāhulyaviṣāddaṃśo dāhādvisarpate|| </l>+                         sa pittabāhulyaviṣād daṃśo dāhād visarpate || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.8"><label>ka.5.8</label> ariṣṭāmapi mantraiś ca +                    <l xml:id="SS.5.5.8"> ariṣṭām api mantraiś ca badhnīyān mantrakovida 
-                        badhnīyānmantrakovidaḥ|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         sā tu rajjvādibhir baddhā viṣapratikarī matā|| </l>+                         sā tu rajjvādibhir baddhā viṣapratikarī matā || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.9"><label>ka.5.9</label> devabrahmarṣibhiḥ proktā mantrāḥ +                    <l xml:id="SS.5.5.9"> devabrahmarṣibhiḥ proktā mantrāḥ satyatapomayāḥ 
-                        satyatapomayāḥ|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         bhavanti nānyathā kṣipraṃ viṣaṃ hanyuḥ sudustaram|| </l>+                         bhavanti nānyathā kṣipraṃ viṣaṃ hanyuḥ sudustaram || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.10"><label>ka.5.10</label> viṣaṃ tejomayair mantraiḥ +                    <l xml:id="SS.5.5.10"> viṣaṃ tejomayair mantraiḥ satyabrahmatapomayaiḥ 
-                        satyabrahmatapomayaiḥ|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         yathā nivāryate kṣipraṃ prayuktair na tathauṣadhaiḥ|| </l>+                         yathā nivāryate kṣipraṃ prayuktair na tathauṣadhaiḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.11"><label>ka.5.11</label> mantrāṇāṃ grahaṇaṃ kāryaṃ +                    <l xml:id="SS.5.5.11"> mantrāṇāṃ grahaṇaṃ kāryaṃ strīmāṃsamadhuvarjinā 
-                        strīmāṃsamadhuvarjinā|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                        <ref rend="superscript footnote marker">1</ref>mitāhāreṇa śucinā +                         mitāhāreṇa śucinā kuśāstaraṇaśāyinā || </l>
-                        kuśāstaraṇaśāyinā|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.12"><label>ka.5.12</label> gandhamālyopahāraiś ca balibhiścāpi +                    <l xml:id="SS.5.5.12"> gandhamālyopahāraiś ca balibhiś cāpi devatāḥ |
-                        devatāḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         pūjayenmantrasiddhyarthaṃ japahomaiś ca yatnataḥ|| </l>+                         pūjayen mantrasiddhyarthaṃ japahomaiś ca yatnataḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.13"><label>ka.5.13</label> mantrāstvavidhinā proktā hīnā vā +                    <l xml:id="SS.5.5.13"> mantrās tv avidhinā proktā hīnā vā 
-                        svaravarṇataḥ|+                        svaravarṇataḥ |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         yasmānna siddhimāyānti tasmādyojyo'gadakramaḥ|| </l>+                         yasmān na siddhim āyānti tasmād yojyo 'gadakramaḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.14"><label>ka.5.14</label> samantataḥ sirā daṃśādvidhyettu +                    <l xml:id="SS.5.5.14"> samantataḥ sirā daṃśād vidhyet tu kuśalo bhiṣak 
-                        kuśalo bhiṣak|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         śākhāgre vā lalāṭe vā vyadhyāstā viṛte viṣe|| </l>+                         śākhāgre vā lalāṭe vā vyadhyās tā viṛte viṣe || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.15"><label>ka.5.15</label> rakte nirhriyamāṇe tu kṛtsnaṃ +                    <l xml:id="SS.5.5.15"> rakte nirhriyamāṇe tu kṛtsnaṃ nirhriyate viṣam 
-                        nirhriyate viṣam|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         tasmādvisrāvayed raktaṃ sā hyasya paramā kriyā|| </l>+                         tasmād visrāvayed raktaṃ sā hy asya paramā kriyā || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.16"><label>ka.5.16</label> samantādagadair daṃśaṃ pracchayitvā +                    <l xml:id="SS.5.5.16"> samantād agadair daṃśaṃ pracchayitvā pralepayet 
-                        pralepayet|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         candanośīrayuktena vāriṇā pariṣecayet|| </l>+                         candanośīrayuktena vāriṇā pariṣecayet || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.17"><label>ka.5.17</label> pāyayetāgadāṃstāṃstān +                    <l xml:id="SS.5.5.17">yaye tā gadāṃs tāṃs tān 
-                        kṣīrakṣaudraghṛtādibhiḥ|+                        kṣīrakṣaudraghṛtādibhiḥ |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         tadalābhe hitā vā syāt kṛṣṇā valmīkamṛttikā|| </l>+                         tadalābhe hitā vā syāt kṛṣṇā valmīkamṛttikā || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.18"><label>ka.5.18</label> kovidāraśirīṣārkakaṭabhīrvā'pi +                    <l xml:id="SS.5.5.18"> kovidāraśirīṣārkakaṭabhīr vā 'pi bhakṣayet |
-                        bhakṣayet|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         na pibettailakaulatthamadyasauvīrakāṇi ca|| </l>+                         na pibet tailakaulatthamadyasauvīrakāṇi ca || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.19"><label>ka.5.19</label> dravamanyattu yatkiñcit pītvā pītvā +                    <l xml:id="SS.5.5.19"> dravam anyat tu yat kiñcit pītvā pītvā tad 
-                        tadudvamet|+                        udvamet |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         prāyo hi vamanenaiva mukhaṃ nirhriyate viṣam|| </l>+                         prāyo hi vamanenaiva mukhaṃ nirhriyate viṣam || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.20"><label>ka.5.20</label> phaṇināṃ viṣavege tu prathame +                    <l xml:id="SS.5.5.20"> phaṇināṃ viṣavege tu prathame śoṇitaṃ haret |
-                        śoṇitaṃ haret|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         dvitīye madhusarpirbhyāṃ pāyayetāgadaṃ bhisak|| </l>+                         dvitīye madhusarpirbhyāṃ pāyayetāgadaṃ bhisak || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.21"><label>ka.5.21</labelnasyakarmāñjane yuñjyāttṛtīye +                    <l xml:id="SS.5.5.21"> nasya<pc> </pc>karmāñjane yuñjyāt tṛtīye 
-                        viṣanāśane|+                        viṣanāśane |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         vāntaṃ caturthe pūrvoktāṃ yavāgūmatha dāpayet|| </l>+                         vāntaṃ caturthe pūrvoktāṃ yavāgūm atha dāpayet || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.22"><label>ka.5.22</label> śītopacāraṃ kṛtvā++ādau bhiṣak +                    <l xml:id="SS.5.5.22"> śītopacāraṃ kṛtvādau bhiṣak pañcamaṣaṣṭhayoḥ |
-                        pañcamaṣaṣṭhayoḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                        <ref rend="superscript footnote marker">1</ref>yayecchodhanaṃ tīkṣṇaṃ +                         yayec chodhanaṃ tīkṣṇaṃ yavāgūṃ cāpi kīrtitām || </l>
-                        yavāgūṃ cāpi kīrtitām|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.23"><label>ka.5.23</label> saptame tvavapīḍena śirastīkṣṇena +                    <l xml:id="SS.5.5.23"> saptame tv avapīḍena śiras tīkṣṇena śodhayet |
-                        śodhayet|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         tīkṣṇamevāñjanaṃ dadyāt tīkṣṇaśastreṇa mūrdhni ca|| </l>+                         tīkṣṇam evāñjanaṃ dadyāt tīkṣṇaśastreṇa mūrdhni ca || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.24"><label>ka.5.24</label> kṛtvā kākapadaṃ carma sāsṛgvā +                    <l xml:id="SS.5.5.24"> kṛtvā kākapadaṃ carma sāsṛg vā piśitaṃ kṣipet |
-                            piśitaṃ<ref rend="superscript footnote marker">1</ref> kṣipet|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         pūrve maṇḍalināṃ vege darvīkaravadācaret|| </l>+                         pūrvo maṇḍalināṃ vego darvīkaravad ācaret || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.25"><label>ka.5.25</label> agadaṃ madhusarpirbhyāṃ dvitīye +                    <l xml:id="SS.5.5.25"> agadaṃ madhusarpirbhyāṃ dvitīye pāyayeta ca |
-                        pāyayeta ca|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         vāmayitvā yavāgūṃ ca pūrvoktāmatha dāpayet|| </l>+                         vāmayitvā yavāgūṃ ca pūrvoktām atha dāpayet || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.26"><label>ka.5.26</label> tṛtīye śodhitaṃ tīkṣṇair vāgūṃ +                    <l xml:id="SS.5.5.26"> tṛtīye śodhitaṃ tīkṣṇair yavāgūṃ pāyayed dhitām 
-                        pāyayed dhitām|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         caturthe pañcame cāpi darvīkaravadācaret|| </l>+                         caturthe pañcame cāpi darvīkaravad ācaret || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.27"><label>ka.5.27</label> kākolyādirhitaḥ ṣaṣṭhe peyaś ca +                    <l xml:id="SS.5.5.27"> kākolyādir hitaḥ ṣaṣṭhe peyaś ca madhuro 'gadaḥ 
-                            <ref rend="superscript footnote marker">1</ref>madhuro'gadaḥ|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         hito'vapīḍe tvagadaḥ saptame viṣanāśanaḥ|| </l>+                         hito 'vapīḍe tv agadaḥ saptame viṣanāśanaḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.28"><label>ka.5.28</label> pūrve rājimatāṃ vege'budhi +                    <l xml:id="SS.5.5.28"> pūrve rājimatāṃ vege 'lābubhiḥ śoṇitaṃ haret |
-                        śoṇitaṃ haret<ref rend="superscript footnote marker">1</ref>|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         agadaṃ madhusarpirbhyāṃ saṃyuktaṃ pāyayeta ca|| </l>+                         agadaṃ madhusarpirbhyāṃ saṃyuktaṃ pāyayeta ca || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.29"><label>ka.5.29</label> vāntaṃ dvitīye tvagadaṃ pāyayed +                    <l xml:id="SS.5.5.29"> vāntaṃ dvitīye tv agadaṃ pāyayed viṣanāśanam |
-                        viṣanāśanam|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         tṛtīyādiṣu triṣvevaṃ vidhirdārvīkaro hitaḥ|| </l>+                         tṛtīyādiṣu triṣv evaṃ vidhir dārvīkaro hitaḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.30"><label>ka.5.30</label> ṣaṣṭhe'ñjanaṃ tīkṣṇatamamavapīḍaś +                    <l xml:id="SS.5.5.30"> ṣaṣṭhe 'ñjanaṃ tīkṣṇatamam avapīḍaś ca saptame 
-                        ca saptame|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         garbhiṇībālavṛddhānāṃ sirāvyadhanavarjitam|| </l>+                         garbhiṇībālavṛddhānāṃ sirāvyadhanavarjitam || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.31"><label>ka.5.31</label> viṣārtānāṃ yathoddiṣṭaṃ vidhānaṃ +                    <l xml:id="SS.5.5.31"> viṣārtānāṃ yathoddiṣṭaṃ vidhānaṃ śasyate mṛdu |
-                        śasyate mṛdu|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         raktāvasekāñjanāni naratulyānyajāvike|| </l>+                         raktāvasekāñjanāni naratulyāny ajāvike || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.32"><label>ka.5.32</label> triguṇaṃ mahiṣe soṣṭre gavāśve +                    <l xml:id="SS.5.5.32"> triguṇaṃ mahiṣe soṣṭre gavāśve dviguṇaṃ tu tat 
-                        dviguṇaṃ tu tat<ref rend="superscript footnote marker">1</ref>|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         caturguṇaṃ tu nāgānāṃ kevalaṃ sarvapakṣiṇām|| </l>+                         caturguṇaṃ tu nāgānāṃ kevalaṃ sarvapakṣiṇām || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.33"><label>ka.5.33</label> pariṣekān pradehāṃś ca +                    <l xml:id="SS.5.5.33"> pariṣekān pradehāṃś ca suśītān avacārayet |
-                        suśītānavacārayet|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         māṣakaṃ tvañjanasyeṣṭaṃ dviguṇaṃ nasyato hitam|+                         māṣakaṃ tv añjanasyeṣṭaṃ dviguṇaṃ nasyato hitam |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         pāne caturguṇaṃ pathyaṃ vamane'ṣṭaguṇaṃ punaḥ|| </l>+                         pāne caturguṇaṃ pathyaṃ vamane 'ṣṭaguṇaṃ punaḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.34"><label>ka.5.34</label> +                    <l xml:id="SS.5.5.34"> deśa<pc> </pc>prakti<pc> </pc>sātmya<pc 
-                        deśapraktisātmyartuviṣavegabalābalam|+                            > </pc>rtu<pc> </pc>viṣavegabalābalam |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         pradhārya nipuṇaṃ buddhyā tataḥ karma samācaret|| </l>+                         pradhārya nipuṇaṃ buddhyā tataḥ karma samācaret || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.35"><label>ka.5.35</label> vegānupūrvyā karmoktamida +                    <l xml:id="SS.5.5.35"> vegānupūrvyā karmoktam idaṃ viṣavināśanam |
-                            viṣavināśanam<ref rend="superscript footnote marker">1</ref>|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         karmāvasthāviśeṣeṇa viṣayorubhayoḥ śṛṇu|| </l>+                         karmāvasthāviśeṣeṇa viṣayor ubhayoḥ śṛṇu || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.36"><label>ka.5.36</label> vivarṇe kaṭhine śūne saruje'ṅge +                    <l xml:id="SS.5.5.36"> vivarṇe kaṭhine śūne saruje 'ṅge viṣānvite |
-                            <ref rend="superscript footnote marker">1</ref>viṣānvite|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         tūrṇaṃ visravaṇaṃ kāryamuktena vidhinā tataḥ|| </l>+                         tūrṇaṃ visravaṇaṃ kāryam uktena vidhinā tataḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.37"><label>ka.5.37</label> kṣudhārtamanilaprāyaṃ +                    <l xml:id="SS.5.5.37"> kṣudhārtam anilaprāyaṃ tad viṣārtaṃ samāhitaḥ |
-                            tadviṣārtaṃ<ref rend="superscript footnote marker">1</ref> samāhitaḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         pāyayeta rasaṃ sarpiḥ <ref rend="superscript footnote marker">1</ref>śuktaṃ +                         pāyayeta rasaṃ sarpiḥ śuktaṃ kṣaudraṃ tathā dadhi || </l>
-                        kṣaudraṃ tathā dadhi|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.38"><label>ka.5.38</label> tṛḍdāhadharmasaṃmohe paittaṃ +                    <l xml:id="SS.5.5.38"> tṛḍdāhadharmasaṃmohe paittaṃ paittaviṣāturam |
-                            paittaviṣāturam<ref rend="superscript footnote marker">1</ref>|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         śītaiḥ saṃvāhanasnānapradehaiḥ samupācaret|| </l>+                         śītaiḥ saṃvāhanasnānapradehaiḥ samupācaret || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.39"><label>ka.5.39</label> śīte śītaprasekārtaṃ ślaiṣmikaṃ +                    <l xml:id="SS.5.5.39"> śīte śītaprasekārtaṃ ślaiṣmikaṃ kaphakṛdviṣam |
-                        kaphakṛdviṣam|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         vāmayed vamanaistīkṣṇaistathā mūrcchāmadānvitam|| </l>+                         vāmayed vamanais tīkṣṇais tathā mūrcchāmadānvitam || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.40"><label>ka.5.40</label> +                    <l xml:id="SS.5.5.40"> koṣṭhadāharujādhmānamūtrasaṅgaruganvitam |
-                        koṣṭhadāharujādhmānamūtrasaṅgaruganvitam|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         virecayecchakṛdvāyusaṅgapittāturaṃ naram|| </l>+                         virecayec chakṛdvāyusaṅgapittāturaṃ naram || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.41"><label>ka.5.41</label> śūnākṣikūṭaṃ nidrārtaṃ +                    <l xml:id="SS.5.5.41"> śūnākṣikūṭaṃ nidrārtaṃ vivarṇāvilalocanam |
-                        vivarṇāvilalocanam|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         vivarṇaṃ cāpi paśyantamañjanaiḥ samupācaret|| </l>+                         vivarṇaṃ cāpi paśyan tam añjanaiḥ samupācaret || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.42"><label>ka.5.42</label> +                    <l xml:id="SS.5.5.42"> śiroruggauravālasya hanustambhagalagrahe |
-                        śiroruggauravālasyahanustambhagalagrahe|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         śiro virecayet kṣipraṃ manyāstambhe ca dāruṇe|| </l>+                         śiro virecayet kṣipraṃ manyāstambhe ca dāruṇe || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.43"><label>ka.5.43</label> naṣṭasaṃjñaṃ vivṛttākṣaṃ +                    <l xml:id="SS.5.5.43"> naṣṭasaṃjñaṃ vivṛttākṣaṃ bhagnagrīvaṃ 
-                        bhagnagrīvaṃ virecanaiḥ|+                        virecanaiḥ |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         cūrṇaiḥ pradhamanaistīkṣṇair viṣārtaṃ samupācaret|| </l>+                         cūrṇaiḥ pradhamanais tīkṣṇair viṣārtaṃ samupācaret || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.44"><label>ka.5.44</label> tāḍayecca sirāḥ kṣipraṃ tasya +                    <l xml:id="SS.5.5.44"> tāḍayec ca sirāḥ kṣipraṃ tasya śākhālalāṭajāḥ |
-                        śākhālalāṭajāḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         tāsvaprasicyamānāsu mūrdhni śastreṇa śastravit|| </l>+                         tāsv aprasicyamānāsu mūrdhni śastreṇa śastravit || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.45"><label>ka.5.45</label> kuryāt kākapadākāraṃ vraṇameva +                    <l xml:id="SS.5.5.45"> kuryāt kākapadākāraṃ vraṇam evaṃ sravanti tāḥ |
-                        sravanti tāḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         saraktaṃ carma māṃsaṃ vā nikṣipeccāsya mūrdhani|| </l>+                         saraktaṃ carma māṃsaṃ vā nikṣipec cāsya mūrdhani || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.46"><label>ka.5.46</label> carmavṛkṣakaṣāyaṃ vā <ref +                    <l xml:id="SS.5.5.46"> carmavṛkṣakaṣāyaṃ vā kalkaṃ vā kuśalo bhiṣak |
-                            rend="superscript footnote marker">1</ref>kalkaṃ vā kuśalo bhiṣak|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         vādayeccāgadair liptvā dundubhīṃstasya pārśvayoḥ|| </l>+                         vādayec cāgadair liptvā dundubhīṃs tasya pārśvayoḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.47"><label>ka.5.47</label> labdhasaṃjñaṃ punaś cainam ūrdhvaṃ +                    <l xml:id="SS.5.5.47ab"> labdhasaṃjñaṃ punaś cainam ūrdhvaṃ cādhaś ca 
-                        cādhaś ca śodhayet| +                        śodhayet | </l>
-                        <caesura/> +
-                         niḥśeṣaṃ nirhareccaivaṃ viṣaṃ paramadurjayam|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.48"><label>ka.5.48</label> alpamapyavaśiaṃ hi bhūyo vegāya +                    <l xml:id="SS.5.5.47cd"> niḥśeṣaṃ nirharec caivaṃ viṣaṃ paramadurjayam 
-                        kalpate| +                        || </l>
-                        <caesura/> +
-                         kuryādvā sādavaivarṇyajvarakāsaśirorujaḥ|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.49"><label>ka.5.49</label> +                    <l xml:id="SS.5.5.48"> alpam apy avaśiṭaṃ hi bhūyo vegāya kalpate |
-                        śophaśoapratiśyāyatimirārucipīnasān|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         teṣu cāpi yathādoṣaṃ pratikarma prayojayet|| </l>+                         kuryād vā sādavaivarṇyajvarakāsaśirorujaḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.50"><label>ka.5.50</labelviṣārtopadravāṃścāpi yathāsvaṃ +                    <l xml:id="SS.5.5.49"> śophaśoṣapratiśyāyatimirāruci<pc> </pc>pīnasān 
-                        samupācaret|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         athāriāṃ vimucyāśu<ref rend="superscript footnote marker">1</ref> +                         teu cāpi yathādoṣaṃ pratikarma prayojayet || </l>
-                        pracchayitvā'ṅkitaṃ tayā<ref rend="superscript footnote marker">1</ref>|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.51"><label>ka.5.51</label> dahyāttatra viṣaṃ skannaṃ bhūyo +                    <l xml:id="SS.5.5.50"> viṣārtopadravāś cāpi yathāsvaṃ samupācaret |
