User Tools


Differences

This shows you the differences between two versions of the page.

Link to this comparison view

Both sides previous revisionPrevious revision
Next revision
Previous revision
wiki:wujastyk:susrutasamhita:01-su.su:kl_699_sutrasthana [2020/11/30 19:48] – external edit 127.0.0.1wiki:wujastyk:susrutasamhita:01-su.su:kl_699_sutrasthana [Unknown date] (current) – removed - external edit (Unknown date) 127.0.0.1
Line 1: Line 1:
-<TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0"> 
-  <teiHeader xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0"> 
-    <fileDesc> 
-      <titleStmt> 
-        <title>[MSS Kathmandu KL 699]</title> 
-      </titleStmt> 
-      <publicationStmt> 
-        <p>Suśruta project, University of Alberta</p> 
-      </publicationStmt> 
-      <sourceDesc> 
-        <msDesc> 
-          <msIdentifier> 
-            <placeName> 
-              <settlement>Kathmandu</settlement> 
-              <region>[region]</region> 
-              <country>Nepal</country> 
-            </placeName> 
-            <institution>Kaiser Library</institution> 
-            <repository>https://www.klib.gov.np/</repository> 
-            <collection>[collection]</collection> 
-            <idno>699</idno> 
-            <idno type="NCC">[NCC identifier]</idno> 
-            <idno type="siglum">K</idno> 
-          </msIdentifier> 
-          <msContents> 
-            <summary>[description of manuscript]</summary> 
-            <msItem defective="true" n="1"> 
-              <!-- @defective: 'false' for complete, 'true' for incomplete --> 
-              <author role="author" xml:lang="sa">Suśruta</author> 
-              <title xml:lang="sa">Suśrutasaṃhitā</title> 
-              <title type="commentary" xml:lang="sa">[title of commentary]</title> 
-              <!-- rubric, incipit, explicit, and finalRubric are given as examples --> 
- 
-              <textLang mainLang="sa-Newa">[Sanskrit in Nepalese script.]</textLang> 
-              <!-- @mainLang can be "sa-Deva", "sa-Mlym", "sa-Telu", "sa-Newa", etc. See ISO 15924 for more details. --> 
-            </msItem> 
-          </msContents> 
-          <physDesc> 
-            <objectDesc form="pothi"> 
-              <!-- @form can be "pothi", "book", scroll", etc. --> 
-              <supportDesc material="palm-leaf"> 
-                <!-- @material can be "paper", "industrial paper", "handmade paper", "palm-leaf", "palmyra palm-leaf", "talipot palm-leaf", "birch bark", "vellum", etc. --> 
-                <!-- the following <foliation> tags are examples --> 
-              </supportDesc> 
- 
-            </objectDesc> 
-          </physDesc> 
- 
-          <history> 
-            <origin> 
-              <origDate calendar="Nepal" when="0301">M Saṃvat 301 (878 CE).</origDate> 
-              <!-- calendar can be "Vikrama", "Śaka", etc. Dates can be approximate or exact. --> 
-              <origPlace xml:lang="en">[place of production]</origPlace> 
-            </origin> 
-            <provenance>[record of ownership]</provenance> 
-            <acquisition>[how it was acquired]</acquisition> 
-          </history> 
-        </msDesc> 
-      </sourceDesc> 
-    </fileDesc> 
-    <revisionDesc> 
-      <change when="2020-04-21"> 
-        <persName>[name of editor]</persName> 
-      </change> 
-    </revisionDesc> 
-  </teiHeader> 
-  <text xml:lang="sa-Latn"> 