-                        vegāya kalpate|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         evamauadhibhir mantraiḥ kriyāyogaiś ca yatnataḥ|| </l>+                         athāriṭāṃ vimucyāśu pracchayitvāṅkitaṃ tayā || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.52"><label>ka.5.52</label> viṣe hṛtaguṇe dehādyadā doṣaḥ +                    <l xml:id="SS.5.5.51"> dahyāt tatra viṣaṃ skannaṃ bhūyo vegāya kalpate 
-                        prakupyati|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         tadā pavanamudvṛttaṃ snehādyaiḥ samupācaret|| </l>+                         evam auṣadhibhir mantraiḥ kriyāyogaiś ca yatnataḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.53"><label>ka.5.53</label> tailamatsyakulatthāmlavarjyair +                    <l xml:id="SS.5.5.52"> viṣe hṛtaguṇe dehād yadā doṣaḥ prakupyati |
-                            viṣaharāyutai<ref rend="superscript +
-                            footnote marker">1</ref>|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         pittajvraharaiḥ pittaṃ kaṣāyasnehabastibhiḥ|| </l>+                         tadā pavanam udvṛttaṃ snehādyaiḥ samupācaret || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.54"><label>ka.5.54</labelkaphamāragvadhādyena sakaudreṇa +                    <l xml:id="SS.5.5.53"> taila<pc> </pc>matsya<pc 
-                        gaṇena tu|+                            > </pc>kulatthāmla<pc> </pc>varjyair viaharāyutaiḥ |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         ślemaghnair agadaiś caiva tiktai rūkṣaiś ca bhojanaiḥ|| </l>+                         pittajvraharaiḥ pittaṃ kaāyasnehabastibhiḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.55"><label>ka.5.55</label> vṛkṣaprapātaviamapatitaṃ +                    <l xml:id="SS.5.5.54"> kapham āragvadhādyena sakaudreṇa gaṇena tu |
-                        mṛtamambhasi|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         udbaddhaṃ ca mṛtaṃ sadyaścikitsennaṭasaṃjñavat|| </l>+                         ślemaghnair agadaiś caiva tiktai rūkṣaiś ca bhojanaiḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.56"><label>ka.5.56</label> gāḍhaṃ baddhe'riṣṭayā pracchite vā +                    <l xml:id="SS.5.5.55"> vkṣaprapātaviam apatitaṃ mṛtam ambhasi |
-                        tīkṣṇair lepaistadvidhair vā+<ref rend="superscript footnote marker" +
-                        >1</ref>avaśiṭaiḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         śūne gātre klinnamatyarthapūti jñeyaṃ māsaṃ tadviṣāt pūti kaṣṭam|| </l>+                         udbaddhaṃ ca mṛtaṃ sadyaś cikitsen naṣṭasaṃjñavat || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.57"><label>ka.5.57</label> sadyo viddhaṃ nisravet kṣṇaraktaṃ +                    <l xml:id="SS.5.5.56"> gāḍhaṃ baddhe 'riṣṭayā pracchite vā tīkṣṇair 
-                        pākaṃ yāyāddahyate cāpyabhīkṇam|+                        lepais tadvidhair vāvaśiṭaiḥ |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         kṛṣṇībhūtaṃ klinnamatyarthapūti śīrṇaṃ māṃsaṃ yātyajasraṃ katācca|| </l>+                         śūne gātre klinnam atyarthapūti jñeyaṃ māṃsaṃ tadviṣāt pūti 
 +                        kaṣṭam || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.58"><label>ka.5.58</label> tṛṣṇā mūrcchā bhrāntidāhau jvaraś +                    <l xml:id="SS.5.5.57"> sadyo viddhaṃ nisravet kṛṣṇaraktaṃ pākaṃ yāyād 
-                        ca yasya syustaṃ digdhaviddhaṃ vyavasyet|+                        dahyate cāpy abhīkṣṇam |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         pūrvoddiṣṭaṃ lakṣaṇaṃ sarvametajjuṣṭaṃ yasyālaṃ vieṇa vraṇāḥ syuḥ|| </l>+                         kṛṣṇībhūtaṃ klinnam atyarthapūti śīrṇaṃ māṃsaṃ yāty ajasra 
 +                        katāc ca || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.59"><label>ka.5.59</label>tādaā digdhaviddhā viṣair vā +                    <l xml:id="SS.5.5.58"> tā mūrcchā bhrāntidāhau jvaraś ca yasya syus 
-                        juṣṭā prāyaste vraṇāḥ pūtimāsāḥ<ref rend="superscript footnote marker" +                        taṃ digdhaviddhaṃ vyavasyet |
-                            >1</ref>|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         teṣāṃ yuktyā timāsānyapohya vāryokobhiḥ śoitaṃ cāpahṛtya|| </l>+                         pūrvoddiṣṭaṃ lakṣaaṃ sarvam etaj juṣṭaṃ yasyālaṃ viṣeṇa vraṇāḥ 
 +                        syuḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.60"><label>ka.5.60</label> hṛtvā doṣān kṣipramūrdhvaṃ tvadhaś +                    <l xml:id="SS.5.5.58.1"/>
-                        ca samyak siñcet kṣīriṇāṃ tvakkaṣāyaiḥ| +
-                        <caesura/> +
-                         antarvastraṃ dāpayecca pradehān śītair dravyair ājyayuktair viṣaghnaiḥ|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.61"><label>ka.5.61</label> bhinne tvasthnā duṣṭajātena kāryaḥ +                    <l xml:id="SS.5.5.59ab"> lūtādaṣṭā digdhaviddhā viṣair vā juṣṭā 
-                        pūrvo mārgaḥ paittike yo viṣe ca| +                        prāyaste vraṇāḥ timāṃsāḥ | </l>
-                        <caesura/> +
-                         trivṛdviśalye madhukaṃ haridre raktā narendro lavaṇaś ca varga|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.62"><label>ka.5.62</label> kaṭutrikaṃ caiva sucūrṇitāni śṛṅge 
-                        nidadhyānmadhusaṃyutāni| 
-                        <caesura/> 
-                         eṣo'gado hanti viṣaṃ prayuktaḥ pānāñjanābhyañjananasyayogaiḥ|| </l> 
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.63"><label>ka.5.63</label> avāryavīryo viavegahantā<ref +                    <l xml:id="SS.5.5.59cd"><label>1938 ed. 5.5.59cd</label> 
-                            rend="superscript footnote marker">1</ref> mahāgado nāma mahāprabhāva+                         teṣāṃ yuktyā pūtimāṃsāny apohya vāryokobhiḥ śoṇitaṃ cāpahṛtya || </l>
-                        <caesura/> +
-                         viḍaṅgapāṭhātriphalājamodāhiṅgūni vakraṃ trikaṭūni caiva|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.64"><label>ka.5.64</label> sarvaś ca vargo lavaṇaḥ susūkṣmaḥ +                    <l xml:id="SS.5.5.60"> hṛtvā doṣān kṣipram ūrdhvaṃ tv adhaś ca samyak 
-                        sacitrakaḥ kṣaudrayuto nidheyaḥ|+                        siñcet kṣīriṇāṃ tvakkaṣāyaiḥ |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         śṛṅge gavāṃ śṛṅgamayena caiva pracchāditaḥ pakṣamupekṣitaś ca|| </l>+                         antarvastraṃ dāpayec ca pradehān śītair dravyair ājyayuktair 
 +                        viṣaghnaiḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.65"><label>ka.5.65</label> eṣo'gadaḥ sthāvarajaṅgamānāṃ +                    <l xml:id="SS.5.5.61"> bhinne tv asthnā duṭajātena kāryaḥ
-                            jetā<ref rend="superscript footnote marker">1</ref> viṣāāmajito hi +
-                        nāmnā|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         prapauṇḍarīkaṃ suradāru mustā kālānusāryā kaṭurohiṇī ca|| </l> +                         pūrvo mārgaḥ paittike yo viṣe ca |
- +
-                    <l xml:id="SS.5.5.66"><label>ka.5.66</label> sthauṇeyakadhyāmakaguggulūni<ref +
-                            rend="superscript footnote marker">1</ref> punnāgatālīśasuvarcikāś ca|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         kuṭannaṭailāsitasindhuvārāḥ śaileyakuṣṭhe tagaraṃ priyaṅguḥ|| </l> +                         trivṛdviśalye madhukaṃ haridre
- +
-                    <l xml:id="SS.5.5.67"><label>ka.5.67</label> rodhraṃ jalaṃ kāñcanagairikaṃ ca +
-                        samāgadhaṃ candanasaindhavaṃ ca|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         sūkṣmāṇi cūrṇāni samāni kṛtvā śṛṅge nidadhyānmadhusaṃyutāni|| </l>+                         raktā narendro lavaaś ca vargaḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.68"><label>ka.5.68</label> eṣo'gadastārkṣya iti pradiṣo viṣa +                    <l xml:id="SS.5.5.62"> kaṭutrikaṃ caiva sucūrṇitāni
-                        nihanyād api takṣakasya|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         māṃsīhareṇutriphalāmuraṅgīraktālatāyaṣṭikapadmakāni|| </l> +                         śṛṅge nidadhyān madhusayutāni |
- +
-                    <l xml:id="SS.5.5.69"><label>ka.5.69</label> +
-                        viḍaṅgatālīśasugandhikailātvakkuṣṭhapatrāṇi sacandanāni|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         bhārgī paṭolaṃ kiṇihī sapāṭhā mṛgādanī karkaṭikā puraś ca|| </l> +                         eṣo 'gado hanti viṣaṃ prayukta
- +
-                    <l xml:id="SS.5.5.70"><label>ka.5.70</label> pālindyaśokau kramukaṃ surasyā +
-                        prasūnamāruṣkarajaṃ ca puṣpam|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         sūkṣmāni cūrṇāni samāni śṛṅge nyaset sapittāni samākṣikāṇi<ref +                         pānāñjanābhyañjana<pc> </pc>nasya<pc> </pc>yogaiḥ || </l>
-                            rend="superscript footnote marker">1</ref>|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.71"><label>ka.5.71</label> varāhagodhāśikhiśallakīnāṃ<ref +                    <l xml:id="SS.5.5.63"> avāryavīryo viavegahantā
-                            rend="superscript footnote marker">1</ref> mārjārajaṃ pāratanākule ca|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         yasyāgado'yaṃ sukṛto gṛhe syānnamnarṣabho nāma nararṣabhasya|| </l> +                         mahāgado nāma mahāprabhāvaḥ |
- +
-                    <l xml:id="SS.5.5.72"><label>ka.5.72</label> na tatra sarpāḥ kuta eva +
-                        kīṭāstyajanti vīryāṇi viṣāṇi caiva|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         etena bheryaḥ paṭahāś ca digdhā nānadyamānā viṣamāśu hanyuḥ|| </l> +                         viḍaṅga<pc> </pc>pāṭhā<pc> </pc>triphalājamodā
- +
-                    <l xml:id="SS.5.5.73"><label>ka.5.73</labeldigdhāḥ patākāś ca nirīkṣya sadyo +
-                        viṣābhibhūtā hyaviṣā bhavanti|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         lākṣā hareṇurnaladaṃ priyaguḥ śigrudvayaṃ yaṣikapṛthvikāś ca|| </l>+                         higūni vakraṃ trikaūni caiva || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.74"><label>ka.5.74</label> cūrṇīkṛto'yaṃ rajanīvimiśro <ref +                    <l xml:id="SS.5.5.64"> sarvaś ca vargo lavaṇaḥ susūkṣma
-                            rend="superscript footnote marker">1</ref>sarpirmadhubhyāṃ sahito +
-                        nidheya|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         śṛṅge gavāṃ pūrvavadāpidhānastataḥ prayojyo'ñjananasyapānaiḥ|| </l> +                         sacitrakaḥ kaudrayuto nidheyaḥ |
- +
-                    <l xml:id="SS.5.5.75"><label>ka.5.75</label> saṃjīvano nāma gatāsukalpāneo'gado +
-                        jīvayatīha martyān|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         śleṣmātakīkaṭphalamātulugyaḥ śvetā girihvā kiṇihī sitā ca|| </l> +                         śṛṅge gavāṃ śṛgamayena caiva
- +
-                    <l xml:id="SS.5.5.76"><label>ka.5.76</label> sataṇḍulīyo'gada eṣa mukhyo viṣeṣu +
-                        darvīkararājilānām|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         drākā sugandhā nagavṛttikā ca śvetā <ref rend="superscript footnote +                         pracchāditaḥ pakam upekṣitaś ca || </l>
-                            marker">1</ref>samaṅgā samabhāgayuktā|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.77"><label>ka.5.77</label> deyo dvibhāgaḥ surasācchadasya +                    <l xml:id="SS.5.5.65"> eṣo 'gadaḥ sthāvarajaṅgamānā
-                        kapitthabilvād api dāḍimācca|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                        <ref rend="superscript footnote marker">1</ref>tathā'rdhabhāgaḥ +                         jetā viṣāṇām ajito hi nāmnā |
-                        sitasindhuvārādaṅkoṭhamūlād api gairikāc ca|| </l> +
- +
-                    <l xml:id="SS.5.5.78"><label>ka.5.78</label> eṣo'gadaḥ kṣaudrayuto nihanti +
-                        viśeato maḍalināṃ viṣāṇi|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         vaśatvagārdrā++āmalakaṃ kapitthaṃ kaṭutrikaṃ haimavatī sakuṣṭhā|| </l> +                         prapauṇḍarīkaṃ suradāru mustā
- +
-                    <l xml:id="SS.5.5.79"><label>ka.5.79</label> karañjabījaṃ tagaraṃ śirīṣapuṣpaṃ +
-                        ca gopittayutaṃ nihanti|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         viṣāṇi lūtondurapannagānāṃ kaiaṃ ca lepāñjananasyapānaiḥ|| </l>+                         kālānusāryā kaurohiṇī ca || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.80"><label>ka.5.80</labelpūrīṣamūtrānilagarbhasaṅgānnihanti +                    <l xml:id="SS.5.5.66"> sthauṇeyakadhyāmaka<pc> </pc>guggulūni
-                        vartyañjananābhilepaiḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         kācārmakothān paṭalāṃś ca ghorān puṣpaṃ ca hantyañjananasyayogaiḥ|| </l> +                         punnāga<pc> </pc>līśa<pc> </pc>suvarcikāś ca |
- +
-                    <xml:id="SS.5.5.81"><label>ka.5.81</labelsamūlapuṣpāṅkuravalkabījāt kvāthaḥ +
-                        śirīṣāt trikaṭupragāḍhaḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         salāvaṇaḥ kṣaudrayuto'tha pīto viśeṣataḥ kīṭaviṣaṃ nihanti|| </l> +                         kuṭannaailāsitasindhuvārāḥ
- +
-                    <l xml:id="SS.5.5.82"><label>ka.5.82</label> kuhaṃ trikaukaṃ dārvī madhukaṃ +
-                        lavaṇadvayam|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         mālatī nāgapupaṃ ca sarvāṇi madhurāṇi ca|| </l>+                         śaileyakuṭhe tagaraṃ priyaṅguḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.83"><label>ka.5.83</labelkapittharasapiṣṭo'yaṃ +                    <l xml:id="SS.5.5.67"> rodhraṃ jalaṃ kāñcana<pc> </pc>gairikaṃ ca
-                        śarkarākṣaudrasayutaḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         viṣaṃ hantyagadaḥ sarvaṃ mūṣikāṇāṃ viśeṣataḥ|| </l> +                         samāgadhaṃ candanasaindhavaṃ ca |
- +
-                    <l xml:id="SS.5.5.84"><label>ka.5.84</label> +
-                        <ref rend="superscript footnote marker">1</ref>somarājīphalaṃ puṣpaṃ kaṭabhī +
-                        sindhuvārakaḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         corako varuṇaḥ kuṭhaṃ sarpagandhā sasaptalā|| </l> +                         sūkmāṇi cūrṇāni samāni kṛtvā
- +
-                    <l xml:id="SS.5.5.85"><label>ka.5.85</label> punarnavā śirīṣasya +
-                        puṣpamāragvadhārkajam|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         śyāmā'mbaṣṭhā viḍagāni tathā'mrāśmantakāni ca|| </l>+                         śge nidadhyān madhusaṃyutāni || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.5.86"><label>ka.5.86</label> bhūmī kurabakaś caiva gaṇa ekasaraḥ +                    <l xml:id="SS.5.5.68"> eṣo 'gadas tārkṣya iti pradiṣṭo
-                        smṛtaḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         ekaśo dvitriśo vā'pi prayoktavyo viṣāpahaḥ||</l> +                         viṣaṃ nihanyād api takṣakasya |
- +
-                    <p ana="trailer">iti suśrutasaṃhitāyāṃ kalpasthāne sarpadaṣṭaviṣacikitsitaṃ nāma +
-                        pañcamo'dhyāyaḥ ||5||</p> +
-                </div> +
-                <div n="6" type="adhyāyaḥ"> +
-                    <head>ṣaṣṭho'dhyāyaḥ|</head> +
-                    <l xml:id="SS.5.6.1"><label>ka.6.1</label> athāto dundubhisvanīyaṃ <ref +
-                            rend="superscript footnote marker">1</ref>kalpaṃ vyākhyāsyāmaḥ||</l> +
-                    <l xml:id="SS.5.6.2"><label>ka.6.2</label> yathovāca bhagavān dhanvantariḥ||</l> +
-                    <l xml:id="SS.5.6.3"><label>ka.6.3</label> +
-                        dhavāśvakarṇaśirīṣatiniśapalāśapicumardapāṭalipāribhadrakāmrodumbarakarahāṭakārjunakakubhasarjakapītanaśleṣmātakāṅkoṭhāmalakapragrahakuṭajaśamīkapitthāśmantakārkacirabilvamahāvṛkāruṣkarāralumadhukamadhuśigruśākagojīmūrvābhūrjatilvakekṣurakagopaghoṇṭārimedānāṃ +
-                        bhasmānyāhṛtya gavāṃ mūtreṇa kṣārakalpena parisrāvya vipacet, dadyāccātra +
-                        pippalīmūlataṇḍulīyakavarāṅgacocamañjiṣṭhākarañjikāhastipippalīmaricaviḍaṅgagṛhadhūmānantāsomasaralābāhlīkaguhākośāmraśvetasarṣapavaruṇalavaṇaplakṣaniculakavañjulavakrālavardhamānaputraśreṇīsaptaparṇaṭuṇṭukailavālukanāgadantyativiṣābhayābhadradārukuṣṭhaharidrāvacācūrṇāni +
-                        lohānāṃ ca samabhāgāni, tataḥ kṣāravadāgatapākamavatārya lohakumbhe +
-                        nidadhyāt||</l> +
-                    <l xml:id="SS.5.6.4"><label>ka.6.4</label> anena dundubhiṃ limpet patākāṃ +
-                        toraṇāni ca|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         śravaṇāddarśanāt sparśāt <ref rend="superscript footnote marker" +                         māṃsīhareṇutriphalāmuraṅgī
-                        >1</ref>viṣāt sapratimucyate|| </l> +
- +
-                    <l xml:id="SS.5.6.5"><label>ka.6.5</label> eṣa kṣārāgado nāma śarkarāsvaśmarīṣu +
-                        ca|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         arśaḥsu <ref rend="superscript footnote marker">1</ref>vātagulme+                         raktālatā<pc> </pc>yaṭika<pc> </pc>padmakāni || </l>
-                        kāsaśūlodareṣu ca|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.6.6"><label>ka.6.6</label> ajīre grahaṇīdoṣe bhaktadveṣe<ref +                    <l xml:id="SS.5.5.69"> viḍaṅgatālīśasugandhikailātvakkuṣṭhapatrāi 
-                            rend="superscript footnote marker">1</ref> ca dāruṇe|+                        sacandanāni |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                        <ref rend="superscript footnote marker">1</ref>śophe sarvasare cāpi deyaḥ +                         bhārgī paṭolaṃ kiṇihī sapāṭhā mṛgādanī karkaṭikā puraś ca || </l>
-                        śvāse ca dāruṇe|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.6.7"><label>ka.6.7</label> sadā sarvaviṣārtānāṃ +                    <l xml:id="SS.5.5.70"> pālindyaśokau kramukaṃ surasyāḥ prasūnam 
-                        sarvayaivopayujyate|+                        āruṣkarajaṃ ca puṣpam |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         ea takṣakamukhyānāmapi daryāṅkuśo'gadaḥ|| </l>+                         sūkmāni cūrṇāni samāni śṛṅge nyaset sapittāni samākṣikāṇi || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.6.8"><label>ka.6.8</label> +                    <l xml:id="SS.5.5.71"> varāhagodhāśikhiśallakīnāṃ mārjārajaṃ 
-                        viḍaṅgatriphalādantībhadradāruhareṇavaḥ|+                        pārṣatanākule ca |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         tālīśapatramañjiṭhākeśarotpalapadmakam|| </l>+                         yasyāgado 'yaṃ sukṛto gṛhe syān nāmnarabho nāma nararṣabhasya || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.6.9"><label>ka.6.9</label> dāḍimaṃ mālatīpuṣpaṃ rajanyau sārive +                    <l xml:id="SS.5.5.72"> na tatra sarpāḥ kuta eva kīṭās tyajanti vīryāṇi 
-                        sthire|+                        viṣāṇi caiva |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         priyaṅgustagaraṃ kuṣhaṃ bṛhatyau cailavālukam|| </l>+                         etena bheryaḥ paahāś ca digdhā nānadyamānā viṣam āśu hanyuḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.6.10"><label>ka.6.10</label> sacandanagavākībhir etaiḥ siddhaṃ +                    <l xml:id="SS.5.5.73"> digdhāḥ patākāś ca nirīkṣya sadyo viṣābhibhūtā 
-                        viṣāpaham|+                        hy aviṣā bhavanti |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         sarpiḥ kalpāṇakaṃ hyetadgrahāpasmāranāśanam|| </l>+                         lākṣā hareur naladaṃ priyaṅguḥ śigrudvayaṃ yaṣṭikapṛthvikāś ca 
 +                        || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.6.11"><label>ka.6.11</label> +                    <l xml:id="SS.5.5.74"> cūrīkṛto 'yaṃ rajanīvimiśro sarpirmadhubhyāṃ 
-                        pāḍvāmayagaraśvāsamandāgnijvarakāsanut|+                        sahito nidheyaḥ |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         śoṣiṇāmalpaśukrāāṃ vandhyānāṃ ca praśasyate|| </l>+                         śṛṅge gavāṃ pūrvavad ā pidhānas tataḥ prayojyo 'ñjana<pc 
 +                            > </pc>nasya<pc> </pc>pānaiḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.6.12"><label>ka.6.12</label> apāmārgasya bījāni śirīasya ca +                    <l xml:id="SS.5.5.75"> saṃjīvano nāma gatāsukalpān eo 'gado 
-                        māṣakān|+                        jīvayatīha martyān |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         śvete dve kākamācīṃ ca gavāṃ mūtrea peṣayet|| </l>+                         śleṣmātakīkaṭphalamātuluṅgyaḥ śvetā girihvā kiihī sitā ca || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.6.13"><label>ka.6.13</label> sarpiretaistu saṃsiddhaṃ +                    <l xml:id="SS.5.5.76"> sataṇḍulīyo 'gada eṣa mukhyo viṣeṣu 
-                        viṣasaṃśamanaṃ param|+                        darvīkararājilānām |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         amṛtaṃ nāma vikhyātamapi saṃjīvayenmtam|| </l>+                         drākṣā sugandhā nagavttikā ca śvetā samaṅgā samabhāgayuktā || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.6.14"><label>ka.6.14</label> candanāguruṇī kuṣṭhaṃ tagaraṃ +                    <l xml:id="SS.5.5.77"> deyo dvibhāgaḥ surasācchadasya kapitthabilvād 
-                        tilaparṇikam|+                        api dāḍimāc ca |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                        <ref rend="superscript footnote marker">1</ref>prapauṇḍarīkaṃ naladaṃ +                         tathārdha<pc> </pc>bhāgaḥ sitasindhuvārād aṅkoṭhamūlād api 
-                        saralaṃ devadāru ca|| </l>+                        gairikāca || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.6.15"><label>ka.6.15</label> bhadraśriyaṃ yavaphalāṃ bhārgīṃ +                    <l xml:id="SS.5.5.78ab"> eṣo 'gadaḥ kṣaudrayuto nihanti viśeṣato 
-                        nīlīṃ sugandhikām| +                        maṇḍalināṃ viṣāṇi |</l>
-                        <caesura/> +
-                         kāleyakaṃ padmakaṃ ca madhukaṃ <ref rend="superscript footnote marker" +
-                            >1</ref>nāgaraṃ jaṭām|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.6.16"><label>ka.6.16</label> punnāgailailavālūni gairika +                    <l xml:id="SS.5.5.78cd"> vaṃśatvagārdrāmalakaṃ kapitthaṃ kaṭutrikaṃ 
-                        dhyāmakaṃ balām| +                        haimavatī sakuṭhā || </l>
-                        <caesura/> +
-                         toyaṃ sarjarasaṃ māṃsīṃ śatapupāṃ hareṇukām|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.6.17"><label>ka.6.17</label> tālīśapatraṃ kudrailāṃ priyaṅguṃ +                    <l xml:id="SS.5.5.79"> karañjabījaṃ tagaraṃ śirīapuṣpaṃ ca 
-                        sakuṭannaṭam|+                        gopittayutaṃ nihanti |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         śilāpupaṃ saśaileyaṃ patraṃ kālānusārivām|| </l>+                         viṣāṇi lūtondurapannagānāṃ kaiṭaṃ ca lepāñjananasyapānaiḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.6.18"><label>ka.6.18</label> +                    <l xml:id="SS.5.5.80"> pūrīṣamūtrānilagarbhasaṅgānnihanti 
-                        <ref rend="superscript footnote marker">1</ref>kaṭutrikaṃ śītaśivaṃ +                        vartyañjananābhilepaiḥ |
-                        kāśmaryaṃ kaṭurohiṇīm|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         somarājīmativiṣāṃ pṛthvikāmindravāruṇīm<ref rend="superscript footnote +                         kācārmakothān paṭalāṃś ca ghorān puṣpaṃ ca hantyañjananasyayogaiḥ 
-                            marker">1</ref>|| </l>+                        || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.6.19"><label>ka.6.19</label> uśīraṃ varuṇaṃ mustaṃ kustumburu +                    <l xml:id="SS.5.5.81"> samūlapuṣpāṅkuravalkabījāt kvāthaḥ śirīṣāt 
-                        nakhaṃ tathā|+                        trikaṭupragāḍhaḥ |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         śvete haridre sthaueyaṃ lākṣāṃ ca lavaṇāni ca|| </l>+                         salāvaaḥ kṣaudrayuto 'tha pīto viśeṣataḥ kīṭaviṣaṃ nihanti || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.6.20"><label>ka.6.20</label> kumudotpalapadmāni pupaṃ cāpi +                    <l xml:id="SS.5.5.82"> kuṭhaṃ trikaṭukaṃ dārvī madhukaṃ lavaṇadvayam 
-                        tathā'rkajam|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         campakāśokasumanastilvakaprasavāni ca|| </l>+                         mālatī nāgapuṣpaṃ ca sarvāṇi madhurāṇi ca || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.6.21"><label>ka.6.21</label>alīśālmalīśailuśirīāṇā +                    <l xml:id="SS.5.5.83"> kapittharasapiṣo 'yaṃ śarkarākaudrasayutaḥ |
-                        tathaiva ca|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         kusumaṃ tṛṇamūlyāś ca surabhīsindhuvārajam<ref rend="superscript footnote +                         viṣaṃ hantyagadaḥ sarvaṃ mūṣikāāṃ viśeṣataḥ || </l>
-                            marker">1</ref>|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.6.22"><label>ka.6.22</label> dhavāśvakarṇapārthānāṃ puṣpāṇi +                    <l xml:id="SS.5.5.84ab"> somarājīphalaṃ puṣpaṃ kaṭabhī sindhuvārakaḥ | </l>
-                        tiniśasya ca| +
-                        <caesura/> +
-                         gugguluṃ kuṅkumaṃ bimbīṃ sarpākṣīṃ gandhanākulīm|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.6.23"><label>ka.6.23</label> etat sabhṛtya saṃbhāraṃ +                    <l xml:id="SS.5.5.84cd"> corako varuṇaḥ kuṣṭhaṃ sarpagandhā sasaptalā 
-                            sūkṣmacūrṇāni<ref rend="superscript footnote marker">1</ref> kārayet| +                        || </l>
-                        <caesura/> +
-                         gopittamadhusarpirbhir yuktaṃ śṛṅge nidhāpayet|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.6.24"><label>ka.6.24</label> bhagnaskandhaṃ vivṛtākaṃ +                    <l xml:id="SS.5.5.85ab"> punarnavā śirīasya pupamāragvadhārkajam | </l>
-                        mṛtyordaṃṭrāntaraṃ gatam| +
-                        <caesura/> +
-                         anenāgadamukhyena <ref rend="superscript footnote marker">1</ref>manuṣyaṃ +
-                        punarāharet|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.6.25"><label>ka.6.25</label> eo'gnikalpaṃ durvāraṃ +                    <l xml:id="SS.5.5.85cd"> śyāmāmbaṭhā viaṅgāni tathāmrāśmantakāni ca 
-                        kruddhasyāmitatejasaḥ| +                        || </l>
-                        <caesura/> +
-                         viaṃ nāgapaterhanyāt prasabhaṃ vāsukerapi|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.6.26"><label>ka.6.26</label> mahāsugandhināmā'yaṃ +                    <l xml:id="SS.5.5.86"> bhūmī kurabakaś caiva gaṇa ekasaraḥ smṛtaḥ |
-                        pañcāśītyaṅgasaṃyutaḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         rājā'gadānāṃ sarveṣāṃ rājño haste bhavet sadā|| </l>+                         ekaśo dvitriśo vā 'pi prayoktavyo viṣāpahaḥ || </l>
  
-                    <xml:id="SS.5.6.27"><label>ka.6.27</label> +                    <xml:id="SS.5.5.trailerstyle="prose">iti suśrutasaṃhitāyā 
-                        <ref rend="superscript footnote marker">1</ref>snātānuliptastu nṛpo bhavet +                        kalpasthāne sarpadaṣṭaviṣacikitsitaṃ nāma pañcamo 'dhyāyaḥ ||5 
-                        sarvajanapriyaḥ| +                        ||</p
-                        <caesura/> +                </div
-                         bhrājiṣṇutāṃ ca <ref rend="superscript footnote marker">1</ref>labhate +                <div n="6" type="adhyāya">
-                        śatrumadhyagato'pi san|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.6.28"><label>ka.6.28</label> uṇavarjyo vidhiḥ kāryo viārtānāṃ +                    <head>ṣaṣṭho 'dhyāyaḥ |</head>
-                        vijānatā| +
-                        <caesura/> +
-                         muktvā kīaviṣaṃ taddhi śītenābhipravardhate|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.6.29"><label>ka.6.29</label> annapānavidhāvuktamupadhārya +                    <l xml:id="SS.5.6.1"> athāto dundubhisvanīyaṃ kalpaṃ vyākhyāsyāmaḥ 
-                        śubhāśubham| +                        ||</l>
-                        <caesura/> +
-                         śubhaṃ deyaṃ viṣārtebhyo viruddhebhyaś ca vārayet|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.6.30"><label>ka.6.30</label> phāṇitaṃ +                    <l xml:id="SS.5.6.2"> yathovāca bhagavān dhanvantariḥ ||</l>
-                        śugrusauvīramajīrṇādhyaśanaṃ tathā| +
-                        <caesura/> +
-                         varjayecca samāsena navadhānyādikaṃ gaṇam|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.6.31"><label>ka.6.31</labeldivāsvapnaṃ vyavāyaṃ ca vyāyāmaṃ +                    <l xml:id="SS.5.6.3"> dhavāśvakarṇa<pc</pc>śirīṣa<pc 
-                        krodhamātapam| +                            > </pc>tiniśa<pc> </pc>palāśa<pc> </pc>picumarda<pc 
-                        <caesura/> +                            > </pc>pāṭali<pc> </pc>pāribhadrakāmrodumbara<pc 
-                         surātilakulatthāṃś ca varjayed dhi viṣāturaḥ|| </l>+                            > </pc>karahāṭakārjuna<pc> </pc>kakubha<pc 
 +                            > </pc>sarja<pc> </pc>kapītana<pc> </pc>śleṣmāta<pc 
 +                            > </pc>kāṅkoṭhāmalakapragraha<pc> </pc>kuṭaja<pc 
 +                            > </pc>śamī<pc> </pc>kapitthāśmantakārka<pc 
 +                            > </pc>cirabilva<pc> </pc>mahāvṛkṣāruṣkarāralu<pc 
 +                            > </pc>madhuka<pc> </pc>madhuśigru<pc> </pc>śāka<pc 
 +                            > </pc>gojī<pc> </pc>mūrvā<pc> </pc>bhūrja<pc 
 +                            > </pc>tilvakekṣuraka<pc> </pc>gopaghoṇṭārimedānāṃ bhasmāny 
 +                        āhṛtya gavāṃ mūtreṇa kṣārakalpena parisrāvya vipacet, dadyāc cātra 
 +                            pippalīmūla<pc> </pc>taṇḍulīyaka<pc> </pc>varāṅga<pc 
 +                            > </pc>coca<pc> </pc>mañjiṣṭhā<pc> </pc>karañjikā<pc 
 +                            > </pc>hastipippalī<pc> </pc>marica<pc> </pc>viḍaṅga<pc 
 +                            > </pc>gṛhadhūmānantā<pc> </pc>soma<pc> </pc>saralā<pc 
 +                            > </pc>bāhlīka<pc> </pc>guhākośāmra<pc> </pc>śveta<pc 
 +                            > </pc>sarapa<pc> </pc>varuṇa<pc> </pc>lavaṇa<pc 
 +                            > </pc>plakṣa<pc> </pc>niculaka<pc> </pc>vañjula<pc 
 +                            > </pc>vakrāla<pc> </pc>vardhamāna<pc 
 +                            > </pc>putraśreṇī<pc> </pc>saptaparṇa<pc 
 +                            > </pc>ṭuṇṭukailavāluka<pc> </pc>nāgadanty<pc 
 +                            > </pc>ativiṣā<pc> </pc>bhayā<pc> </pc>bhadradāru<pc 
 +                            > </pc>kuṣṭha<pc> </pc>haridrā<pc> </pc>vacā<pc> </pc>cūrṇāni 
 +                        lohānāṃ ca samabhāgāni, tataḥ kṣāravad āgatapākam avatārya 
 +                        lohakumbhe nidadhyāt ||</l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.6.32"><label>ka.6.32</label> prasannadoṣa +                    <l xml:id="SS.5.6.4"> anena dundubhiṃ limpet patākāṃ toraṇāni ca |
-                            prakṛtisthadhātumannābhikāṅkṣaṃ<ref rend="superscript footnote marker" +
-                            >1</ref> samasūtrajihvam|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                        <ref rend="superscript footnote marker" +                         śravaṇād darśanāt sparśāt viṣāt saṃprati<pc> </pc>mucyate || </l>
-                        >1</ref>prasannavarṇendriyacittaceṣṭaṃ vaidyo'vagacchedaviṣaṃ manuṣyam||</l>+
  
-                    <p ana="trailer">iti suśrutasaṃhitāyāṃ kalpasthāne dundubhisvanīyakalpo nāma +                    <l xml:id="SS.5.6.5"> eṣa kṣārāgado nāma śarkarāsv aśmarīu ca |
-                        ṣaṣṭho'dhyāyaḥ ||6||</p> +
-                </div> +
-                <div n="7" type="adhyāyaḥ"> +
-                    <head>saptamo'dhyāyaḥ|</head> +
-                    <l xml:id="SS.5.7.1"><label>ka.7.1</label> athāto mūikakalpaṃ vyākhyāsyāmaḥ|| </l> +
-                    <l xml:id="SS.5.7.2"><label>ka.7.2</label> yathovāca bhagavān dhanvantariḥ|| </l> +
-                    <l xml:id="SS.5.7.3"><label>ka.7.3</label> pūrvaṃ śukraviā uktā bhūṣikā ye +
-                        samāsataḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         nāmalakaṇabhaiṣajyair aṣṭādaśa nibodha me<ref rend="superscript footnote +                         arśaḥsu vātagulmeu kāsaśūlodareṣu ca || </l>
-                            marker">1</ref>|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.7.4"><label>ka.7.4</label> lālanaḥ putrakaḥ kṛṣ+                    <l xml:id="SS.5.6.6"> ajīrṇe grahaṇīdoṣe bhaktadveṣe ca dāru|
-                        haṃsiraścikviras(haṃsiraścikkiras) tathā|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         chucchundaro'lasaś caiva kaṣāyadaśano'pi ca|| </l>+                         śophe sarvasare cāpi deyaḥ śvāse ca dāruṇe || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.7.5"><label>ka.7.5</label> kuliṅgaścājitaś caiva capalaḥ +                    <l xml:id="SS.5.6.7"> sadā sarvaviṣārtānāṃ sarvathaivopayujyate |
-                        kapilastathā|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         kokilo'ruṇasaṃjñaś ca mahākṛṇastathonduraḥ|| </l>+                         ea takṣakamukhyānām api darpāṅkuśo 'gadaḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.7.6"><label>ka.7.6</label> śvetena mahatā sārdhaṃ kapilenākhunā +                    <l xml:id="SS.5.6.8"> viḍaṅgatriphalādantībhadradāruhareṇavaḥ |
-                        tathā|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         mūṣikaś ca kapotābhastathaivāṣṭādaśa smṛtāḥ|| </l>+                         tālīśapatramañjiṣṭhākeśarotpalapadmakam || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.7.7"><label>ka.7.7</label> śukraṃ patati yatraiā +                    <l xml:id="SS.5.6.9"> dāḍimaṃ mālatīpupaṃ rajanyau sārive sthire |
-                            śukraspṛṣṭaiḥ<ref rend="superscript footnote marker">1</ref> spṛśanti +
-                        vā|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         nakhadantādibhistasmin gātre raktaṃ praduyati|| </l>+                         priyaṅgus tagaraṃ kuṭhaṃ bṛhatyau cailavālukam || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.7.8"><label>ka.7.8</label> jāyante granthayaḥ śophāḥ karṇikā +                    <l xml:id="SS.5.6.10"> sacandanagavākṣībhir etaiḥ siddhaṃ viṣāpaham |
-                        maṇḍalāni ca|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         pīḍakopacayaścogro visarpāḥ kiṭibhāni ca|| </l>+                         sarpiḥ kalyāṇakaṃ hy etad grahāpasmāranāśanam || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.7.9"><label>ka.7.9</label> parvabhedo rujastīvrā <ref +                    <l xml:id="SS.5.6.11"> pāṇḍvāmayagaraśvāsamandāgnijvarakāsanut |
-                            rend="superscript footnote marker">1</ref>mūrcchā'ṅgasadanaṃ jvaraḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         daurbalyamaruciḥ śvāso vamathurlomaharaam|| </l>+                         śoiām alpaśukrāṇāṃ vandhyānāṃ ca praśasyate || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.7.10"><label>ka.7.10</label> daṭarūpaṃ +                    <l xml:id="SS.5.6.12"> apāmārgasya bījāni śirīasya ca māṣakā|
-                            samāsoktametadvyāsamataḥ<ref rend="superscript footnote marker">1</ref> +
-                        śṛṇu|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         lālāsrāvo lālanena hikkā chardiś ca jāyate|| </l>+                         śvete dve kākamācīṃ ca gavāṃ mūtreṇa peṣayet || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.7.11"><label>ka.7.11</label> taṇḍulīyakakalkaṃ tu lihyāttatra +                    <l xml:id="SS.5.6.13"> sarpir etais tu sasiddhaṃ viṣasaṃśamanaṃ param 
-                        samākṣikam|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         putrakeṇāṅgasādaś ca pāṇḍuvarṇaś ca jāyate|| </l>+                         amṛtaṃ nāma vikhyātam api saṃjīvayen mṛtam || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.7.12"><label>ka.7.12</label> cīyate +                    <l xml:id="SS.5.6.14"> candanāguruṇī kuṣṭhaṃ tagaraṃ tilaparṇikam |
-                        granthibhiścāṅgamākhuśāvakasannibhaiḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         śirīṣeṅgudakalkaṃ tu lihyāttatra samākṣikam|| </l>+                         prapauṇḍarīkaṃ naladaṃ saralaṃ devadāru ca || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.7.13"><label>ka.7.13</label> +                    <l xml:id="SS.5.6.15"> bhadraśriyaṃ yavaphalāṃ bhārgīṃ nīlīṃ 
-                        <ref rend="superscript footnote marker">1</ref>kṛṣṇena daśe +                        sugandhikā|
-                        śopho'sṛkchardiḥ prāyaś ca durdine|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         śirīṣaphalakuṣṭhaṃ tu pibet kiśukabhasmanā|| </l>+                         kāleyakaṃ padmakaṃ ca madhukaṃ nāgaraṃ jaṭā|| </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.7.14"><label>ka.7.14</label> haṃsireṇānnavidveṣo jṛmbhā romṇāṃ +                    <l xml:id="SS.5.6.16"> punnāgailailavālūni gairikaṃ dhyāmakaṃ balām |
-                        ca harṣaṇam|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         pibedāragvadhādiṃ tu suvāntastatra mānavaḥ|| </l>+                         toyaṃ sarjarasaṃ māṃsīṃ śatapuṣpāṃ hareṇukām || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.7.15"><label>ka.7.15</label> cikvireṇa(cikkireṇa) śiroduḥkhaṃ +                    <l xml:id="SS.5.6.17"> tālīśapatraṃ kṣudrailāṃ priyaṅguṃ sakuṭannaṭam 
-                        śopho hikkā vamistathā|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         jālinīmadanāṅkoṭhakaṣāyair vāmayettu tam|| </l>+                         śilāpupaṃ saśaileyaṃ patraṃ kālānusārivā|| </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.7.16"><label>ka.7.16</label> yavanālarṣabhīkāraṃ bṛhatyoścātra +                    <l xml:id="SS.5.6.18"> kaṭutrikaṃ śītaśivaṃ śmaryaṃ kaṭurohiṇīm |
-                        dāpayet|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                        <ref rend="superscript footnote marker">1</ref>chucchundarea taṭ +                         somarājīmativiṣāṃ pṛthvikām indravāruīm || </l>
-                        chardirjvaro daurbalyameva ca|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.7.17"><label>ka.7.17</label> grīvāstambhaḥ pṛṣṭhaśopho +                    <l xml:id="SS.5.6.19"> īraṃ varuṇaṃ mustaṃ kustumburu nakhaṃ tathā |
-                        gandhājñānaṃ visūcikā|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         cavyaṃ harītakī śuṭhī viḍaṅgaṃ pippalī madhu|| </l>+                         śvete haridre sthaueyaṃ lākṣāṃ ca lavaṇāni ca || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.7.18"><label>ka.7.18</label> aṅkoṭhabījaṃ ca tathā pibedatra +                    <l xml:id="SS.5.6.20"> kumudotpalapadmāni puṣpaṃ cāpi tathā 'rkajam |