-    <body> 
-      <div n="1" subtype="sthāna"> 
-         
-        <div n="1" subtype="adhyāyaḥ"> 
-           
-          <p xml:id="Su.1.1.0"><pb n="1v"/>oṃ namaḥ kamalahastāya|| </p> 
-           
-           
-          <l xml:id="Su.1.1.1">athāto vedotpattim <subst><del>ā</del><add>a</add></subst>dhyāyaṃ 
-            vyākhyāsyāmaḥ|</l> 
-           
-           
-          <l xml:id="Su.1.1.2"/> 
-           
-           
-          <l xml:id="Su.1.1.3">atha khalu bhagavantam amaravaram ṛṣigaṇaparivṛttam 
-            āśramastha<supplied evidence="conjecture" reason="hole in MS">ṃ</supplied> kāśirājaṃ 
-            divodāsam <add place="margin">dhanvantari</add> aupadhenavaḥ 
-            vaitaraṇaurabhrapuṣkalāvatakaravīragopurarakṣitabhojasuśrutaprabhṛtaya ūcu</l> 
-           
-           
-          <l xml:id="Su.1.1.4">bhagava<unclear>ñ chā</unclear>rīramānasāgantubhi<gap quantity="1" 
-            reason="damaged" unit="akṣara"/> vyādhibhir 
-            <unclear>vi</unclear>dhavedanābhighātopadrutāṃ<unclear> sa</unclear>nāthān anāthavad 
-            viceṣṭamānān vikrośataś<gap quantity="2" reason="erased" unit="akṣara"/> ca mānavānam 
-            abhisamīkṣya manasi naḥ pīḍā bhavati teṣāṃ sukhaiṣiṇāṃ rogopaśamārtham ātmanaś ca 
-            prāṇayātrārtham āyuśvedam icchāma upadiśyamānam atrāyattam aihikam āmuṣmikañ ca śreyas 
-            tad bhagavantam upasa<unclear>nn</unclear>ā sma śiṣyatve </l> 
-           
-           
-          <l xml:id="Su.1.1.5">tān uvāca bhagavān svāgatam vaḥ sarva evāmīmāṃsyā a<subst><add place="below line">dhyā</add></subst>pyāś ca bhavaṃto<!--bhagavanto--> vatsāḥ |</l> 
-           
-           
-          <l xml:id="Su.1.1.6"> iha khalv āyurvedo nāma yam upāṅgam atharvavedasyoktam anutpādyaiva 
-            ca prajāḥ śloka<add place="below the line">śata</add>sahasram adhyāyasahasrañ ca kṛtavān 
-            svayambhūr alpāyuṣkālpamedhastvañ cālokya narāṇām bhūyo ṣṭadhā praṇītavān tad yathā | </l> 
-           
-           
-          <l xml:id="Su.1.1.7"> śalyaṃ śālākyaṃ kā<gap quantity="1" reason="damaged" unit="akṣara" 
-          />cikitsābhūtavidyākaumārabhṛtyam agadatantraṃ rasāyanatantraṃ vājīkaraṇatantram iti 
-            |</l> 
-           
-          <l xml:id="Su.1.1.8.1"> 
-            <gap quantity="2" reason="damaged" unit="akṣara"/>sya pratyekāṅgalakṣaṇasamāsas tatra 
-            śaṃlyan nāma vividhatṛṇakāṣṭhapāṣāṇapāṃsulohaloṣṭāsthibālanakhapūyāsrāva<unclear>du</unclear>ṣṭavraṇāntargarbhaśalyoddharaṇārthaṃ 
-            yantraśastrakṣārāgnipraṇidhānaviniścayārthañ ca </l> 
-           
-          <l xml:id="Su.1.1.8.2">ṣaṣṭyābhi<gap quantity="2" reason="damaged" unit="akṣara" 
-          /><supplied>dhā</supplied>nair iti | śālākyatantran nāmordhvajatrugatānāṃ vikārāṇāṃ 
-            śravaṇanayanavadanaghrāṇādisaṃś<gap quantity="1" reason="damaged" unit="akṣara" 
-            />itānāṃ vikārāṇām upaśamakaraṇārthaṃ </l> 
-           
-          <l xml:id="Su.1.1.8.3">kāyacikītsā nāma sarvaśarīrāvasthitā<del extent="three" 
-            rend="crossed out" unit="akṣaras"/><supplied>nāṃ vyā</supplied>dhīnām 
-            upaśamakaraṇārthaṃ jvaraśophagulmaraktapittonmādāpasmārapramehātisārādīnāñ ca |</l> 
-           
-          <l xml:id="Su.1.1.8.4">bhūtavidyā nāma devagandha<gap quantity="2" reason="damaged" unit="akṣara"        /><supplied>rvaya</supplied>kṣarākṣasapitṛpiśācavināyakanāgagrahopasṛṣṭacetasāṃ śāntikarmabaliharaṇādigrahopaśamanārthaṃ |</l> 