-                        viṣāpaham|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         grīvāstambho'lasenordhvavāyurdaṃśe rujā jvaraḥ|| </l>+                         campakāśoka<pc> </pc>sumanas<pc> </pc>tilvaka<pc> </pc>prasavāni 
 +                        ca || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.7.19"><label>ka.7.19</labelmahāgadaṃ sasarpikaṃ lihyāttatra +                    <l xml:id="SS.5.6.21"> pāṭalīśālmalī<pc> </pc>śailu<pc> </pc>śirīṣāṇāṃ 
-                        samākṣikam|+                        tathaiva ca |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         nidrā kaṣāyadantena hcchoṣaḥ kārśyameva ca|| </l>+                         kusumaṃ tṇamūlyāś ca surabhīsindhuvārajam || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.7.20"><label>ka.7.20</label> kaudropetāḥ śirīṣasya lihyāt +                    <l xml:id="SS.5.6.22"> dhavāśvakarṇapārthānāṃ pupāṇi tiniśasya ca |
-                        sāraphalatvacaḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         kuligena rujaḥ<ref rend="superscript footnote marker">1</ref> śopho rājyaś +                         gugguluṃ kukumaṃ bimbīṃ sarpākṣīṃ gandhanākulīm || </l>
-                        ca daśamaṇḍale|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.7.21"><label>ka.7.21</label> sahe sasindhuvāre ca lihyāttatra +                    <l xml:id="SS.5.6.23"> etat saṃbhṛtya saṃbhāraṃ sūkṣmacūrṇāni kārayet 
-                        samākṣike|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                        <ref rend="superscript footnote marker">1</ref>ajitenāgakṛṣṇatvaṃ +                         gopittamadhusarpirbhir yuktaṃ śṛge nidhāpayet || </l>
-                        chardirmūrcchā ca hṛdgrahaḥ|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.7.22"><label>ka.7.22</label> snukkṣīrapiṣṭāṃ pālindīṃ mañjiṣṭhāṃ +                    <l xml:id="SS.5.6.24"> bhagnaskandhaṃ vivṛtākṣaṃ mṛtyor daṃṣṭrāntaraṃ 
-                        madhunā lihet|+                        gatam |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         capalena bhavecchardirmūrcchā ca saha tṛṇayā|| </l>+                         anenāgadamukhyena manuyaṃ punar āharet || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.7.23"><label>ka.7.23</label> +                    <l xml:id="SS.5.6.25"> eo 'gnikalpaṃ durvāraṃ kruddhasyāmitatejasaḥ |
-                        <ref rend="superscript footnote marker">1</ref>kaudreṇa triphalāṃ +
-                        lihyādbhadrakāṣṭhajaṭānvitām|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         kapilena vraṇe kotho jvaro granthyudgamaḥ satṛṭ|| </l>+                         viṣaṃ nāga<pc> </pc>pater hanyāt prasabhaṃ vāsuker api || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.7.24"><label>ka.7.24</label> lihyānmadhuyutāṃ śvetāṃ śvetāṃ cāpi +                    <l xml:id="SS.5.6.26"> mahāsugandhināmā 'yaṃ pañcāśītyaṅgasayutaḥ |
-                        punarnavām|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         granthayaḥ kokilenogrā jvaro dāhaś ca dāruṇaḥ<ref rend="superscript +                         rājā 'gadānāṃ sarveṣāṃ rājño haste bhavet sadā || </l>
-                            footnote                             marker" +
-                            >1</ref>|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.7.25"><label>ka.7.25</label> varṣābhūnīlinīkvāthakalkasiddhaṃ +                    <l xml:id="SS.5.6.27"> snātānuliptas tu nṛpo bhavet sarvajanapriyaḥ |
-                        ghtaṃ pibet|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         aruenānilaḥ kruddho vātajān kurute gadān|| </l>+                         bhrājiṣutāṃ ca labhate śatrumadhyagato 'pi san || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.7.26"><label>ka.7.26</label> mahākṛṣṇena pittaṃ ca śvetena kapha +                    <l xml:id="SS.5.6.28"> uṣṇavarjyo vidhiḥ kāryo viṣārtānāṃ vijānatā |
-                        eva ca|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         mahatā kapilenāsṛ<ref rend="superscript footnote marker">1</ref>kapotena +                         muktvā kīaviṣaṃ tad dhi śītenābhipravardhate || </l>
-                        catuṣayam|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.7.27"><label>ka.7.27</label> bhavanti caiṣāṃ daṃśeṣu +                    <l xml:id="SS.5.6.29"> annapānavidhāv uktam upadhārya śubhāśubham |
-                        granthimaṇḍalakarṇikā|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         piḍakopacayaścograḥ śophaś ca bhṛśadāruṇaḥ|| </l>+                         śubhaṃ deyaṃ viṣārtebhyo viruddhebhyaś ca vārayet || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.7.28"><label>ka.7.28</label> dadhikṣīraghṛtaprasthāstrayaḥ +                    <l xml:id="SS.5.6.30"> phāṇitaṃ śugrusauvīram ajīrṇādhyaśanaṃ tathā |
-                        pratyekaśo matā|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         karañjāragvadhavyoṣabṛhatyaṃśumatīsthirā|| </l>+                         varjayec ca samāsena navadhānyādikaṃ gaṇam || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.7.29"><label>ka.7.29</label> niṣkvāthya caiṣāṃ kvāthasya +                    <l xml:id="SS.5.6.31"> divāsvapnaṃ vyavāyaṃ ca vyāyāmaṃ krodhamātapam 
-                        caturtho'ṃśaḥ punarbhavet|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                        <ref rend="superscript footnote marker" +                         surātilakulatthāṃś ca varjayed dhi viṣāturaḥ || </l>
-                        >1</ref>trivṛdgojyamṛtāvakrasarpagandhāḥ samṛttikāḥ|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.7.30"><label>ka.7.30</label> kapitthadāḍimatvak ca +                    <l xml:id="SS.5.6.32"> prasannadoaṃ prakṛtisthadhātum annābhikāṅkṣaṃ 
-                            ślakṇapiṣṭāḥ<ref rend="superscript footnote marker">1</ref> pradāpayet|+                        samasūtrajihvam |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         tat sarvamekataḥ kṛtvā śanair mṛdv agninā pacet|| </l>+                         prasannavarṇendriyacittaceṣṭaṃ vaidyo 'vagacched aviṣaṃ manuṣyam 
 +                        ||</l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.7.31"><label>ka.7.31</labelpañcānāmaruṇādīnāṃ +                    <l xml:id="SS.5.6.trailer" style="prose">iti suśrutasaṃhitāyāṃ 
-                        viametadvyapohati|+                        kalpasthāne dundubhisvanīyakalpo nāma ṣaṣṭho 'dhyāyaḥ ||6 ||</l> 
 +                </div> 
 +                <div n="7" type="adhyāya"> 
 +                    <head>saptamo 'dhyāyaḥ |</head> 
 +                    <l xml:id="SS.5.7.1"> athāto mūṣikakalpaṃ vyākhyāsyāmaḥ || </l> 
 +                    <l xml:id="SS.5.7.2"> yathovāca bhagavān dhanvantariḥ || </l> 
 +                    <l xml:id="SS.5.7.3"> pūrvaṃ śukraviā uktā mūṣikā ye samāsataḥ |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         kākādanīkākamācyoḥ svarasevathavā kṛtam|| </l> +                         nāmalakṣaṇabhaiṣajyair aādaśa nibodha me || </l> 
- +                    <l xml:id="SS.5.7.4"> lālanaḥ putrakaḥ kṛṣṇo haṃsiraś cikvi(kki)ras 
-                    <l xml:id="SS.5.7.32"><label>ka.7.32</label> sirāś ca <ref rend="superscript +                        tathā |
-                            footnote marker">1</ref>srāvayet prāptāḥ kuryāt +
-                        saṃśodhanāni ca|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         sarveṣāṃ ca vidhiḥ kāryo mūṣikāṇāṃ viṣeṣvayam|| </l> +                         chucchundaro 'lasaś caiva kaṣāyadaśano 'pi ca || </l> 
- +                    <l xml:id="SS.5.7.5"> kuliṅgaś cājitaś caiva capalaḥ kapilas tathā |
-                    <l xml:id="SS.5.7.33"><label>ka.7.33</label> dagdhvā visrāvayed daṃśaṃ +
-                        pracchitaṃ ca pralepayet|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         śirīarajanīkuṣṭhakuṅkumair amṛtāyutaiḥ|| </l> +                         kokilo 'ruṇa<pc> </pc>saṃjñaś ca mahākṛṇas tathonduraḥ || </l> 
- +                    <l xml:id="SS.5.7.6"> śvetena mahatā sārdhaṃ kapilenākhunā tathā |
-                    <l xml:id="SS.5.7.34"><label>ka.7.34</label> chardanaṃ jālinīkvāthaiḥ +
-                        śukākhyāṅkoṭhayorapi|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         śukākhyākoavatyoś ca mūlaṃ madana eva ca|| </l> +                         mūṣikaś ca kapotābhas tathaivāṣṭādaśa smṛtāḥ || </l> 
- +                    <l xml:id="SS.5.7.7"> śukraṃ patati yatraiṣāṃ śukraspṛṣṭaiḥ spṛśanti 
-                    <l xml:id="SS.5.7.35"><label>ka.7.35</label> devadālīphalaṃ caiva dadhnā pītvā +                        vā |
-                        viṣaṃ vamet|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         sarvamūṣikadaṣṭānāmea yogaḥ sukhāvahaḥ|| </l> +                         nakhadantādibhis tasmin gātre raktaṃ praduyati || </l> 
- +                    <l xml:id="SS.5.7.8"> jāyante granthayaḥ śophāḥ karṇikā maṇḍalāni ca |
-                    <l xml:id="SS.5.7.36"><label>ka.7.36</label> phalaṃ vacā devadālī kuṣṭhaṃ +
-                        gomūtrapeṣitam|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         pūrvakalpena yojyāḥ<ref rend="superscript footnote marker">1</ref> syuḥ +                         pīḍakopacayaś cogro visarpāḥ kiṭibhāni ca || </l> 
-                        sarvonduruviṣacchidaḥ|| </l> +                    <l xml:id="SS.5.7.9"> parvabhedo rujas tīvrā mūrcchā 'ṅgasadanaṃ 
- +                        jvaraḥ |
-                    <l xml:id="SS.5.7.37"><label>ka.7.37</label> virecane trivṛddantītriphalākalka +
-                        iṣyate|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         śirovirecane sāraḥ śirīasya phalāni ca|| </l> +                         daurbalyam aruciḥ śvāso vamathur lomaharaṇam || </l> 
- +                    <l xml:id="SS.5.7.10"> daṣarūpaṃ samāsoktam etad vyāsam ataḥ śṛṇu |
-                    <l xml:id="SS.5.7.38"><label>ka.7.38</label> hitastrikaukāḍhyaś ca +
-                        gomayasvaraso'ñjane|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                        <ref rend="superscript footnote marker">1</ref>kapitthagomayarasau +                         lālāsrāvo lālanena hikkā chardiś ca jāyate || </l> 
-                        lihyānmākṣikasaṃyutau|| </l> +                    <l xml:id="SS.5.7.11"> taṇḍulīyakakalkaṃ tu lihyāt tatra samākṣikam |
- +
-                    <l xml:id="SS.5.7.39"><label>ka.7.39</label> rasāñjanaharidrendrayavakaṭvīṣu vā +
-                        kṛtam|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         prātaḥ sātiviṣaṃ kalkaṃ lihyānmākṣikasaṃyutam|| </l> +                         putrakeṇāṅgasādaś ca pāṇḍu<pc> </pc>varṇaś ca jāyate || </l> 
- +                    <l xml:id="SS.5.7.12"> cīyate granthibhiś cāṅgam ākhuśāvakasannibhaiḥ 
-                    <l xml:id="SS.5.7.40"><label>ka.7.40</label> taṇḍulīyakamūleṣu sarpiḥ siddhaṃ +                        |
-                        pibennaraḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         āsphotamūlasiddhaṃ vā pañcakāpitthameva vā|| </l> +                         śirīṣeṅgudakalkaṃ tu lihyāt tatra samākṣikam || </l> 
- +                    <l xml:id="SS.5.7.13"> kṛṣṇena daśe śopho 'sṛkchardiḥ prāyaś ca 
-                    <l xml:id="SS.5.7.41"><label>ka.7.41</label>ikāāṃ viṣaṃ prāya +                        durdine |
-                            kupyatyabhreṣvanirhṛtam<ref rend="superscript footnote marker">1</ref>|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         tatrāpyeṣa vidhiḥ kāryo yaś ca dūiviṣāpahaḥ|| </l> +                         śirīaphalakuṭhaṃ tu pibet kiṃśukabhasmanā || </l> 
- +                    <l xml:id="SS.5.7.14"> hasireṇānnavidveṣo jṛmbhā romṇāṃ ca haraṇam |
-                    <l xml:id="SS.5.7.42"><label>ka.7.42</label> sthirāṇāṃ rujatāṃ vā'pi vraṇānāṃ +
-                        karikāṃ bhiak|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         pāṭayitvā yathādoṣaṃ vraṇavaccāpi śodhayet|| </l> +                         pibed āragvadhādiṃ tu suvāntas tatra mānavaḥ || </l> 
- +                    <l xml:id="SS.5.7.15"> cikvireṇa (cikkireṇa) śiroduḥkhaṃ śopho hikkā 
-                    <l xml:id="SS.5.7.43"><label>ka.7.43</label> śvaśṛgālatarakṣvṛkṣavyāghrādīnāṃ +                        vamis tathā |
-                        yadā'nilaḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         śleṣmapraduṣo muāti saṃjñāṃ saṃjñāvahāśritaḥ|| </l> +                         jālinīmadanāṅkohakaṣāyair vāmayet tu tam || </l> 
- +                    <l xml:id="SS.5.7.16ab"> yavanālarṣabhīkṣāraṃ bṛhatyoś cātra dāpayet 
-                    <l xml:id="SS.5.7.44"><label>ka.7.44</labeltadā +                        |</l> 
-                        prasrastalāṅgūlahanuskandho'tilālavān|+                    <l xml:id="SS.5.7.16cd"> chucchundareṇa taṭ chardir jvaro daurbalyam 
 +                        eva ca || </l
 +                    <l xml:id="SS.5.7.17"> grīvāstambhaḥ pṛṣṭhaśopho gandhāānaṃ visūcikā 
 +                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                        <ref rend="superscript footnote marker">1</ref>atyarthabadhiro'ndhaś ca +                         cavyaṃ harītakī śuṇṭhī viḍaṅgaṃ pippalī madhu || </l> 
-                        so'nyonyamabhidhāvati|| </l> +                    <l xml:id="SS.5.7.18ab"> aṅkoṭhabījaṃ ca tathā pibed atra viṣāpaham 
- +                        |</l> 
-                    <l xml:id="SS.5.7.45"><label>ka.7.45</labeltenonmattena daṣṭasya daṃṣṭriṇā +                    <l xml:id="SS.5.7.18cd"> grīvāstambho 'lasenordhvavāyurdaṃśe rujā 
-                        savieṇa tu|+                        jvaraḥ || </l> 
 +                    <l xml:id="SS.5.7.19"mahāgadaṃ sasarpikaṃ lihyāt tatra samākikam |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         suptatā jāyate daṃśe kṛṣaṃ cātisravatyasṛk|| </l> +                         nidrā kaṣāyadantena hcchoṣaḥ kārśyam eva ca || </l> 
- +                    <l xml:id="SS.5.7.20"> kṣaudropetāḥ śirīasya lihyāt sāraphalatvacaḥ |
-                    <l xml:id="SS.5.7.46"><label>ka.7.46</label> digdhaviddhasya liṅgena +
-                        prāyaśaścopalakitaḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         yena cāpi bhaveddaṣṭastasya ceṣṭāṃ rutaṃ naraḥ|| </l> +                         kuliṅgena rujaḥ śopho rājyaś ca daśamaṇḍale || </l> 
- +                    <l xml:id="SS.5.7.21"> sahe sasindhuvāre ca lihyāt tatra samākṣike |
-                    <l xml:id="SS.5.7.47"><label>ka.7.47</label> bahuśaḥ pratikurvāṇaḥ kriyāhīno +
-                        vinaśyati|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         daṃṭriṇā yena daṣṭaś ca tadrūpaṃ yastu paśyati|| </l> +                         ajitenāṅgakṛṣṇatvaṃ chardir mūrcchā ca hṛdgrahaḥ || </l> 
- +                    <l xml:id="SS.5.7.22"> snukkṣīrapiṣṭāṃ pālindīṃ mañjiṣṭṃ madhunā 
-                    <l xml:id="SS.5.7.48"><label>ka.7.48</label> +                        lihet |
-                        <ref rend="superscript footnote marker">1</ref>apsu vā yadi +
-                        vā++ādarśo'riṣṭaṃ tasya vinirdiśet|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         trasyatyakasmādyo'bhīkṣṇaṃ <ref rend="superscript footnote marker" +                         capalena bhavec chardir mūrcchā ca saha tṛṣṇayā || </l> 
-                        >1</ref>dṛṣṭvā spṛṣṭvā'pi vā jalam|| </l> +                    <l xml:id="SS.5.7.23"> kṣaudreṇa triphalāṃ lihyād 
- +                        bhadrakāṣṭhajaṭānvitām |
-                    <l xml:id="SS.5.7.49"><label>ka.7.49</label> jalatrāsaṃ tu vidyāttaṃ riṣṭaṃ <ref +
-                            rend="superscript footnote marker">1</ref>tad api kīrtitam|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         adaṣo vā jalatrāsī na kathañcana sidhyati|| </l> +                         kapilena vraṇe kotho jvaro granthy udgamaḥ satṛṭ || </l> 
- +                    <l xml:id="SS.5.7.24"> lihyān madhuyutāṃ śvetāṃ śvetāṃ cāpi punarnavām 
-                    <l xml:id="SS.5.7.50"><label>ka.7.50</label> prasupto'thotthito vā'pi +                        |
-                        svasthastrasto na sidhyati|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         daṃśaṃ visrāvya tair daṣṭe sarpiṣā paridāhitam|| </l> +                         granthayaḥ kokilenogrā jvaro dāhaś ca dāruṇaḥ || </l> 
- +                    <l xml:id="SS.5.7.25"> varṣābhūnīlinīkvāthakalkasiddhaṃ ghṛtaṃ pibet |
-                    <l xml:id="SS.5.7.51"><label>ka.7.51</label> pradihyādagadaiḥ sarpiḥ purāṇa +
-                        pāyayeta ca|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         arkakṣīrayutaṃ <ref rend="superscript footnote marker">1</ref>hyasya +                         aruṇenānilaḥ kruddho vātajān kurute gadā|| </l> 
-                        dadyāccāpi viśodhanam|| </l> +                    <l xml:id="SS.5.7.26"> mahākṛṣṇena pittaṃ ca śvetena kapha eva ca |
- +
-                    <l xml:id="SS.5.7.52"><label>ka.7.52</label> śvetāṃ punarnavāṃ cāsya +
-                        dadyāddhattūrakāyutām|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         palalaṃ tilatailaṃ ca rūpikāyāḥ payo guḍaḥ|| </l> +                         mahatā kapilenāsṛk kapotena catuṣṭayam || </l> 
- +                    <l xml:id="SS.5.7.27"> bhavanti caiṣāṃ daṃśeṣu granthimaṇḍalakarṇikāḥ 
-                    <l xml:id="SS.5.7.53"><label>ka.7.53</label> nihanti viamālarkaṃ +                        |
-                        meghavṛndamivānilaḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         mūlasya śarapuṅkhāyāḥ karṣaṃ dhattūrakārdhikam|| </l> +                         piḍakopacayaś cograḥ śophaś ca bhṛśa<pc> </pc>dāruṇaḥ || </l> 
- +                    <l xml:id="SS.5.7.28"> dadhikṣīraghṛtaprasthāstrayaḥ pratyekaśo matāḥ 
-                    <l xml:id="SS.5.7.54"><label>ka.7.54</label> taṇḍulodakamādāya peṣayettaṇḍulaiḥ +                        |
-                        saha|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         unmattakasya patraistu saṃveṣṭyāpūpakaṃ pacet|| </l> +                         karañjāragvadha<pc> </pc>vyoṣa<pc> </pc>bṛhaty<pc> </pc>aśumatī<pc> </pc>sthirāḥ 
- +                        || </l> 
-                    <l xml:id="SS.5.7.55"><label>ka.7.55</label> khādedauadhakāle +                    <l xml:id="SS.5.7.29"> niṣkvāthya caiṣāṃ kvāthasya caturtho 'ṃśaḥ 
-                        tamalarkaviṣadūṣitaḥ|+                        punarbhavet |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         karoti <ref rend="superscript footnote marker">1</ref>śvavikārāṃstu +                         trivṛd<pc> </pc>gojy<pc> </pc>amṛtā<pc> </pc>vakra<pc> </pc>sarpagandhā 
-                        tasmiñjīryati cauṣadhe|| </l> +                        samṛttikāḥ || </l> 
- +                    <l xml:id="SS.5.7.30"> kapitthadāḍimatvak ca ślakṣṇapiṣṭāḥ pradāpayet 
-                    <l xml:id="SS.5.7.56"><label>ka.7.56</label> vikārāḥ śiśire yāpyā gṛhe +                        |
-                        vārivivarjite|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         tataḥ śāntavikārastu snātvā caivāpare'hani|| </l> +                         tat sarvam ekataḥ kṛtvā śanair mṛdv agninā pacet || </l> 
- +                    <l xml:id="SS.5.7.31"> pañcānām aruṇādīnāṃ viam etad vyapohati |
-                    <l xml:id="SS.5.7.57"><label>ka.7.57</label> śāliṣāṣṭikayorbhaktaṃ kīreṇoṣṇena +
-                        bhojayet|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         dinatraye pañcame vā vidhireo'rdhamātrayā|| </l> +                         kākādanīkākamācyoḥ svarasev athavā kṛtam || </l> 
- +                    <l xml:id="SS.5.7.32"> sirāś ca srāvayet prāptāḥ kuryāt saṃśodhanāni 
-                    <l xml:id="SS.5.7.58"><label>ka.7.58</label> kartavyo +                        ca |
-                        bhiṣajā'vaśyamalarkaviṣanāśanaḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         kupyet svayaṃ viaṃ yasya na sa jīvati navaḥ|| </l> +                         sarveāṃ ca vidhiḥ kāryo mūṣikāṇāṃ viṣeṣv ayam || </l> 
- +                    <l xml:id="SS.5.7.33"> dagdhvā visrāvayed daṃśaṃ pracchitaṃ ca 
-                    <l xml:id="SS.5.7.59"><label>ka.7.59</label> tasmāt prakopayed āśu svayaṃ +                        pralepayet |
-                            yāvat<ref rend="superscript footnote marker">1</ref> prakupyati|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                        <ref rend="superscript footnote marker">1</ref>bījaratnauadhīgarbhaiḥ +                         śirīṣarajanīkuṣṭhakuṅkumair amṛyutaiḥ || </l> 
-                        kumbhaiḥ śītāmbupūritaiḥ|| </l> +                     
- +                    <l xml:id="SS.5.7.34ab"> chardanaṃ jālinīkvāthaiḥ śukākhyāṅkoṭhayor 
-                    <l xml:id="SS.5.7.60"><label>ka.7.60</labelsnāpayettaṃ nadītīre samantrair vā +                        api| </l> 
-                        catupathe|+                     
 +                    <l xml:id="SS.5.7.34cd"> śukākhyākoṣavatyoś ca mūlaṃ 
 +                        madana eva ca || </l> 
 +                    <l xml:id="SS.5.7.35"> devadālīphalaṃ caiva dadhnā pītvā viaṃ vamet |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         baliṃ nivedya tatrāpi piṇyākaṃ palalaṃ dadhi|| </l> +                         sarvamūṣikadaṣṭānām eṣa yogaḥ sukhāvahaḥ || </l> 
- +                    <l xml:id="SS.5.7.36"> phalaṃ vacā devadālī kuṣṭhaṃ gomūtrapeṣitam |
-                    <l xml:id="SS.5.7.61"><label>ka.7.61</label> mālyāni ca vicitrāṇi māṃsaṃ +
-                        pakvāmakaṃ tathā|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         alakādhipate yaka sārameyagaṇādhipa|| </l> +                         pūrvakalpena yojyāḥ syuḥ sarvonduruviacchidaḥ || </l> 
- +                    <l xml:id="SS.5.7.37"> virecane trivṛddantītriphalākalka iyate |
-                    <l xml:id="SS.5.7.62"><label>ka.7.62</label> alarkajuṭametanme nirviṣaṃ kuru +
-                        mācirāt|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         dadyāt saṃśodhanaṃ tīkṇamevaṃ <ref rend="superscript footnote marker" +                         śirovirecane sāraḥ śirīṣasya phalāni ca || </l> 
-                            >1</ref>snātasya dehinaḥ|| </l> +                    <l xml:id="SS.5.7.38"> hitas trikaṭukāḍhyaś ca gomayasvaraso 'ñjane |
- +
-                    <l xml:id="SS.5.7.63"><label>ka.7.63</label> aśuddhasya surūḍhe'pi vraṇe kupyati +
-                        tadviṣam|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         śvādayo'bhihitā vyālā ye'tra<ref rend="superscript footnote marker">1</ref> +                         kapitthagomayarasau lihyān mākṣikasayutau || </l> 
-                        daṣṭrāviṣā mayā|| </l> +                    <l xml:id="SS.5.7.39"> rasāñjanaharidrendrayavakau vā kṛtam |
- +
-                    <l xml:id="SS.5.7.64"><label>ka.7.64</label> ataḥ karoti daṣastu teṣāṃ ceṣṭāṃ +
-                        rutaṃ naraḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         bahuśaḥ pratikurvāṇo na cirānmriyate ca saḥ|| </l> +                         prātaḥ sātiviṣaṃ kalkaṃ lihyān mākṣikasaṃyutam || </l> 
- +                    <l xml:id="SS.5.7.40"> taṇḍulīyakamūleu sarpiḥ siddhaṃ piben naraḥ |
-                    <l xml:id="SS.5.7.65"><label>ka.7.65</label> nakhadantakataṃ vyālair yatkṛtaṃ +
-                        taddhimardayet|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         siñcettailena koṣṇena te hi vātaprakopakāḥ||</l> +                         āsphotamūlasiddhaṃ vā pañcakāpittham eva vā || </l> 
- +                    <l xml:id="SS.5.7.41"> mūṣikāṇāṃ viṣaṃ prāyaḥ kupyaty abhreṣv 
-                    <p ana="trailer">iti suśrutasaṃhitāyāṃ kalpasthāne mūṣikakalpo nāma +                        anirhṛtam |
-                        saptamo'dhyāyaḥ ||7||</p> +
-                </div> +
-                <div n="8" type="adhyāyaḥ"> +
-                    <head>aṣṭamo'dhyāyaḥ|</head> +
-                    <l xml:id="SS.5.8.1"><label>ka.8.1</label> athātaḥ kīṭakalpa +
-                        vyākhyāsyāmaḥ||</l> +
-                    <l xml:id="SS.5.8.2"><label>ka.8.2</label> yathovāca bhagavān dhanvantariḥ||</l> +
-                    <l xml:id="SS.5.8.3"><label>ka.8.3</label> sarpāṇāṃ +
-                        śukraviṇmūtraśavapūtyaṇḍasabhavāḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         vāyvagnyambuprakṛtayaḥ kīṭāstu vividhāḥ<ref rend="superscript footnote +                         tatrāpy eṣa vidhiḥ kāryo yaś ca dūṣīviṣāpahaḥ || </l> 
-                            marker">1</ref> smṛtāḥ|| </l> +                    <l xml:id="SS.5.7.42"> sthirāṇāṃ rujatāṃ vā 'pi vraṇānāṃ karikāṃ 
- +                        bhiṣak |
-                    <l xml:id="SS.5.8.4"><label>ka.8.4</label> sarvadoṣaprakṛtibhir yuktāste +
-                        pariṇāmataḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         atve'pi <ref rend="superscript footnote marker">1</ref>sughorāḥ syuḥ +                         ayitvā yathādoṣaṃ vraṇavac cāpi śodhayet || </l> 
-                        sarva eva caturvidhā|| </l> +                    <l xml:id="SS.5.7.43"> śvaśṛgālatarakṣvṛkṣavyāghrādīnāṃ yadā 'nilaḥ |
- +
-                    <l xml:id="SS.5.8.5"><label>ka.8.5</label> kumbhīnasastuṇḍikerī śṛ +
-                        śatakulīrakaḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         ucciiṅgo'gnināmā ca cicciṭiṅgo mayūrikā|| </l> +                         śleṣma<pc> </pc>praduṣo muṣṇāti saṃjñāṃ saṃjñāvahāśritaḥ || </l> 
- +                    <l xml:id="SS.5.7.44"> tadā prasrastalāṅgūlahanuskandho 'tilālavā|
-                    <l xml:id="SS.5.8.6"><label>ka.8.6</label> āvartakastathorabhraḥ +
-                        sārikāmukhavaidalau|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         śarāvakurdo'bhīrājiḥ paruṣcitraśīrṣakaḥ<ref rend="superscript footnote +                         atyarthabadhiro 'ndhaś ca so 'nyonyam abhidhāvati || </l> 
-                            marker">1</ref>|| </l>+                    <l xml:id="SS.5.7.45"> tenonmattena daṣṭasya daṃṣṭriṇā saviṣeṇa tu | 
 +                        <caesura/> 
 +                         suptatā jāyate daṃśe kṛṣṇaṃ cātisravaty asṛk || </l> 
 +                    <l xml:id="SS.5.7.46"> digdhaviddhasya liṅgena prāyaśaś copalakṣitaḥ | 
 +                        <caesura/> 
 +                         yena cāpi bhaved daṣṭas tasya ceṣṭāṃ rutaṃ naraḥ || </l> 
 +                    <l xml:id="SS.5.7.47"> bahuśaḥ pratikurvāṇaḥ kriyāhīno vinaśyati | 
 +                        <caesura/> 
 +                         daṃṣṭriṇā yena daṣṭaś ca tad rūpaṃ yas tu paśyati || </l> 
 +                    <l xml:id="SS.5.7.48"> apsu vā yadi vādarśo 'riṣṭaṃ tasya vinirdiśet | 
 +                        <caesura/> 
 +                         trasyaty akasmād yo 'bhīkṣṇaṃ dṛṣṭvā spṛṣṭvā 'pi vā jalam || </l> 
 +                    <l xml:id="SS.5.7.49ab"> jalatrāsaṃ tu vidyāt taṃ riṣṭaṃ tad api 
 +                        kīrtitam |</l> 
 +                    <l xml:id="SS.5.7.49cd"> adaṣṭo vā jalatrāsī na kathañcana sidhyati || </l> 
 +                    <l xml:id="SS.5.7.50ab"> prasupto 'thotthito vā 'pi svasthas trasto na 
 +                        sidhyati |</l> 
 +                    <l xml:id="SS.5.7.50cd"> daṃśaṃ visrāvya tair daṣṭe sarpiṣā 
 +                        paridāhitam || </l> 
 +                    <l xml:id="SS.5.7.51"> pradihyād agadaiḥ sarpiḥ purāṇaṃ pāyayeta ca | 
 +                        <caesura/> 
 +                         arkakṣīrayutaṃ hy asya dadyāc cāpi viśodhanam || </l> 
 +                    <l xml:id="SS.5.7.52ab"> śvetāṃ punarnavāṃ cāsya dadyād 
 +                        dhattūrakāyutām |</l> 
 +                    <l xml:id="SS.5.7.52cd"> palalaṃ tilatailaṃ ca rūpikāyāḥ payo guḍaḥ || </l> 
 +                    <l xml:id="SS.5.7.53"> nihanti viṣamālarkaṃ meghavṛndam ivānilaḥ | 
 +                        <caesura/> 
 +                         mūlasya śarapuṅkhāyāḥ karṣaṃ dhattūrakārdhikam || </l> 
 +                    <l xml:id="SS.5.7.54"> taṇḍulodakam ādāya peṣayet taṇḍulaiḥ saha | 
 +                        <caesura/> 
 +                         unmattakasya patrais tu saṃveṣṭyāpūpakaṃ pacet || </l> 
 +                    <l xml:id="SS.5.7.55"> khāded auṣadhakāle tamalarkaviṣadūṣitaḥ | 
 +                        <caesura/> 
 +                         karoti śvavikārāṃs tu tasmiñ jīryati cauṣadhe || </l> 
 +                    <l xml:id="SS.5.7.56"> vikārāḥ śiśire yāpyā gṛhe vārivivarjite | 
 +                        <caesura/> 
 +                         tataḥ śāntavikāras tu snātvā caivāpare 'hani || </l> 
 +                    <l xml:id="SS.5.7.57"> śāliāṣṭikayor bhaktaṃ kṣīreṇoṣṇena bhojayet | 
 +                        <caesura/> 
 +                         dinatraye pañcame vā vidhir eṣo 'rdhamātrayā || </l> 
 +                    <l xml:id="SS.5.7.58"> kartavyo bhiṣajā 'vaśyam alarkaviṣanāśanaḥ 
 +                        <caesura/> 
 +                         kupyet svayaṃ viṣaṃ yasya na sa jīvati mānavaḥ || </l> 
 +                    <l xml:id="SS.5.7.59"> tasmāt prakopayed āśu svayaṃ yāvat prakupyati | 
 +                        <caesura/> 
 +                         bījaratnauṣadhīgarbhaiḥ kumbhaiḥ śītāmbupūritaiḥ || </l> 
 +                    <l xml:id="SS.5.7.60ab"> snāpayet taṃ nadītīre samantrair vā 
 +                        catuṣpathe |</l> 
 +                    <l xml:id="SS.5.7.60cd"> baliṃ nivedya tatrāpi piṇyākaṃ palalaṃ dadhi 
 +                        || </l
 +                    <l xml:id="SS.5.7.61ab"> mālyāni ca vicitrāṇi māṃsaṃ pakvāmakaṃ tathā 
 +                        |</l> 
 +                    <l xml:id="SS.5.7.61cd"> alakādhipate yakṣa sārameyagaṇādhipa || </l> 
 +                    <l xml:id="SS.5.7.62"> alarkajuṣṭam etan me nirviṣaṃ kuru mā cirāt | 
 +                        <caesura/> 
 +                         dadyāt saṃśodhanaṃ tīkṣṇam evaṃ snātasya dehinaḥ || </l> 
 +                    <l xml:id="SS.5.7.63ab"> aśuddhasya surūḍhe 'pi vraṇe kupyati tad 
 +                        viṣam |</l> 
 +                    <l xml:id="SS.5.7.63cd"> śvādayo 'bhihitā vyālā ye 'tra daṃṣṭrāviṣā 
 +                        mayā || </l> 
 +                    <l xml:id="SS.5.7.64"> ataḥ karoti daṣṭas tu teṣāṃ ceṣṭāṃ rutaṃ naraḥ 
 +                        | 
 +                        <caesura/> 
 +                         bahuśaḥ pratikurvāṇo na cirān mriyate ca saḥ || </l> 
 +                    <l xml:id="SS.5.7.65"> nakhadantakṣataṃ vyālair yat kṛtaṃ tad dhi 
 +                        mardayet | 
 +                        <caesura/> 
 +                         siñcet tailena koṣṇena te hi vātaprakopakāḥ ||</l> 
 +                    <l xml:id="SS.5.7.trailer" style="prose">iti suśrutasaṃhitāyāṃ 
 +                        kalpasthāne mūṣikakalpo nāma saptamo 'dhyāyaḥ ||7 ||</l> 
 +                </div>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.7"><label>ka.8.7</labelśatabāhuś ca yaścāpi raktarājiś ca +                <div n="8" type="adhyāya"> 
-                        kīrtitaḥ|+                    <head>aṣṭamo 'dhyāyaḥ |</head> 
 +                    <l xml:id="SS.5.8.1"> athātaḥ kīṭakalpaṃ vyākhyāsyāmaḥ ||</l> 
 +                    <l xml:id="SS.5.8.2"> yathovāca bhagavān dhanvantariḥ ||</l> 
 +                    <l xml:id="SS.5.8.3"> sarpāṇāṃ śukraviṇmūtraśavapūtyaṇḍasaṃbhavāḥ |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         aṣṭādaśeti yavyā<ref rend="superscript footnote marker">1</ref> kīṭāḥ +                         vāyvagnyambuprakṛtayaḥ kīṭās tu vividhāḥ smṛtāḥ || </l>
-                        pavanakopanāḥ|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.8"><label>ka.8.8</label> tair bhavantīha daṭānāṃ rogā +                    <l xml:id="SS.5.8.4"> sarvadoaprakṛtibhir yuktās te pariṇāmataḥ |
-                        vātanimittajāḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         kauṇḍinyakaḥ kaṇabhako varaṭī patravṛścikaḥ|| </l>+                         kīṭatve 'pi sughorāḥ syuḥ sarva eva caturvidhāḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.9"><label>ka.8.9</label> vināsikā brāhmaikā bindulo +                    <l xml:id="SS.5.8.5"> kumbhīnasas tuḍikerī śṛṅgī śatakulīrakaḥ |
-                        bhramarastathā|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         bāhyakī picciaḥ kumbhī varcaḥkīṭo'rimedakaḥ|| </l>+                         ucciiṅgo 'gnināmā ca cicciṭiṅgo mayūrikā || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.10"><label>ka.8.10</label> padmakīṭo dundubhiko makara +                    <l xml:id="SS.5.8.6"> āvartakas tathorabhraḥ sārikāmukhavaidalau |
-                        śatapādakaḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         pañcālakaḥ pākamatsyaḥ <ref rend="superscript footnote marker" +                         śarāvakurdo 'bhīrājiḥ paruaś citraśīrṣakaḥ || </l>
-                        >1</ref>kṛṇatuṇḍo'tha gardabhī|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.11"><label>ka.8.11</labelklītaḥ kṛmisarārī ca +                    <l xml:id="SS.5.8.7ab"> śatabāhuś ca yaś cāpi raktarājiś ca kīrtitaḥ | </l> 
-                        yaścāpyutkleśakastathā|+ 
 +                    <l xml:id="SS.5.8.7cd"aṣṭādaśeti vāyavyāḥ kīṭāḥ pavanakopanāḥ || </l> 
 + 
 +                    <l xml:id="SS.5.8.8"> tair bhavantīha daṣṭānāṃ rogā vātanimittajāḥ |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         ete hyagnipraktayaś caturviṃśatir eva ca|| </l>+                         kauṇḍinyakaḥ kaṇabhako varaṭī patravṛścikaḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.12"><label>ka.8.12</label> tair bhavantīha daṣṭānāṃ rogāḥ +                    <l xml:id="SS.5.8.9"> vināsikā brāhmaṇikā bindulo bhramaras tathā |
-                        pittanimittajā|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         viśvambharaḥ pañcaśuklaḥ <ref rend="superscript footnote marker" +                         bāhyakī picciṭaḥ kumbhīvarcaḥ kīṭo 'rimedakaḥ || </l>
-                        >1</ref>pañcakṛṣṇo'tha kokilaḥ|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.13"><label>ka.8.13</label> sair eyakaḥ pracalako valabha +                    <l xml:id="SS.5.8.10"> padmakīṭo dundubhiko makaraḥ śatapādakaḥ |
-                        kiṭibhastathā|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         sūcīmukhaḥ kṛṣṇagodhā yaś ca kāṣāyavāsikaḥ|| </l>+                         pañcālakaḥ pākamatsyaḥ kṛṣṇatuṇḍo 'tha gardabhī || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.14"><label>ka.8.14</label> ṭo gardabhakaś caiva<ref +                    <l xml:id="SS.5.8.11"> klītaḥ kṛmisarārī ca yaś cāpy utkleśakas tathā 
-                            rend="superscript footnote marker">1</ref> tathā troṭaka eva ca|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         trayodaśaite saumyāḥ syuḥ kīṭāḥ śleṣmaprakopaṇāḥ|| </l>+                         ete hy agniprakṛtayaś caturviṃśatir eva ca || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.15"><label>ka.8.15</label> tair bhavantīha daṣṭānāṃ rogāḥ +                    <l xml:id="SS.5.8.12"> tair bhavantīha daṣṭānāṃ rogāḥ pittanimittajāḥ 
-                        kaphanimittajāḥ|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         tuṅgīnāso vicilakastālako vāhakastathā|| </l>+                         viśvambharaḥ pañcaśuklaḥ pañcakṛṣṇo 'tha kokilaḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.16"><label>ka.8.16</label> koṣhāgārī krimikaro yaś ca +                    <l xml:id="SS.5.8.13"> saireyakaḥ pracalako valabhaḥ kiibhas tathā |
-                        maṇḍalapucchakaḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         tuḍanābhaḥ(tuṅganābhaḥ) sarapiko valguliḥ śambukastathā|| </l>+                         sūcīmukhaḥ kṛṣagodhā yaś ca kāṣāyavāsikaḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.17"><label>ka.8.17</label> agnikīṭaś ca vijñeyā dvādaśa +                    <l xml:id="SS.5.8.14"> kīṭo gardabhakaś caiva tathā troṭaka eva ca |
-                        prāṇanāśanāḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         tair bhavantīha daṣṭānāṃ vegajñānāni sarpavat|| </l>+                         trayodaśaite saumyāḥ syuḥ kīṭāḥ śleṣmaprakopaṇāḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.18"><label>ka.8.18</label> tāstāś ca vedanāstīvrā rogā vai +                    <l xml:id="SS.5.8.15"> tair bhavantīha daṣṭānāṃ rogāḥ kaphanimittajā 
-                        sānnipātikāḥ|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         kṣarāgnidagdhavaddaṃśo raktapītasitāruṇaḥ|| </l>+                         tuṅgīnāso vicilakastālako vāhakas tathā || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.19"><label>ka.8.19</label> jvarāṅgamardaromāñcavedanābhiḥ +                    <l xml:id="SS.5.8.16"> koṣṭhāgārī krimikaro yaś ca maṇḍalapucchakaḥ |
-                        samanvitaḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         chardyatīsāratṛṇāś ca dāho mūrcchā vijṛmbhikā|| </l>+                         tuṇḍanābhaḥ (tuṅganābhaḥ) sarapiko valguliḥ śambukas tathā || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.20"><label>ka.8.20</label> vepathuśvāsahikkāś ca dāhaḥ śītaṃ +                    <l xml:id="SS.5.8.17"> agnikīṭaś ca vijñeyā dvādaśa prāṇanāśanāḥ |
-                        ca dāruṇam|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         piḍakopacayaḥ śopho granthayo maṇḍalāni ca|| </l>+                         tair bhavantīha daṣṭānāṃ vegajñānāni sarpavat || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.21"><label>ka.8.21</label> dadravaḥ karṇikāś caiva visarpāḥ +                    <l xml:id="SS.5.8.18"> tās tāś ca vedanās tīvrā rogā vai sānnipātikāḥ |
-                        kiṭibhāni ca|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         tair bhavantīha daṭānāṃ yathāsvaṃ cāpyupadravāḥ|| </l>+                         karāgnidagdhavad daśo raktapītasitāruṇaḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.22"><label>ka.8.22</label> ye'nye teṣāṃ viśeṣāstu tūrṇaṃ teṣāṃ +                    <l xml:id="SS.5.8.19"> jvarāṅgamardaromāñ ca vedanābhiḥ samanvitaḥ |
-                        samādiśet|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         dūṣīviṣaprakopācca tathaiva vialepanāt|| </l>+                         chardyatīsāratṛṇāś ca dāho mūrcchā vijṛmbhikā || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.23"><label>ka.8.23</labelliṅgaṃ tīkṇaviṣeṣvetacchṛu +                    <l xml:id="SS.5.8.20ab"> vepathuśvāsahikkāś ca dāhaḥ śītaṃ ca dāruṇam | 
-                        mandaviṣeṣvataḥ|+                    </l> 
 +                     
 +                    <l xml:id="SS.5.8.20cd"> 
 +                         piḍakopacayaḥ śopho granthayo maṇḍalāni ca || </l> 
 + 
 +                    <l xml:id="SS.5.8.21ab"> dadravaḥ karṇikāś caiva visarpāḥ kiṭibhāni ca | 
 +                    </l> 
 +                     
 +                    <l xml:id="SS.5.8.21cdab"> 
 +                         tair bhavantīha daṭānāṃ yathāsvaṃ cāpy upadravāḥ || </l> 
 + 
 +                    <l xml:id="SS.5.8.22"> ye 'nye teāṃ viśeṣās tu tūraṃ teṣāṃ samādiśet 
 +                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         prasekārocakacchardiśirogauravaśītakā|| </l>+                         dūṣīviṣaprakopāc ca tathaiva viṣalepanā|| </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.24"><label>ka.8.24</label> piḍakākoṭhakaḍūnāṃ <ref +                    <l xml:id="SS.5.8.23"> liṅgaṃ tīkṣaviṣeṣv etac chṛṇu mandaviṣev ataḥ |