-           
-          <l xml:id="Su.1.1.8.5">kaumārabhṛtyan nāma kumārabharaṇadhātrīkṣīradoṣasaṃśodhanārthaṃ 
-            duṣṭastanyagrahasamutthitānāñ ca vyādhīnām upaśamakaraṇārthaṃ |</l> 
-           
-          <l xml:id="Su.1.1.8.6"> agadatantran nāma 
-            sarpakīṭa<!--metamark function="cancellation of ṭā">✗</metamark-->daṣṭaviṣavyañjanārthaṃ 
-            vividhaviṣasa<gap quantity="3" reason="damaged" unit="akṣara" 
-            /><supplied>ṃyogopa</supplied>śamanārthañ ca ||</l> 
-           
-          <l xml:id="Su.1.1.8.7"> rasāyanatantran nāma va<gap quantity="11" reason="damaged" 
-            unit="akṣara"/>paśamakaraṇārthañ ca |</l> 
-           
-          <l xml:id="Su.1.1.8.8"> vājīkaraṇatantran nāma 
-            svalpaduṣṭakṣīṇaviśuṣkaretasāṃ śukrāpyāyanaprasādopacayajanananimittaṃ 
-            praharṣajananārthañ ca |</l> 
-           
-          <l xml:id="Su.1.1.9"> evam ayam āyurvedo ṣṭāṅga upadi<unclear reason="damaged">śyate atra 
-            kasmai</unclear> ki<gap quantity="5" reason="damaged" unit="akṣara"/><supplied>m 
-              varṇyatām iti</supplied> 
-          </l> 
-           
-          <l xml:id="Su.1.1.10"><gap quantity="11" reason="damaged" unit="akṣara"/><supplied>ta ūcur asmākaṃ sarvam eva</supplied><pb n="2r"/>śalyajñāna<gap quantity="12" reason="damaged" unit="akṣara"/><supplied>malaṃ kṛtvāpadiṣṭu bhagavān iti</supplied> </l> 
-           
-          <l xml:id="Su.1.1.11"> 
-            <gap quantity="8" reason="damaged" unit="akṣara"/> 
-            <supplied>sa uvācaivam astv iti</supplied> 
-          </l> 
-           
-          <l xml:id="Su.1.1.12"> 
-            <gap quantity="6" reason="damaged" unit="akṣara"/><supplied>ta ūcur bhūyo 
-              smā</supplied>ka<gap quantity="1" reason="damaged" unit="akṣara" 
-              /><supplied>ṃ</supplied> sarveṣām evaikamatīnāṃ matam abhisamīkṣya suśruto bhagavantaṃ 
-            prakṣyaty asyopadiśyamānaṃ vayam apy upadhārayiṣyāmaḥ |</l> 
-           
-          <l xml:id="Su.1.1.13"> sa uvācaivam astv iti | </l> 
-           
-          <l xml:id="Su.1.1.14-16"> iha khalv āyurvedaprayojanaṃ vyādhyupasṛṣṭasya vyādhiparimokaṣaḥ svastharakṣaṇañ cāyur asmin vida<unclear reason="smudged">ṃty</unclear> anena vāyur<!-- could be cāyur --> vindyata ity āyurvedas tasyāṅgavaram āgamapratyakṣānu<add place="inline">nā</add><!-- unwanted correction? -->mānopamānair aviruddham ucyamānam upadhārayadhvam | </l> 
-           
-          <l xml:id="Su.1.1.17"> etad dhy aṅgaṃ prathamaṃ pradhānaṃ prāgabhihitvād vraṇasaṃrohaṇakaratvād 
-            yajñaśiraḥpra<!-- strange visarga-->dhānasandhānāc ca śrūyate hi<subst><add place="bottom-margin">yathā</add></subst> purā rudreṇa śiraśchinnam aśvinyāṃ punaḥ sandhitam ity </l> 
-           
-          <l xml:id="Su.1.1.18"> aṣṭānām api cāyurvedatantrāṇām etad evādhikam āśu <!-- probable cancellation marks above a ka before kri-->kriyākaraṇād yantraśastrakṣārāgnipraṇidhānāt 
-            sarvatantrasāmānyāc ca |</l> 
-           
-          <l xml:id="Su.1.1.19"> tad idaṃ śāśvataṃ puṇyaṃ svar<unclear reason="smudged">gaṃ</unclear><!--looks like a 'ya' has been cancelled--> yaśasyamāyuṣyaṃ vṛttikarañ 
-            ca | </l> 
-           
-          <l xml:id="Su.1.1.20"> tad brahmā provāca tat prajāpatiradhijage tasmād aśvināv aśvibhyām 