-                            rend="superscript footnote marker">1</ref>janma doavibhāgataḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         yogair nānāvidhair eṣāṃ cūrṇāni garamādiśet|| </l>+                         prasekārocakacchardiśirogauravaśītakāḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.25"><label>ka.8.25</label> +                    <l xml:id="SS.5.8.24"> piḍakākoṭhakaḍūnāṃ janma doṣavibhāgataḥ |
-                        <ref rend="superscript footnote marker">1</ref>dūṣīviṣaprakārāṇāṃ tathā +
-                        cāpyanulepanāt|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         ekajātīnatastūrdhvaṃ kīṭān vakṣyāmi bhedataḥ|| </l>+                         yogair nānāvidhair eṣāṃ cūrṇāni garam ādiśet || </l> 
 + 
 +                    <l xml:id="SS.5.8.25ab"> dūṣīviṣaprakārāṇāṃ tathā cāpy anulepanāt | 
 +                    </l> 
 +                     
 +                    <l xml:id="SS.5.8.25cd">  
 +                         ekajātīn atas tūrdhvaṃ kīṭān vakṣyāmi bhedataḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.26"><label>ka.8.26</label> sāmānyato daṣṭaliṅgaiḥ +                    <l xml:id="SS.5.8.26"> sāmānyato daṣṭaliṅgaiḥ sādhyāsādhyakrameṇa ca |
-                        sādhyāsādhyakrameṇa ca|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                        <ref rend="superscript footnote marker">1</ref>trikaṇṭaḥ kariṇī cāpi +                         trikaṇṭaḥ kariṇī cāpi hastikakṣo 'parājitaḥ |
-                        hastikakṣo'parājitaḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         catvāra ete kaṇabhā vyākhyātāstīvravedanāḥ|| </l>+                         catvāra ete kaṇabhā vyākhyātās tīvravedanāḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.27"><label>ka.8.27</label> tair daṣṭasya śvayathuraṅgamardo +                    <l xml:id="SS.5.8.27"> tair daṣṭasya śvayathur aṅgamardo gurutā 
-                        gurutā gātrāṇāṃ daṃśaḥ kṛṣṇaś ca bhavati|| </l>+                        gātrāṇāṃ daṃśaḥ kṛṣṇaś ca bhavati || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.28"><label>ka.8.28</label> +                    <l xml:id="SS.5.8.28"> pratisūryakaḥ, piṅgābhāso, bahuvarṇo, nirūpamo 
-                        <ref rend="superscript footnote marker">1</ref>pratisūryakaḥ, piṅgābhāso, +                        godhereka iti pañca godherakāḥ;   tair daṣṭasya śopho dāharujau ca 
-                        bahuvarṇo, <ref rend="superscript footnote marker">1</ref>nirūpamo godhereka +                        bhavataḥ, godherakeṇaitad eva granthiprādurbhāvo jvaraś ca || </l>
-                        iti pañca godherakāḥ<ref rend="superscript footnote marker">1</ref>; tair +
-                        daṣṭasya śopho dāharujau ca bhavataḥ, godherakeṇaitadeva granthiprādurbhāvo +
-                        jvaraś ca|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.29"><label>ka.8.29</label> +                    <l xml:id="SS.5.8.29"> galagolikā śvetā, kṛṣṇā, raktarājī, 
-                        <ref rend="superscript footnote marker">1</ref>galagolikā śvetā, kṛṣṇā, +                        raktamaṇḍalā, sarvaśvetā, sarṣapikety evaṃ ṣaṭ;   tābhir daṣṭe 
-                        raktarājī, raktamaṇḍalā, sarvaśvetā, sarṣapiketyevaṃ ṣaṭ; tābhir daṣṭe +                        sarṣapikāvarjaṃ dāhaśophakledā bhavanti, sarṣapikayā hṛdayapiḍā 
-                        sarṣapikāvarjaṃ dāhaśophakledā bhavanti, sarṣapikayā hṛdayapiḍā'tisāraś ca, +                        'tisāraś ca, tāsu madhye sarṣapikā prāṇaharī || </l>
-                        tāsu madhye sarṣapikā prāṇaharī|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.30"><label>ka.8.30</label> śatapadyastu paruṣā, kṛṣṇā, citrā, +                    <l xml:id="SS.5.8.30"> śatapadyas tu paruṣā, kṛṣṇā, citrā, kapilā, 
-                        kapilā, pītikā, raktā, śvetā, agniprabhā, ityaṣṭau; tābhir daṣṭe śopho +                        pītikā, raktā, śvetā, agniprabhā, ity aṣṭau; tābhir daṣṭe śopho 
-                        vedanā dāhaś ca hṛdaye, śvetāgniprabhābhyāmetadeva dāho mūrcchā cātimātraṃ +                        vedanā dāhaś ca hṛdaye, śvetāgniprabhābhyām etad eva dāho mūrcchā 
-                        śvetapiḍakotpattiś ca|| </l>+                        cātimātraṃ śvetapiḍakotpattiś ca || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.31"><label>ka.8.31</label> maṇḍūkāḥ kṛṣṇaḥ, sāraḥ, kuhako, +                    <l xml:id="SS.5.8.31"> maṇḍūkāḥ kṛṣṇaḥ, sāraḥ, kuhako, harito, rakto, 
-                        harito, rakto, yavavarṇābho, bhṛkuṭī, koṭikaścetyaṣṭau; tair daṣṭasya daṃśe +                        yavavarṇābho, bhṛkuṭī, koṭikaś cety aṣṭau; tair daṣṭasya daṃśe 
-                        kaṇḍūrbhavati pītaphenāgamaś ca vaktrāt, bhṛkuṭīkoṭikābhyāmetadeva +                        kaṇḍūr bhavati pītaphenāgamaś ca vaktrāt, bhṛkuṭīkoṭikābhyām etad 
-                        dāhaśchardirmūrcchā cātimātram|| </l>+                        eva dāhaś chardir mūrcchā cātimātram || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.32"><label>ka.8.32</label> viśvambharābhir daṣṭe daṃśaḥ +                    <l xml:id="SS.5.8.32"> viśvambharābhir daṣṭe daṃśaḥ sarṣapākārābhiḥ 
-                        sarṣapākārābhiḥ piḍakābhiḥ sarujābhiścīyate, śītajvarārtaś ca puruṣo +                        piḍakābhiḥ sarujābhiś cīyate, śītajvarārtaś ca puruṣo bhavati || </l>
-                        bhavati|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.33"><label>ka.8.33</label> ahiṇḍukābhir daṣṭe todadāhakaṇḍuś +                    <l xml:id="SS.5.8.33"> ahiṇḍukābhir daṣṭe todadāhakaṇḍuśvayathavo 
-                        cayathavo bhavanti mohaś ca; kaṇḍūmakābhir daṣṭe pītāṅgaś +                        bhavanti mohaś ca; kaṇḍūmakābhir daṣṭe pītāṅgaś 
-                        chardyatīsārajvarādibhir abhihanyate; śūkavṛntābhir daṣṭe kaṇḍūkoṭhāḥ +                        chardyatīsārajvarādibhir abhihanyate; śūkavṛntābhir daṣṭe 
-                        pravardhante śūkaṃ cātra lakṣyate|| </l>+                        kaṇḍūkoṭhāḥ pravardhante śūkaṃ cātra lakṣyate || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.34"><label>ka.8.34</label> pipīlikāḥ sthūlaśīrṣā, saṃvāhikā, +                    <l xml:id="SS.5.8.34"> pipīlikāḥ sthūlaśīrṣā, saṃvāhikā, brahmaṇikā, 
-                        brahmaṇikā, aṅgulikā; kapilikā, citravarṇeti ṣaṭ; tābhir daṣṭe<ref +                        aṅgulikā; kapilikā, citravarṇeti ṣaṭ; tābhir daṣṭe daṃśe śvayathur 
-                            rend="superscript footnote marker">1</ref> daṃśe +                        agnisparśavad dāhaśophau bhavataḥ || </l>
-                        śvayathuragnisparśavaddāhaśophau bhavataḥ|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.35"><label>ka.8.35</label> makṣikāḥ kāntārikā, kṛṣṇā, piṅgalā, +                    <l xml:id="SS.5.8.35"> makṣikāḥ kāntārikā, kṛṣṇā, piṅgalā, madhūlikā, 
-                        madhūlikā, kāṣāyī, sthāliketyevaṃ ṣaṭ; tābhir daṣṭasya kaṇḍuśophadāharujo +                        kāṣāyī, sthāliketyevaṃ ṣaṭ; tābhir daṣṭasya kaṇḍuśophadāharujo 
-                        bhavanti, sthālikākāṣāyībhyāmetadeva śyāvapiḍakotpattirupadravāś ca +                        bhavanti, sthālikākāṣāyībhyāmetadeva śyāvapiḍakotpattir upadravāś 
-                        jvarādayo bhavanti, kāṣāyī sthālikā ca prāṇahare<ref rend="superscript +                        ca jvarādayo bhavanti, kāṣāyī sthālikā ca prāṇahare || </l>
-                            footnote marker">1</ref>|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.36"><label>ka.8.36</label> maśakāḥ sāmudraḥ, parimaṇḍalo, +                    <l xml:id="SS.5.8.36"> maśakāḥ sāmudraḥ, parimaṇḍalo, hastimaśakaḥ, 
-                        hastimaśakaḥ, kṛṣṇaḥ, pārvatīya iti pañca; tair daṣṭasya tīvrā +                        kṛṣṇaḥ, pārvatīya iti pañca; tair daṣṭasya tīvrā kaṇḍūrdaṃśaśophaś 
-                        kaṇḍūrdaṃśaśophaś ca, pārvatīyas tu kīṭaiḥ prāṇaharaistulyalakṣaṇaḥ|| </l>+                        ca, pārvatīyas tu kīṭaiḥ prāṇaharais tulyalakṣaṇaḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.37"><label>ka.8.37</label> nakhāvakṛṣṭe'tyarthaṃ +                    <l xml:id="SS.5.8.37"> nakhāvakṛṣṭe 'tyarthaṃ piḍakādāhapākā bhavanti 
-                        piḍakādāhapākā bhavanti|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         jalaukasāṃ daṣṭalakṣaṇamuktaṃ cikitsitaṃ ca|| </l>+                         jalaukasāṃ daṣṭalakṣaṇam uktaṃ cikitsitaṃ ca || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.38"><label>ka.8.38</label> bhavanti cātra godherakaḥ sthālikā +                    <l xml:id="SS.5.8.38"> bhavanti cātra godherakaḥ sthālikā ca ye ca 
-                        ca ye ca śvetāgnisaprabhe|+                        śvetāgnisaprabhe |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         bhṛkuṭī koṭikaś caiva na sidhyanty ekajātiṣu|| </l>+                         bhṛkuṭī koṭikaś caiva na sidhyanty ekajātiṣu || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.39"><label>ka.8.39</label> śavamūtrapurīṣaistu saviṣair +                    <l xml:id="SS.5.8.39"> śavamūtrapurīṣais tu saviṣair avamarśanāt |
-                        avamarśanāt|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         syuḥ kaṇḍūdāhakoṭhāruḥpiḍakātodavedanāḥ|| </l>+                         syuḥ kaṇḍūdāhakoṭhāruḥpiḍakātodavedanāḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.40"><label>ka.8.40</label> prakledavāṃstathā srāvo bhṛśaṃ +                    <l xml:id="SS.5.8.40"> prakledavāṃs tathā srāvo bhṛśaṃ saṃpācayet 
-                        saṃpācayettvacam|+                        tvacam |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         digdhaviddhakriyāstatra yathāvadavacārayet|| </l>+                         digdhaviddhakriyās tatra yathāvad avacārayet || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.41"><label>ka.8.41</label> nāvasannaṃ na +                    <l xml:id="SS.5.8.41"> nāvasannaṃ na cotsannam atisaram bhaved anam |
-                        cotsannamatisarambhavedanam|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         daṃśādau viparītārti kīṭadaṣṭaṃ subādhakam|| </l>+                         daṃśādau viparītārti kīṭadaṣṭaṃ subādhakam || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.42"><label>ka.8.42</label> daṣṭānugraviṣaiḥ kīṭaiḥ sarpavat +                    <l xml:id="SS.5.8.42"> daṣṭānugraviṣaiḥ kīṭaiḥ sarpavat samupācaret |
-                        samupācaret|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         trividhānāṃ tu pūrveṣāṃ<ref rend="superscript footnote marker">1</ref> +                         trividhānāṃ tu pūrveṣāṃ traividhyena kriyā hitāḥ || </l>
-                        traividhyena kriyā hitāḥ|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.43"><label>ka.8.43</label> svedamālepanaṃ sekaṃ +                    <l xml:id="SS.5.8.43"> svedam ālepanaṃ sekaṃ coṣṇam atrāvacārayet |
-                        coṣṇamatrāvacārayet|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         anyatra mūrcchitāddaṃśāt pākakothaprapīḍitāt|| </l>+                         anyatra mūrcchitād daṃśāt pākakothaprapīḍitāt || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.44"><label>ka.8.44</label> viṣaghnaṃ ca vidhiṃ sarvaṃ <ref +                    <l xml:id="SS.5.8.44"> viṣaghnaṃ ca vidhiṃ sarvaṃ bahuśaḥ śodhanāni ca 
-                            rend="superscript footnote marker">1</ref>bahuśaḥ śodhanāni ca|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         śirīṣakaṭukākuṣṭhavacārajanisaindhavaiḥ<ref rend="superscript footnote +                         śirīṣakaṭukākuṣṭhavacārajanisaindhavaiḥ || </l>
-                            marker">1</ref>|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.45"><label>ka.8.45</label> +                    <l xml:id="SS.5.8.45"> kṣīramajjavasāsarpiḥśuṇṭhīpippalidāruṣu |
-                        kṣīramajjavasāsarpiḥśuṇṭhīpippalidāruṣu|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         utkārikā sthirādau vā sukṛtā svedane hitā|| </l>+                         utkārikā sthirādau vā sukṛtā svedane hitā || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.46"><label>ka.8.46</label> na svedayeta cādaṃśaṃ dhūmaṃ +                    <l xml:id="SS.5.8.46"> na svedayeta cādaṃśaṃ dhūmaṃ vakṣyāmi vṛścike |
-                        vakṣyāmi vṛścike|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         agadānekajātīṣu pravakṣyāmi pṛthak pṛthak|| </l>+                         agadānekajātīṣu pravakṣyāmi pṛthak pṛthak || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.47"><label>ka.8.47</label> kuṣṭhaṃ vakraṃ vacā pāṭhā +                    <l xml:id="SS.5.8.47"> kuṣṭhaṃ vakraṃ vacā pāṭhā bilvamūlaṃ suvarcikā 
-                        bilvamūlaṃ suvarcikā|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         gṛhadhūmaṃ haridre dve trikaṇṭakaviṣe hitāḥ|| </l>+                         gṛhadhūmaṃ haridre dve trikaṇṭakaviṣe hitāḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.48"><label>ka.8.48</label> rajanyāgāradhūmaś ca vakraṃ kuṣṭhaṃ +                    <l xml:id="SS.5.8.48"> rajanyāgāradhūmaś ca vakraṃ kuṣṭhaṃ palāśajam |
-                        palāśajam|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         galagolikadaṣṭānāmagado viṣanāśanaḥ|| </l>+                         galagolikadaṣṭānāmagado viṣanāśanaḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.49"><label>ka.8.49</label> kuṅkumaṃ tagaraṃ śigru padmakaṃ +                    <l xml:id="SS.5.8.49"> kuṅkumaṃ tagaraṃ śigru padmakaṃ rajanīdvayam |
-                        rajanīdvayam|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         agado jalapiṣṭo'yaṃ śatapadviṣanāśanaḥ|| </l>+                         agado jalapiṣṭo 'yaṃ śatapadviṣanāśanaḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.50"><label>ka.8.50</label> meṣaśṛṅgī vacā pāṭhā niculo rohiṇī +                    <l xml:id="SS.5.8.50"> meṣaśṛṅgī vacā pāṭhā niculo rohiṇī jalam |
-                        jalam|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         sarvamaṇḍūkadaṣṭānāmagado'yaṃ viṣāpahaḥ|| </l>+                         sarvamaṇḍūkadaṣṭānāmagado 'yaṃ viṣāpahaḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.51"><label>ka.8.51</label> +                    <l xml:id="SS.5.8.51"> dhavāśvagandhātibalābalāsātiguhāguhāḥ |
-                        <ref rend="superscript footnote marker" +
-                        >1</ref>dhavāśvagandhātibalābalāsātiguhāguhāḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         viśvambharābhidaṣṭānāmagado'yaṃ viṣāpahaḥ|| </l>+                         viśvambharābhidaṣṭānāmagado 'yaṃ viṣāpahaḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.52"><label>ka.8.52</label> śirīṣaṃ tagaraṃ kuṣṭhaṃ śāliparṇī +                    <l xml:id="SS.5.8.52"> śirīṣaṃ tagaraṃ kuṣṭhaṃ śāliparṇī sahā niśe |
-                        sahā niśe|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         ahiṇḍukābhir daṣṭānāmagado viṣanāśanaḥ|| </l>+                         ahiṇḍukābhir daṣṭānāmagado viṣanāśanaḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.53"><label>ka.8.53</label> kaṇḍūmakābhir daṣṭānāṃ rātrau śītāḥ +                    <l xml:id="SS.5.8.53"> kaṇḍūmakābhir daṣṭānāṃ rātrau śītāḥ kriyā hitāḥ 
-                        kriyā hitāḥ|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         divā te naiva sidhyanti sūryaraśmibalārditāḥ|| </l>+                         divā te naiva sidhyanti sūryaraśmibalārditāḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.54"><label>ka.8.54</label> vakraṃ kuṣṭhamapāmārgaḥ +                    <l xml:id="SS.5.8.54"> vakraṃ kuṣṭhamapāmārgaḥ śūkavṛntaviṣe 'gadaḥ |
-                        śūkavṛntaviṣe'gadaḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         bhṛṅgasvarasapiṣṭā vā kṛṣṇavalmīkamṛttikā|| </l>+                         bhṛṅgasvarasapiṣṭā vā kṛṣṇavalmīkamṛttikā || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.55"><label>ka.8.55</label> pipīlikābhir daṣṭānāṃ +                    <l xml:id="SS.5.8.55"> pipīlikābhir daṣṭānāṃ makṣikāmaśakais tathā |
-                        makṣikāmaśakaistathā|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         gomūtreṇa yuto lepaḥ kṛṣṇavalmīkamṛttikā|| </l>+                         gomūtreṇa yuto lepaḥ kṛṣṇavalmīkamṛttikā || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.56"><label>ka.8.56</label> nakhāvaghṛṣṭasaṃjāte śophe +                    <l xml:id="SS.5.8.56"> nakhāvaghṛṣṭasaṃjāte śophe bhṛṅgaraso hitaḥ |
-                        bhṛṅgaraso hitaḥ<ref rend="superscript footnote marker">1</ref>|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         pratisūryakadaṣṭānāṃ sarpadaṣṭavadāceret|+                         pratisūryakadaṣṭānāṃ sarpadaṣṭavadāceret |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         trividhā vṛścikāḥ proktā mandamadhyamahāviṣāḥ|| </l>+                         trividhā vṛścikāḥ proktā mandamadhyamahāviṣāḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.57"><label>ka.8.57</label> gośakṛtkothajā mandā madhyāḥ +                    <l xml:id="SS.5.8.57"> gośakṛtkothajā mandā madhyāḥ kāṣṭheṣṭikodbhavāḥ 
-                        kāṣṭheṣṭikodbhavāḥ|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         sarpakothodbhavāstīkṣṇā ye cānye viṣasaṃbhavāḥ|| </l>+                         sarpakothodbhavāstīkṣṇā ye cānye viṣasaṃbhavāḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.58"><label>ka.8.58</label> mandā dvādaśa madhyāstu trayaḥ +                    <l xml:id="SS.5.8.58"> mandā dvādaśa madhyās tu trayaḥ pañcadaśottamāḥ 
-                        pañcadaśottamāḥ|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         daśa viṃśatirityete saṃkhyayā parikīrtitāḥ|| </l>+                         daśa viṃśatirityete saṃkhyayā parikīrtitāḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.59"><label>ka.8.59</label> kṛṣṇaḥ śyāvaḥ karburaḥ <ref +                    <l xml:id="SS.5.8.59"> kṛṣṇaḥ śyāvaḥ karburaḥ pāṇḍuvarṇo gomūtrābhaḥ 
-                            rend="superscript footnote marker">1</ref>pāṇḍuvarṇo gomūtrābhaḥ <ref +                        karkaśo mecakaś ca |
-                            rend="superscript footnote marker">1</ref>karkaśo mecakaś ca|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                        <ref rend="superscript footnote marker">1</ref>pīto dhūmro romaśaḥ +                         pīto dhūmro romaśaḥ śāḍvalābho raktaḥ śvetenodareṇeti mandāḥ || </l>
-                        śāḍvalābho raktaḥ śvetenodareṇeti mandāḥ<ref rend="superscript footnote +
-                            marker">1</ref>|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.60"><label>ka.8.60</label> yuktāś caite vṛścikāḥ pucchadeśe +                    <l xml:id="SS.5.8.60"> yuktāś caite vṛścikāḥ pucchadeśe syur bhūyobhiḥ 
-                        syurbhūyobhiḥ parvabhiścetarebhyaḥ|+                        parvabhiś cetarebhyaḥ |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         ebhir daṣṭe vedanā vepathuś ca gātrastambhaḥ kṛṣṇaraktāgamaś ca|| </l>+                         ebhir daṣṭe vedanā vepathuś ca gātrastambhaḥ kṛṣṇaraktāgamaś ca 
 +                        || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.61"><label>ka.8.61</label> śākhādaṣṭe vedanā cordhvameti +                    <l xml:id="SS.5.8.61"> śākhādaṣṭe vedanā cordhvam eti dāhasvedau 
-                        dāhasvedau daṃśaśopho jvaraś ca|+                        daṃśaśopho jvaraś ca |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         raktaḥ pītaḥ kāpilenodareṇa sarve dhūmrāḥ parvabhiś ca tribhiḥ syuḥ|| </l>+                         raktaḥ pītaḥ kāpilenodareṇa sarve dhūmrāḥ parvabhiś ca tribhiḥ 
 +                        syuḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.62"><label>ka.8.62</label> ete mūtroccārapūtyaṇḍajātā madhyā +                    <l xml:id="SS.5.8.62"> ete mūtroccārapūtyaṇḍajātā madhyā 
-                        jñeyāstriprakāroragāṇām|+                        jñeyās triprakāroragāṇām |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         yasyaiteṣāmanvayādyaḥ prasūto doṣotpattiṃ tatsvarūpāṃ sa kuryāt|| </l>+                         yasyaiteṣām anvayādyaḥ prasūto doṣotpattiṃ tat svarūpāṃ sa kuryāt 
 +                        || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.63"><label>ka.8.63</label> jihvāśopho <ref rend="superscript +                    <l xml:id="SS.5.8.63"> jihvāśopho bhojanasyāvarodho mūrcchā cogrā 
-                            footnote marker">1</ref>bhojanasyāvarodho mūrcchā +                        madhyavīryābhidaṣṭe |
-                        cogrā madhyavīryābhidaṣṭe<ref rend="superscript footnote marker">1</ref>|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         śvetaścitraḥ śyāmalo lohitābho<ref rend="superscript footnote marker" +                         śvetaś citraḥ śyāmalo lohitābho raktaḥ śveto raktanīlodarau ca || </l>
-                            >1</ref> raktaḥ śveto raktanīlodarau ca|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.64"><label>ka.8.64</label> +                    <l xml:id="SS.5.8.64"> pīto 'rakto nīlapīto 'parastu rakto nīlo 
-                        <ref rend="superscript footnote marker">1</ref>pīto'rakto nīlapīto'parastu +                        nīlaśuklas tathā ca |
-                        rakto nīlo nīlaśuklastathā ca|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         rakto babhruḥ pūrvavaccaikaparvā yaścāparvā parvaṇī dve ca yasya|| </l>+                         rakto babhruḥ pūrvavaccaikaparvā yaś cāparvā parvaṇī dve ca yasya 
 +                        || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.65"><label>ka.8.65</label> nānārūpā varṇataścāpi ghorā jñeyāś +                    <l xml:id="SS.5.8.65"> nānārūpā varṇataś cāpi ghorā jñeyāś caite 
-                        caite vṛścikāḥ prāṇacaurāḥ<ref rend="superscript footnote marker">1</ref>|+                        vṛścikāḥ prāṇacaurāḥ |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         janmaiteṣāṃ sarpakothāt pradiṣṭaṃ dehebhyo vā ghātitānāṃ viṣeṇa|| </l>+                         janmaiteṣāṃ sarpakothāt pradiṣṭaṃ dehebhyo vā ghātitānāṃ viṣeṇa 
 +                        || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.66"><label>ka.8.66</label> ebhir daṣṭe sarpavegapravṛttiḥ +                    <l xml:id="SS.5.8.66"> ebhir daṣṭe sarpavegapravṛttiḥ sphoṭotpattir 
-                        sphoṭotpattirbhrāntidāhau jvaraś ca|+                        bhrāntidāhau jvaraś ca |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         khebhyaḥ kṛṣṇaṃ śoṇitaṃ yāti tīvraṃ tasmāt<ref rend="superscript footnote +                         khebhyaḥ kṛṣṇaṃ śoṇitaṃ yāti tīvraṃ tasmāt prāṇais tyajyate 
-                            marker">1</ref> prāṇaistyajyate śīghrameva|| </l>+                        śīghram eva || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.67"><label>ka.8.67</label> ugramadhyaviṣair daṣṭaṃ cikitset +                    <l xml:id="SS.5.8.67"> ugramadhyaviṣair daṣṭaṃ cikitset sarpadaṣṭavat 
-                        sarpadaṣṭavat|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         ādaṃśaṃ sveditaṃ cūrṇaiḥ pracchitaṃ pratisārayet|| </l>+                         ādaṃśaṃ sveditaṃ cūrṇaiḥ pracchitaṃ pratisārayet || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.68"><label>ka.8.68</label> +                    <l xml:id="SS.5.8.68"> rajanīsaindhavavyoṣaśirīṣaphalapuṣpajaiḥ |
-                        rajanīsaindhavavyoṣaśirīṣaphalapuṣpajaiḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         mātuluṅgāmlagomūtrapiṣṭaṃ ca surasāgrajam|| </l>+                         mātuluṅgāmlagomūtrapiṣṭaṃ ca surasāgrajam || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.69"><label>ka.8.69</label> lepe svede sukhoṣṇaṃ ca gomayaṃ +                    <l xml:id="SS.5.8.69"> lepe svede sukhoṣṇaṃ ca gomayaṃ hitam iṣyate |
-                        hitamiṣyate|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         pāne kṣaudrayutaṃ <ref rend="superscript footnote marker">1</ref>sarpiḥ +                         pāne kṣaudrayutaṃ sarpiḥ kṣīraṃ vā bahuśarkaram || </l>
-                        kṣīraṃ vā bahuśarkaram|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.70"><label>ka.8.70</label> daṃśaṃ mandaviṣāṇāṃ tu cakratailena +                    <l xml:id="SS.5.8.70"> daṃśaṃ mandaviṣāṇāṃ tu cakratailena secayet |
-                        secayet|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         vidārīgaṇasiddhena sukhoṣṇenāthavā punaḥ|| </l>+                         vidārīgaṇasiddhena sukhoṣṇenāthavā punaḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.71"><label>ka.8.71</label> kuryāccotkārikāsvedaṃ viṣaghnair +                    <l xml:id="SS.5.8.71"> kuryāc cotkārikāsvedaṃ viṣaghnair upanāhayet |
-                            upanāhayet<ref rend="superscript footnote marker">1</ref>|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         guḍodakaṃ vā suhimaṃ cāturjātakasaṃyutam|| </l>+                         guḍodakaṃ vā suhimaṃ cāturjātakasaṃyutam || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.72"><label>ka.8.72</label> pānamasmai pradātavyaṃ kṣīraṃ vā +                    <l xml:id="SS.5.8.72"> pānamasmai pradātavyaṃ kṣīraṃ vā saguḍaṃ himam 
-                        saguḍaṃ himam|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         śikhikukkuṭabarhāṇi saindhavaṃ tailasarpiṣī|| </l>+                         śikhikukkuṭabarhāṇi saindhavaṃ tailasarpiṣī || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.73"><label>ka.8.73</label> dhūmo hanti prayuktastu śīghraṃ +                    <l xml:id="SS.5.8.73"> dhūmo hanti prayuktas tu śīghraṃ vṛścikajaṃ 
-                        vṛścikajaṃ viṣam|+                        viṣam |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         kusumbhapuṣpaṃ rajanī niśā vā kodravaṃ tṛṇam|| </l>+                         kusumbhapuṣpaṃ rajanī niśā vā kodravaṃ tṛṇam || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.74"><label>ka.8.74</label> ebhir ghṛtāktair dhūpastu pāyudeśe +                    <l xml:id="SS.5.8.74"> ebhir ghṛtāktair dhūpas tu pāyudeśe prayojitaḥ 
-                        prayojitaḥ|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         nāśayed āśu kīṭotthaṃ vṛścikasya ca yadviṣam|| </l>+                         nāśayed āśu kīṭotthaṃ vṛścikasya ca yad viṣam || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.75"><label>ka.8.75</label> lūtāviṣaṃ ghoratamaṃ +                    <l xml:id="SS.5.8.75"> lūtāviṣaṃ ghoratamaṃ durvijñeyatamaṃ ca tat |
-                        durvijñeyatamaṃ ca tat|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                        <ref rend="superscript footnote marker">1</ref>duścikitsyatamaṃ cāpi +                         duścikitsyatamaṃ cāpi bhiṣagbhir mandabuddhibhiḥ || </l>
-                        bhiṣagbhir mandabuddhibhiḥ|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.76"><label>ka.8.76</label> saviṣaṃ nirviṣaṃ caitadityeva +                    <l xml:id="SS.5.8.76"> saviṣaṃ nirviṣaṃ caitad ity evaṃ pariśaṅkite |
-                        pariśaṅkite|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         viṣaghnameva kartavyamavirodhi yadauṣadham|| </l>+                         viṣaghnam eva kartavyam avirodhi yad auṣadham || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.77"><label>ka.8.77</label> agadānāṃ hi saṃyogo viṣajuṣṭasya +                    <l xml:id="SS.5.8.77"> agadānāṃ hi saṃyogo viṣajuṣṭasya yujyate |
-                        yujyate|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         nirviṣe mānave yukto'gadaḥ saṃpadyate'sukham|| </l>+                         nirviṣe mānave yukto 'gadaḥ saṃpadyate 'sukham || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.78"><label>ka.8.78</label> tasmāt <ref rend="superscript +                    <l xml:id="SS.5.8.78"> tasmāt sarvaprayatnena jñātavyo viṣaniścayaḥ |
-                            footnote marker">1</ref>sarvaprayatnena jñātavyo +
-                        viṣaniścayaḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         ajñātvā viṣasadbhāvaṃ bhiṣagvyāpādayen naram|| </l>+                         ajñātvā viṣasadbhāvaṃ bhiṣagvyāpādayen naram || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.79"><label>ka.8.79</label> prodbhidyamānastu yathā'ṅkureṇa na +                    <l xml:id="SS.5.8.79"> prodbhidyamānas tu yathā 'ṅkureṇa na 
-                        vyaktajātiḥ pravibhāti vṛkṣaḥ|+                        vyaktajātiḥ pravibhāti vṛkṣaḥ |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         tadvaddurālakṣyatamaṃ hi tāsāṃ viṣaṃ śarīre pravikīrṇamātram|| </l>+                         tadvaddurālakṣyatamaṃ hi tāsāṃ viṣaṃ śarīre pravikīrṇamātram || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.80"><label>ka.8.80</label> īṣatsakaṇḍu pracalaṃ +                    <l xml:id="SS.5.8.80"> īṣatsakaṇḍu pracalaṃ sakoṭham avyaktavarṇaṃ 
-                        sakoṭhamavyaktavarṇaṃ prathame'hani syāt|+                        prathame 'hani syāt |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         anteṣu śūnaṃ parinimnamadhyaṃ pravyaktarūpaṃ ca dine dvitīye|| </l>+                         anteṣu śūnaṃ parinimnamadhyaṃ pravyaktarūpaṃ ca dine dvitīye || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.81"><label>ka.8.81</label> tryaheṇa taddarśayatīha rūpaṃ viṣaṃ +                    <l xml:id="SS.5.8.81"> tryaheṇa taddarśayatīha rūpaṃ viṣaṃ caturthe 
-                        caturthe'hani kopameti|+                        'hani kopameti |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         ato'dhike'hni prakaroti jantorviṣaprakopaprabhavān vikārān|| </l>+                         ato 'dhike 'hni prakaroti jantorviṣaprakopaprabhavān vikārān || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.82"><label>ka.8.82</label> ṣaṣṭhe dine viprasṛtaṃ tu sarvān +                    <l xml:id="SS.5.8.82"> ṣaṣṭhe dine viprasṛtaṃ tu sarvān marmapradeśān 
-                        marmapradeśān bhṛśamāvṛṇoti|+                        bhṛśamāvṛṇoti |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         tat saptame'tyarthaparītagātraṃ vyāpādayen martyamatipravṛddham|| </l>+                         tat saptame 'tyarthaparītagātraṃ vyāpādayen martyamatipravṛddham 
 +                        || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.83"><label>ka.8.83</label> yāstīkṣṇacaṇḍograviṣā hi lūtāstāḥ +                    <l xml:id="SS.5.8.83"> yāstīkṣṇacaṇḍograviṣā hi lūtāstāḥ saptarātreṇa 
-                        saptarātreṇa naraṃ nihanyuḥ|+                        naraṃ nihanyuḥ |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         ato'dhikenāpi nihanyuranyā yāsāṃ viṣaṃ madhyamavīryamuktam|| </l>+                         ato 'dhikenāpi nihanyur anyā yāsāṃ viṣaṃ madhyamavīryam uktam || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.84"><label>ka.8.84</label> yāsāṃ kanīyo viṣavīryamuktaṃ tāḥ +                    <l xml:id="SS.5.8.84"> yāsāṃ kanīyo viṣavīryam uktaṃ tāḥ pakṣamātreṇa 
-                        pakṣamātreṇa vināśayanti|+                        vināśayanti |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         tasmāt prayatnaṃ bhiṣagatra kuryādādaṃśapātādviṣaghātiyogaiḥ|| </l>+                         tasmāt prayatnaṃ bhiṣagatra kuryādādaṃśapātādviṣaghātiyogaiḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.85"><label>ka.8.85</label> viṣaṃ tu +                    <l xml:id="SS.5.8.85"> viṣaṃ tu lālānakhamūtradaṃṣṭrārajaḥpurīṣair 
-                        lālānakhamūtradaṃṣṭrārajaḥpurīṣair atha cendriyeṇa|+                        atha cendriyeṇa |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         saptaprakāraṃ visṛjanti lūtāstadugramadhyāvaravīryayuktam|| </l>+                         saptaprakāraṃ visṛjanti lūtāstadugramadhyāvaravīryayuktam || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.86"><label>ka.8.86</label> sakaṇḍukoṭhaṃ sthiramalpamūlaṃ +                    <l xml:id="SS.5.8.86"> sakaṇḍukoṭhaṃ sthiramalpamūlaṃ lālākṛtaṃ 
-                        lālākṛtaṃ mandarujaṃ vadanti|+                        mandarujaṃ vadanti |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         śophaś ca kaṇḍūś ca pulālikā<ref rend="superscript footnote marker">1</ref> +                         śophaś ca kaṇḍūś ca pulālikā ca dhūmāyanaṃ caiva nakhāgradaṃśe || </l>
-                        ca dhūmāyanaṃ caiva nakhāgradaṃśe|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.87"><label>ka.8.87</label> daṃśaṃ tu mūtreṇa sakṛṣṇamadhyaṃ +                    <l xml:id="SS.5.8.87"> daṃśaṃ tu mūtreṇa sakṛṣṇamadhyaṃ 
-                        saraktaparyanmavehi dīrṇam|+                        saraktaparyanmavehi dīrṇam |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         daṃṣṭrābhir ugraṃ kaṭhinaṃ vivarṇaṃ jānīhi daṃśaṃ sthiramaṇḍalaṃ ca|| </l>+                         daṃṣṭrābhir ugraṃ kaṭhinaṃ vivarṇaṃ jānīhi daṃśaṃ sthiramaṇḍalaṃ 
 +                        ca || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.88"><label>ka.8.88</label> rajaḥpurīṣendriyajaṃ hi viddhi +                    <l xml:id="SS.5.8.88"> rajaḥpurīṣendriyajaṃ hi viddhi sphoṭaṃ 
-                        sphoṭaṃ vipakvāmalapīlupāṇḍum|+                        vipakvāmalapīlupāṇḍum |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         etāvadetat samudāhṛtaṃ tu vakṣyāmi lūtāprabhavaṃ purāṇam|| </l>+                         etāvad etat samudāhṛtaṃ tu vakṣyāmi lūtāprabhavaṃ purāṇam || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.89"><label>ka.8.89</label> sāmānyato daṣṭamasādhyasādhyaṃ +                    <l xml:id="SS.5.8.89"> sāmānyato daṣṭam asādhyasādhyaṃ cikitsitaṃ cāpi 
-                        cikitsitaṃ cāpi yathāviśeṣam|</l>+                        yathāviśeṣam |</l>
                     <l/>                     <l/>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.90"><label>ka.8.90</label> viśvāmitro nṛpavaraḥ +                    <l xml:id="SS.5.8.90"> viśvāmitro nṛpavaraḥ kadācid ṛṣisattamam |
-                        kadācidṛṣisattamam|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         vaśiṣṭhaṃ kopayāmāsa gatvā++āśramapadaṃ kila|| </l>+                         vaśiṣṭhaṃ kopayāmāsa gatvāśramapadaṃ kila || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.91"><label>ka.8.91</label> kupitasya munestasya lalāṭāt +                    <l xml:id="SS.5.8.91"> kupitasya munestasya lalāṭāt svedabindavaḥ |
-                        svedabindavaḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         apatan darśanādeva <ref rend="superscript footnote marker" +                         apatan darśanādeva svestatsamatejasaḥ || </l>
-                        >1</ref>svestatsamatejasaḥ|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.92"><label>ka.8.92</label> tṛṇe maharṣiṇā lūne dhenvarthaṃ +                    <l xml:id="SS.5.8.92ab"> tṛṇe maharṣiṇā lūne dhenvarthaṃ saṃbhṛte 'pi ca 
-                        saṃbhṛte'pi ca| +                        
-                        <caesura/> +                    </l
-                         tato jātāstvimā ghorā nānārūpā mahāviṣāḥ+                     
-                        <caesura/> +                    <l xml:id="SS.5.8.92cd"> 
-                         apakārāya vartante nṛpasādhanavāhane|| </l>+                        tato jātās tv imā ghorā nānārūpā mahāviṣāḥ </l> 
 +                     
 +                    <l xml:id="SS.5.8.92ef"
 +                         apakārāya vartante nṛpasādhanavāhane || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.93"><label>ka.8.93</label> yasmāllūnaṃ tṛṇaṃ prāptā muneḥ +                    <l xml:id="SS.5.8.93"> yasmāl lūnaṃ tṛṇaṃ prāptā muneḥ 
-                        prasvedabindavaḥ|+                        prasvedabindavaḥ |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         tasmāllūteti bhāṣyante saṅkhyayā tāś ca ṣoḍaśa|| </l>+                         tasmāllūteti bhāṣyante saṅkhyayā tāś ca ṣoḍaśa || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.94"><label>ka.8.94</label> kṛcchrasādhyāstathā'sādhyā lūtāstu +                    <l xml:id="SS.5.8.94"> kṛcchrasādhyās tathā 'sādhyā lūtās tu 
-                        dvividhāḥsmṛtāḥ|+                        dvividhāḥ smṛtāḥ |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         tasmāmaṣṭau kṛcchrasādhyā varjyāstāvatya eva tu|| </l>+                         tasmām aṣṭau kṛcchrasādhyā varjyās tāvatya eva tu || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.95"><label>ka.8.95</label> trimaṇḍalā tathā śvetā kapilā +                    <l xml:id="SS.5.8.95"> trimaṇḍalā tathā śvetā kapilā pītikā tathā |
-                        pītikā tathā|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         ālamūtraviṣā raktā kasanā cāṣṭamī smṛtā|| </l>+                         ālamūtraviṣā raktā kasanā cāṣṭamī smṛtā || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.96"><label>ka.8.96</label> tābhir daṣṭe śiroduḥkhaṃ +                    <l xml:id="SS.5.8.96"> tābhir daṣṭe śiroduḥkhaṃ kaṇḍūr daṃśe ca vedanā 
-                        kaṇḍūrdaṃśe ca vedanā|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         bhavanti ca viśeṣeṇa gadāḥ ślaiṣmikavātikāḥ|| </l>+                         bhavanti ca viśeṣeṇa gadāḥ ślaiṣmikavātikāḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.97"><label>ka.8.97</label> sauvarṇikā lājavarṇā jālinyeṇīpadī +                    <l xml:id="SS.5.8.97"> sauvarṇikā lājavarṇā jālinyeṇīpadī tathā |
-                        tathā|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         kṛṣṇā'gnivarṇā kākāṇḍā mālāguṇā'ṣṭamī tathā|| </l>+                         kṛṣṇā 'gnivarṇā kākāṇḍā mālāguṇā 'ṣṭamī tathā || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.98"><label>ka.8.98</label> tābhir daṣṭe daṃśakothaḥ pravṛttiḥ +                    <l xml:id="SS.5.8.98"> tābhir daṣṭe daṃśakothaḥ pravṛttiḥ kṣatajasya 
-                        kṣatajasya ca|+                        ca |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         jvaro dāho'stisāraś ca gadāḥ syuś ca tridoṣajāḥ|| </l>+                         jvaro dāho 'stisāraś ca gadāḥ syuś ca tridoṣajāḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.99"><label>ka.8.99</label> piḍakā vividhākārā maṇḍalāni +                    <l xml:id="SS.5.8.99"> piḍakā vividhākārā maṇḍalāni mahānti ca |
-                        mahānti ca|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         mahānto mṛdavaḥ śophā raktāḥ śyāvāś calāstathā|| </l>+                         mahānto mṛdavaḥ śophā raktāḥ śyāvāś calās tathā || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.100"><label>ka.8.100</label> sāmānyaṃ +                    <l xml:id="SS.5.8.100"> sāmānyaṃ sarvalūtānām etad ādaṃśalakṣaṇam |
-                        sarvalūtānāmetadādaṃśalakṣaṇam|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         viśeṣalakṣaṇaṃ tāsāṃ vakṣyāmi sacikitsitam|| </l>+                         viśeṣalakṣaṇaṃ tāsāṃ vakṣyāmi sacikitsitam || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.101"><label>ka.8.101</label> trimaṇḍalāyā daṃśe'sṛk kṛṣṇaṃ +                    <l xml:id="SS.5.8.101"> trimaṇḍalāyā daṃśe 'sṛk kṛṣṇaṃ sravati dīryate 