-            indraḥ indrādaḥaṃ mayā tv iha pradeyam arthibhyaḥ prajāhitahetoḥ ||</l> 
-           
-          <l xml:id="Su.1.1.21ab"> ahaṃ hi dhanvantarirādidevo jarārujāmṛtyuharo marāṇāṃ | </l> 
-           
-          <l xml:id="Su.1.1.21cd"> 
-            <gap quantity="1" reason="damaged" unit="akṣara"/><supplied>śa</supplied>lyam 
-            mahacchāstravaraṃ gṛhītvā prāpto smi gāṃ bhūya ihopadeṣṭuṃ || </l> 
-           
-          <l xml:id="Su.1.1.22"> tatrāsmin śāstre pañcamahābhūtaśarīrisamavāyaḥ <unclear  reason="damaged">puru</unclear>ṣa ity ucyate | tasmin kriyā so 'dhiṣṭhānaṃ kasmāt 
-            lokadvaividhyāl loko hi dvividhan sthāvaro jaṅgamaś ca dvividhātmaka evāgneyaḥ saumyaś 
-            ca tadbhūyastvāt pañcātmako vā | tatra caturvidho bhūtagrāmaḥ 
-            saṃsvedajādrijajarāyujāṇujasaṃjñās tasmis<!--scribal blunder?--> puruṣaḥ pradhānas 
-            tasyopakaraṇam anyat tasmāt puruṣo dhiṣṭhāna </l> 
-           
-          <l xml:id="Su.1.1.23"> tadduḥkhasaṃyogā vyādhaya ity ucyante </l> 
-           
-          <l xml:id="Su.1.1.24"> te caturvidhā āgantavaḥ śārīrā mānasā svābhāvikāś ceti |</l> 
-           
-          <l xml:id="Su.1.1.25.1"> teṣv āgantavo bhighātanimittā </l> 
-           
-          <l xml:id="Su.1.1.25.2"> śārīrāstvan na mūlā vātapittakaphaśoṇitavaiṣamyanimittāḥ </l> 
-           
-          <l xml:id="Su.1.1.25.3"> mānasās tu 
-            krodhāśokadainyaharṣakāmaviṣāderṣyāsūyāmātsaryalobhādaya icchādveṣanimittāḥ </l> 
-           
-          <l xml:id="Su.1.1.25.4"> svābhāvikās tu kṣutpipāsājarāmṛtyunidrāprakṛtayaḥ </l> 
-           
-          <l xml:id="Su.1.1.26"> ta ete manaḥśarīrādhi<gap quantity="2" reason="damaged" 
-            unit="akṣara"/><supplied>ṣṭhānā</supplied> bhavanti |</l> 
-           
-          <l xml:id="Su.1.1.27"> teṣāṃ 
-            lekhanabṛmhaṇa<!--not sure about mha?-->saṃśodhanasaṃśamanāhārācārāḥ samyakprayuktā 
-            nigrahahetavo bhavanti</l> 
-           
-          <l xml:id="Su.1.1.28"> prāṇināṃ punar mūlam āhāro balavarṇaujasāñ ca sa ṣaṭsu raseṣv 
-            āyattarasāḥ punar dravyāśrayinaḥ dravyāṇi punar oṣadhyaḥ | tā dvividhā | sthāvarā 
-            jaṅgamāś ca | </l> 
-           
-          <l xml:id="Su.1.1.29"> tāsāṃ sthāvarāś caturvi<unclear reason="damaged">dhā</unclear><pb n="2v"/>vanaspatayo vṛkṣā oṣadhyo vīrudha iti | tāsv apuṣpā phalavantyo vanaspatayaḥ | 
-            puṣpaphalo ye tā vṛkṣāḥ | phalapākaniṣṭhās tv 
-            oṣadhyaḥ<!--something written above °dhyāḥ Not sure what it is--> | prabhānava<gap 
-              quantity="1" reason="damaged" unit="akṣara"/><supplied>tyo</supplied> virudha iti 
-            ||</l> 
-           
-           
-          <l xml:id="Su.1.1.30"> jaṅgamāḥ khalv api catuvidhā | jarāyujā<gap quantity="1" 
-            reason="damaged" unit="akṣara"/><supplied>ṇḍa</supplied>jasa<gap quantity="1" 
-              reason="damaged" unit="akṣara"/><supplied>ṃ</supplied>svedajodbhidāḥ | iti | teṣām 
-            paśumanuṣyavyālādayo jarāyujāḥ | <gap quantity="5" reason="damaged" unit="akṣara" 
-            /><supplied>khagasarī</supplied>sṛpa<subst><add place="right-margin">sarpā</add></subst>s tv aṇḍajāḥ | 
-            kṛmikuṭṭha<!--°kuṣṭha°? but looks like ṭṭha-->pipīlikāprabhṛtayaḥ saṃsvedajāḥ | 
-            indragopakamaṇḍūkaprabhṛtayaś codbhidāḥ | </l> 
-           
-          <l xml:id="Su.1.1.31"> tatra 
-            sthāvarebhyastvakpatrapuṣpaphalamūlakandakṣīraniryāsasārasnehasvarasāḥ prayojanavantaḥ | 
-            jaṅgamebhyaś carmaromanakharudhirādayaḥ || </l> 
-           
-          <l xml:id="Su.1.1.32"> pā<unclear reason="damaged">rthi</unclear>vas tu suvarṇṇarajatādayaḥ 
-            || </l> 
-           
-          <l xml:id="Su.1.1.33"> kālakṛtās tu pravātanivātātapacchāyātamojyotsnāśītoṣṇavarṣāsu 
-            samplavāḥ | kālaviśeṣās tu 
-            nimeṣakāṣṭhākalāmuhurttāhorātrapakṣamāsartvayanasamvatsarayugaviśeṣāḥ | </l> 
-           
-          <l xml:id="Su.1.1.34"> svabhāvata eva doṣāṇāṃ sañcayaprakopopaśamapratīkārahetavo bhavanti 
-            | prayojanavantaś ca || </l> 
-           
-          <l xml:id="Su.1.1.35"> bha || </l> 
-           
-          <l xml:id="Su.1.1.35ab"> śārīrāṇāṃ vikārāṇām eṣa vargaś catuvidhaḥ | </l> 
-           
-          <l xml:id="Su.1.1.35cd"> prakope praśame caiva heturuktaś cikitsakaiḥ || </l> 
-           
-          <l xml:id="Su.1.1.36ab"> āgantavastu ye <unclear reason="damaged">ro</unclear>gās te 
-            dvidhā 
-            nipatantiha<!--nipatantīha? there's a cross above °nti°. Could this have been intended to point to the error--> 
-            | </l> 
-           
-          <l xml:id="Su.1.1.36cd"> manasy anye śarīre ca teṣān tu dvividhā kriyā || </l> 
-           
-          <l xml:id="Su.1.1.37ab"> śarīrapatitānāṃ tu śārīravadupakramaḥ | </l> 
-           
-          <l xml:id="Su.1.1.37cd"> mānasānān tu śabdādir iṣṭo vargaḥ sukhāvahaḥ || </l> 
-           
-          <l xml:id="Su.1.1.38"> evam etat puruṣo vyādhir auṣadhaṃ kriyākāla iti samāsena catuṣṭayaṃ 
-            vyākhyātam bhavati | tatra puruṣagrahaṇāt tatsaṃbhavadravyasamūho bhūtādir uktaḥ | 
-            tadaṅgapratyaṅgavikalpāś ca | tvaṅmāṃsāsirāsnāyvasthisandhiprabhṛtayaḥ vyādhigrahaṇād 
-            vātapittakaphaśoṇitasannipātāgantusvabhāvanimittāḥ sarva eva vyādhayo vyākhyātā bhavanti 
-            | oṣadhagrahaṇād dravyarasaguṇavīryavipākānām ādeśaḥ | kriyāgrahaṇāt snehādīni 
-            cchedyādīni ca karmāṇy upadiṣṭāni bhavanti | kālagrahaṇāt sarva eva kriyākālān deśaḥ || </l> 
-           
-          <l xml:id="Su.1.1.39"> bha </l> 
-           
-          <l xml:id="Su.1.1.39ab"> bījañ cikitsitasyaitatsamāsena prakīrtitam | </l> 
-           
-          <l xml:id="Su.1.1.39cd"> saviṃśam adhyāyaśatam asya <subst><add place="bottom"><unclear reason="smudged">vyākhyā</unclear></add></subst> bhaviṣyati || </l> 
-           
-          <l xml:id="Su.1.1.40"> tac ca viṃśam adhyāyaśataṃ pañcasu sthāneṣu ceti || tatra 
-            ślokasthānanidānaśārī<gap quantity="11" reason="damaged" unit="akṣara" 
-            /><supplied>racikitsitakalpeṣv arthavasād v</supplied>ibhajya uttare vakṣyāmaḥ || </l> 
-           
-          <l xml:id="Su.1.1.41"> bha | </l> 
-           
-          <l xml:id="Su.1.1.41ab"> svayambhuvā proktam idaṃ sanātanam paṭhet tu yaḥ 
-            kāśipatiprakāśitam | </l> 
-           
-          <l xml:id="Su.1.1.41cd"> sa puṇyakarmā bhuvi pūjito nṛpair asukṣaye śakrasalokatām iyād 
-            iti || </l>  
-           
-          <!--iti suśrutasaṃhitāyāṃ sūtrasthāne vedotpattirnāma prathamo'dhyāyaḥ--> 
-           
-           
-           
-        </div> 
-      </div> 
-    </body> 
-  </text> 
-</TEI>