-                        sravati dīryate|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         bādhiryaṃ kaluṣā dṛṣṭistathā dāhaś ca netrayoḥ|| </l>+                         bādhiryaṃ kaluṣā dṛṣṭis tathā dāhaś ca netrayoḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.102"><label>ka.8.102</label> tatrārkamūlaṃ rajanī nākulī +                    <l xml:id="SS.5.8.102"> tatrārkamūlaṃ rajanī nākulī pṛśniparṇikā |
-                        pṛśniparṇikā|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         pānakarmaṇi śasyante nasyālepāñjaneṣu ca|| </l>+                         pānakarmaṇi śasyante nasyālepāñjaneṣu ca || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.103"><label>ka.8.103</label> śvetāyāḥ piḍakā daṃśe śvetā +                    <l xml:id="SS.5.8.103"> śvetāyāḥ piḍakā daṃśe śvetā kaṇḍūmatī bhavet |
-                        kaṇḍūmatī bhavet|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         dāhamūrcchājvaravatī visarpakledarukkarī|| </l>+                         dāhamūrcchājvaravatī visarpakledarukkarī || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.104"><label>ka.8.104</label> tatra +                    <l xml:id="SS.5.8.104"> tatra candanarāsnailāhareṇunalavañjulāḥ |
-                        candanarāsnailāhareṇunalavañjulāḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         kuṣṭhaṃ lāmajjakaṃ vakraṃ naladaṃ cāgado hitaḥ|| </l>+                         kuṣṭhaṃ lāmajjakaṃ vakraṃ naladaṃ cāgado hitaḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.105"><label>ka.8.105</label> ādaṃśe piḍakā tāmrā kapilāyāḥ +                    <l xml:id="SS.5.8.105"> ādaṃśe piḍakā tāmrā kapilāyāḥ sthirā bhavet |
-                        sthirā bhavet|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         śiraso gauravaṃ dāhastimiraṃ bhrama eva ca|| </l>+                         śiraso gauravaṃ dāhastimiraṃ bhrama eva ca || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.106"><label>ka.8.106</label> tatra +                    <l xml:id="SS.5.8.106"> tatra padmakakuṣṭhailākarañjakakubhatvacaḥ |
-                        padmakakuṣṭhailākarañjakakubhatvacaḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         sthirārkaparṇyapāmārgadūrvābrāhmyo viṣāpahāḥ|| </l>+                         sthirārkaparṇyapāmārgadūrvābrāhmyo viṣāpahāḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.107"><label>ka.8.107</label> ādaṃśe pītikāyāstu piḍakā pītikā +                    <l xml:id="SS.5.8.107"> ādaṃśe pītikāyās tu piḍakā pītikā sthirā |
-                        sthirā|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         bhavecchardirjvaraḥ śūlaṃ mūrdhni rakte tathā'kṣiṇī|| </l>+                         bhavecchardirjvaraḥ śūlaṃ mūrdhni rakte tathā 'kṣiṇī || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.108"><label>ka.8.108</label> tatreṣṭāḥ +                    <l xml:id="SS.5.8.108"> tatreṣṭāḥ kuṭajośīratuṅgapadmakavañjulāḥ |
-                        kuṭajośīratuṅgapadmakavañjulāḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         śirīṣakiṇihīśelukadambakakubhatvacaḥ|| </l>+                         śirīṣakiṇihīśelukadambakakubhatvacaḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.109"><label>ka.8.109</label> raktamaṇḍanibhe daṃśe piḍakāḥ +                    <l xml:id="SS.5.8.109"> raktamaṇḍanibhe daṃśe piḍakāḥ sarṣapā iva |
-                        sarṣapā iva|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         jāyante tāluśoṣaś ca dāhaścālaviṣārdite|| </l>+                         jāyante tāluśoṣaś ca dāhaś cālaviṣārdite || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.110"><label>ka.8.110</label> tatra +                    <l xml:id="SS.5.8.110"> tatra priyaṅguhrīberakuṣṭhalāmajjavañjulāḥ |
-                        priyaṅguhrīberakuṣṭhalāmajjavañjulāḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         agadaḥ śatapuṣpā ca sapippalavaṭāṅkurāḥ|| </l>+                         agadaḥ śatapuṣpā ca sapippalavaṭāṅkurāḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.111"><label>ka.8.111</label> pūtirmūtraviṣādaṃśo visarpī +                    <l xml:id="SS.5.8.111"> pūtirmūtraviṣādaṃśo visarpī kṛṣṇaśoṇitaḥ |
-                        kṛṣṇaśoṇitaḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         kāsaśvāsavamīmūrcchājvaradāhasamanvitaḥ|| </l>+                         kāsaśvāsavamīmūrcchājvaradāhasamanvitaḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.112"><label>ka.8.112</label> +                    <l xml:id="SS.5.8.112"> manaḥśilālamadhukakuṣṭhacandanapadmakaiḥ |
-                        manaḥśilālamadhukakuṣṭhacandanapadmakaiḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         madhumiśraiḥ salāmajjair agadastatra kīrtitaḥ|| </l>+                         madhumiśraiḥ salāmajjair agadastatra kīrtitaḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.113"><label>ka.8.113</label> āpāṇḍupiḍako daṃśo +                    <l xml:id="SS.5.8.113"> āpāṇḍupiḍako daṃśo dāhakledasamanvitaḥ |
-                        dāhakledasamanvitaḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         raktāyā raktaparyanto vijñeyo raktasaṃyutaḥ|| </l>+                         raktāyā raktaparyanto vijñeyo raktasaṃyutaḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.114"><label>ka.8.114</label> +                    <l xml:id="SS.5.8.114"> kāryastatrāgadastoyacandanośīrapadmakaiḥ |
-                        kāryastatrāgadastoyacandanośīrapadmakaiḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         tathaivārjunaśelubhyāṃ tvagbhir āmrātakasya ca|| </l>+                         tathaivārjunaśelubhyāṃ tvagbhir āmrātakasya ca || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.115"><label>ka.8.115</label> picchilaṃ kasanādaṃśādrudhiraṃ +                    <l xml:id="SS.5.8.115"> picchilaṃ kasanādaṃśādrudhiraṃ śītalaṃ sravet 
-                        śītalaṃ sravet|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         kāsaśvāsau ca tatroktaṃ raktalūtāckitsitam|| </l>+                         kāsaśvāsau ca tatroktaṃ raktalūtāckitsitam || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.116"><label>ka.8.116</label> purīṣagandhiralpāsṛk kṛṣṇāyā +                    <l xml:id="SS.5.8.116"> purīṣagandhiralpāsṛk kṛṣṇāyā daṃśa eva tu |
-                        daṃśa eva tu|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         jvaramūrcchāvamīdāhakāsaśvāsasamanvitaḥ|| </l>+                         jvaramūrcchāvamīdāhakāsaśvāsasamanvitaḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.117"><label>ka.8.117</label> +                    <l xml:id="SS.5.8.117"> tatrailāvakrasarpākṣīgandhanākulicandanaiḥ |
-                        tatrailāvakrasarpākṣīgandhanākulicandanaiḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         mahāsugandhisāhitaiḥ pratyākhyāyāgadaḥ smṛtaḥ|| </l>+                         mahāsugandhisāhitaiḥ pratyākhyāyāgadaḥ smṛtaḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.118"><label>ka.8.118</label> daṃśe dāho'gnivaktrāyāḥ +                    <l xml:id="SS.5.8.118"> daṃśe dāho 'gnivaktrāyāḥ srāvo 'tyarthaṃ 
-                        srāvo'tyarthaṃ jvarastathā|+                        jvaras tathā |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                        <ref rend="superscript footnote marker">1</ref>coṣakaṇḍūromaharṣā +                         coṣakaṇḍūromaharṣā dāhavisphoṭasaṃyutaḥ || </l>
-                        dāhavisphoṭasaṃyutaḥ|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.119"><label>ka.8.119</label> kṛṣṇāpraśamanaṃ cātra +                    <l xml:id="SS.5.8.119"> kṛṣṇāpraśamanaṃ cātra pratyākhyāya prayojayet 
-                        pratyākhyāya prayojayet|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         sārivośīrayaṣṭyāhvacandanotpalapadmakam|| </l>+                         sārivośīrayaṣṭyāhvacandanotpalapadmakam || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.120"><label>ka.8.120</label> sarvāsāmeva yuñjīta viṣe +                    <l xml:id="SS.5.8.120"> sarvāsām eva yuñjīta viṣe śleṣmātakatvacam |
-                        śleṣmātakatvacam|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         bhiṣak sarvaprakāreṇa tathā cākṣīvapippalam|| </l>+                         bhiṣak sarvaprakāreṇa tathā cākṣīvapippalam || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.121"><label>ka.8.121</label> kṛcchrasādhyaviṣā hyaṣṭau proktā +                    <l xml:id="SS.5.8.121"> kṛcchrasādhyaviṣā hy aṣṭau proktā dve ca 
-                        dve ca yadṛcchayā|+                        yadṛcchayā |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         avāryaviṣavīryāṇāṃ lakṣaṇāni nibodha me|| </l>+                         avāryaviṣavīryāṇāṃ lakṣaṇāni nibodha me || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.122"><label>ka.8.122</label> dhyāmaḥ sauvarṇikādaṃśaḥ sapheno +                    <l xml:id="SS.5.8.122"> dhyāmaḥ sauvarṇikādaṃśaḥ sapheno 
-                        matsyagandhakaḥ|+                        matsyagandhakaḥ |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         śvāsaḥ kāso jvarastṛṣṇā mūrcchā cātra sudāruṇā|| </l>+                         śvāsaḥ kāso jvarastṛṣṇā mūrcchā cātra sudāruṇā || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.123"><label>ka.8.123</label> ādaṃśe lājavarṇāyā dhyāmaṃ pūti +                    <l xml:id="SS.5.8.123"> ādaṃśe lājavarṇāyā dhyāmaṃ pūti sravedasṛk |
-                        sravedasṛk|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         dāho mūrcchā'tisāraś ca <ref rend="superscript footnote marker" +                         dāho mūrcchā 'tisāraś ca śiroduḥkhaṃ ca jāyate || </l>
-                        >1</ref>śiroduḥkhaṃ ca jāyate|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.124"><label>ka.8.124</label> ghoro daṃśastu jālinyā +                    <l xml:id="SS.5.8.124"> ghoro daṃśas tu jālinyā rājimānavakīryate |
-                        rājimānavakīryate|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         stambhaḥ śvāsastamovṛddhistāluśoṣaś ca jāyate|| </l>+                         stambhaḥ śvāsastamovṛddhistāluśoṣaś ca jāyate || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.125"><label>ka.8.125</label> eṇīpadmāstathā daṃśo bhavet +                    <l xml:id="SS.5.8.125"> eṇīpadmās tathā daṃśo bhavet kṛṣṇatilākṛtiḥ |
-                        kṛṣṇatilākṛtiḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                        <ref rend="superscript footnote marker" +                         tṛṣṇāmūrcchājvaracchardikāsaśvāsasamanvitaḥ || </l>
-                        >1</ref>tṛṣṇāmūrcchājvaracchardikāsaśvāsasamanvitaḥ|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.126"><label>ka.8.126</label> daṃśaḥ kākāṇḍikādaṣṭe +                    <l xml:id="SS.5.8.126"> daṃśaḥ kākāṇḍikādaṣṭe pāṇḍurakto 'tivedanaḥ |
-                        pāṇḍurakto'tivedanaḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         tṛṇmūrcchāśvāsahṛdrogahikkākāsāḥ syuruccritāḥ|| </l>+                         tṛṇmūrcchāśvāsahṛdrogahikkākāsāḥ syur uccritāḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.127"><label>ka.8.127</label> rakto mālāguṇādaṃśo +                    <l xml:id="SS.5.8.127"> rakto mālāguṇādaṃśo dhūmagandho 'tivedanaḥ |
-                        dhūmagandho'tivedanaḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         bahudhā ca viśīryeta dāhamūrcchājvarānvitaḥ|| </l>+                         bahudhā ca viśīryeta dāhamūrcchājvarānvitaḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.128"><label>ka.8.128</label> asādhyāsvapyabhihita +                    <l xml:id="SS.5.8.128"> asādhyāsv apy abhihitaṃ pratyākhyāyāśu yojayet 
-                        pratyākhyāyāśu yojayet|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         doṣocchrāyaviśeṣeṇa dāhacchedavivarjitam|| </l>+                         doṣocchrāyaviśeṣeṇa dāhacchedavivarjitam || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.129"><label>ka.8.129</label> sādhyābhir ābhir lūtābhir +                    <l xml:id="SS.5.8.129"> sādhyābhir ābhir lūtābhir daṣṭamātrasya 
-                            daṣṭamātrasya<ref rend="superscript footnote +                        dehinaḥ |
-                            marker">1</ref> dehinaḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         vṛddhipatreṇa matimān samyagādaṃśamuddharet|| </l>+                         vṛddhipatreṇa matimān samyagādaṃśamuddharet || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.130"><label>ka.8.130</label> amarmaṇi vidhānajño varjitasya +                    <l xml:id="SS.5.8.130"> amarmaṇi vidhānajño varjitasya jvarādibhiḥ |
-                        jvarādibhiḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         daṃśasyotkartanaṃ kuyādalpaśvayathukasya ca|| </l>+                         daṃśasyotkartanaṃ kuyādalpaśvayathukasya ca || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.131"><label>ka.8.131</label> madhusaindhavasaṃyuktair agadair +                    <l xml:id="SS.5.8.131"> madhusaindhavasaṃyuktair agadair lepayettataḥ 
-                        lepayettataḥ|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         priyaṅgurajanīkuṣṭhasamaṅgāmadhukaistathā|| </l>+                         priyaṅgurajanīkuṣṭhasamaṅgāmadhukais tathā || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.132"><label>ka.8.132</label> sārivāṃ madhukaṃ drākṣāṃ payasyāṃ +                    <l xml:id="SS.5.8.132"> sārivāṃ madhukaṃ drākṣāṃ payasyāṃ kṣīramoraṭam 
-                        kṣīramoraṭam|+                        |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         vidārīgokṣurakṣaudramadhukaṃ pāyayeta vā|| </l>+                         vidārīgokṣurakṣaudramadhukaṃ pāyayeta vā || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.133"><label>ka.8.133</label> kṣīriṇāṃ tvakkaṣāyeṇa suśītena ca +                    <l xml:id="SS.5.8.133"> kṣīriṇāṃ tvakkaṣāyeṇa suśītena ca secayet |
-                        secayet|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         upadravān yathādoṣaṃ viṣaghnair eva sādhayet|| </l>+                         upadravān yathādoṣaṃ viṣaghnair eva sādhayet || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.134"><label>ka.8.134</label> nasyāñjanābhyañjanapānadhūmaṃ +                    <l xml:id="SS.5.8.134"> nasyāñjanābhyañjanapānadhūmaṃ tathā 'vapīḍaṃ 
-                        tathā'vapīḍaṃ kavalagrahaṃ ca|+                        kavalagrahaṃ ca |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         saṃśodhanaṃ cobhayataḥ pragāḍhaṃ kuryātsirāmokṣaṇameva cātra|| </l>+                         saṃśodhanaṃ cobhayataḥ pragāḍhaṃ kuryātsirāmokṣaṇam eva cātra || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.135"><label>ka.8.135</label> kīṭadaṣṭavraṇān +                    <l xml:id="SS.5.8.135"> kīṭadaṣṭavraṇān sarvānahidaṣṭavraṇān api|
-                        sarvānahidaṣṭavraṇānapi|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                        <ref rend="superscript footnote marker">1</ref>ādāhapākāttān +                         ādāhapākāttān sarvāñcikitsedduṣṭavadbhiṣag || </l>
-                        sarvāñcikitsedduṣṭavadbhiṣag|| </l>+
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.136"><label>ka.8.136</label> vinivṛtte tataḥ śophe +                    <l xml:id="SS.5.8.136"> vinivṛtte tataḥ śophe karṇikāpātanaṃ hitam |
-                        karṇikāpātanaṃ hitam|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         nimbapatraṃ trivṛddantī kusumbhaṃ kusumaṃ madhu|| </l>+                         nimbapatraṃ trivṛddantī kusumbhaṃ kusumaṃ madhu || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.137"><label>ka.8.137</label> gugguluḥ saindhavaṃ kiṇvaṃ varcaḥ +                    <l xml:id="SS.5.8.137"> gugguluḥ saindhavaṃ kiṇvaṃ varcaḥ pārāvatasya 
-                        pārāvatasya ca|+                        ca |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         viṣavṛddhikaraṃ cānnaṃ hitvā saṃbhojanaṃ hitam|| </l>+                         viṣavṛddhikaraṃ cānnaṃ hitvā saṃbhojanaṃ hitam || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.138"><label>ka.8.138</label> viṣebhyaḥ khalu sarvebhyaḥ +                    <l xml:id="SS.5.8.138"> viṣebhyaḥ khalu sarvebhyaḥ karṇikāmarujāṃ 
-                        karṇikāmarujāṃ sthirām|+                        sthirām |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         pracchayitvā madhūnmiśraiḥ śodhanīyair upācaret|| </l>+                         pracchayitvā madhūnmiśraiḥ śodhanīyair upācaret || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.139"><label>ka.8.139</label> saptaṣaṣṭhasya kīṭānāṃ +                    <l xml:id="SS.5.8.139"> saptaṣaṣṭhasya kīṭānāṃ śatasyaitadvibhāgaśaḥ |
-                        śatasyaitadvibhāgaśaḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         daṣṭalakṣaṇamākhyātaṃ cikitsā cāpyanantaram|| </l>+                         daṣṭalakṣaṇamākhyātaṃ cikitsā cāpyanantaram || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.140"><label>ka.8.140</label> saviṃśamadhyāyaśatametadukta +                    <l xml:id="SS.5.8.140"> saviṃśam adhyāyaśatam etad uktaṃ vibhāgaśaḥ |
-                        vibhāgaśaḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         ihoddiṣṭānanirdiṣṭānarthān vakṣyāmyathottare|| </l>+                         ihoddiṣṭān anirdiṣṭān arthān vakṣyāmy athottare || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.141"><label>ka.8.141</label> +                    <l xml:id="SS.5.8.141"> sanātanatvād vedānām akṣaratvāt tathaiva ca |
-                        sanātanatvādvedānāmakṣaratvāttathaiva ca|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         tathā dṛṣṭaphalatvācca hitatvād api dehinām|| </l>+                         tathā dṛṣṭaphalatvāc ca hitatvād api dehinām || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.142"><label>ka.8.142</label> vāksamūhārthavistārāt +                    <l xml:id="SS.5.8.142"> vāksamūhārthavistārāt pūjitatvāc ca dehibhiḥ |
-                        pūjitatvācca dehibhiḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         cikitsitāt puṇyatamaṃ na kiṃcid api śuśrumaḥ|| </l>+                         cikitsitāt puṇyatamaṃ na kiṃcid api śuśrumaḥ || </l>
  
-                    <l xml:id="SS.5.8.143"><label>ka.8.143</label> ṛṣer indraprabhāvasyāmṛtayoner +                    <l xml:id="SS.5.8.143"> ṛṣer indraprabhāvasyāmṛtayoner bhiṣag guroḥ |
-                        bhiṣag guroḥ|+
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         dhārayitvā tu vimalaṃ mataṃ paramasaṃmatam|+                         dhārayitvā tu vimalaṃ mataṃ paramasaṃmatam |
                         <caesura/>                         <caesura/>
-                         uktāhārasamācāra iha pretya ca modate||</l>+                         uktāhārasamācāra iha pretya ca modate ||</l>
  
-                    <p ana="trailer">iti suśrutasaṃhitāyāṃ kalpasthāne kiṭakalpo +                    <l xml:id="SS.5.8.trailer" style="prose">iti suśrutasaṃhitāyāṃ 
-                        nāmāṣṭamo'dhyāyaḥ||8||</p>+                        kalpasthāne ṭakalpo nāmāṣṭamo 'dhyāyaḥ ||8 ||</l>
  
-                    <p ana="trailer">iti bhagavatā śrīdhanvantariṇopadiṣṭāyāṃ tacchiṣyeṇa maharṣiṇā +                    <l xml:id="SS.5.8.trailer2" style="prose">iti bhagavatā 
-                        suśrutena viracitāyāṃ suśrutasaṃhitāyāṃ pañcamaṃ kalpasthānaṃ samāptam|| +                        śrīdhanvantariṇopadiṣṭāyāṃ tacchiṣyeṇa maharṣiṇā suśrutena 
-                    </p>+                        viracitāyāṃ suśrutasaṃhitāyāṃ pañcamaṃ kalpasthānaṃ samāptam || 
 +                    </l>
                 </div>                 </div>
             </div>             </div>